Wind is van oudsher een belangrijk onderdeel van ons dagelijks leven. Tegenwoordig zitten we gemakkelijk binnen, maar aan de taal is te zien dat wind vroeger erg belangrijk was. Zeker rond de Middellandse Zee zien we veel verschillende winden die allemaal een eigen naam hebben gekregen. Welke winden komen wanneer voor? Dat lees je in deze blog.
Vooral veel winden met naam rond Middellandse Zee
Het eerste wat opvalt is dat vooral rond de Middellandse Zee veel winden een naam hebben gekregen. In onze omgeving kan ik eigenlijk alleen de "zeevlam" (zeewind) bedenken. Wat een zeevlam is, lees je in deze blog. Bij Cumbria (Noord-Engeland) hebben ze ook nog de "helm"-wind. Verder zijn er weinig winden met een naam te vinden. Ik kan wel een paar redenen bedenken waarom ze rond de Middellandse Zee zoveel winden hebben.
Bekende winden van Europa, de pijl geeft de windrichting aan.
Bekende winden van Europa, de pijl geeft de windrichting aan.
Rond de Middellandse Zee liggen veel berggebieden. Deze berggebieden kunnen de wind plaatselijk fors versnellen. Daardoor hebben sommige regio's een stormachtige wind, alleen als de wind uit een bepaalde richting komt. Dat zou een reden kunnen zijn waarom windrichting daar zo belangrijk is, dat het een eigen naam heeft gekregen. In het vlakke Nederland is het verschil tussen een zuiden- en zuidwestenwind veel kleiner.
Verder warmt de Middellandse Zee 's zomers flink op, om in de winter weer relatief snel af te koelen. Omdat het land in de lente veel sneller opwarmt, en in de herfst juist sneller afkoelt, zijn er in de lente en herfst grote temperatuurverschillen tussen land en zee. Dit veroorzaakt ook verschillende land- en zeewinden. Deze effecten zouden hier sterker kunnen zijn dan in de rest van Europa. Dit zou een tweede reden kunnen zijn waarom de winden rond de Middellandse Zee veel vaker een naam hebben.
Kalender
We hebben de afgelopen tijd al vrij veel typische winden gezien. Zo zijn er al een paar flinke Sirocco- en Calimawinden geweest (lees verder in deze blog). Ook heeft een krachtige zuidföhn al voor storm, hoge temperaturen en zon gezorgd aan de noordzijde van de Alpen. De zuidföhn veroorzaakte aan de zuidzijde juist hevige regen- en sneeuwval. Het blijkt dat er van maand tot maand ook grote variatie is in het voorkomen van deze winden.
Kalender van Europese winden. Rood: komt vaak voor, groen: komt vrijwel nooit voor.
Föhn
Het blijkt dat de föhnwind, vooral de zuidföhn (met een zuidenwind) erg veel verschilt van maand tot maand. De maanden maart t/m mei en oktober - november hebben het vaakste een zuidföhn. In de zomer komt een zuidföhn zelden voor. Het komt dus precies overeen met de huidige piek in zuidföhnwinden, we naderen een paar maanden waarin deze föhn vaker voorkomt. In deze blog lees je meer over de föhn.
Sirocco en Calima
De Sirocco, waarbij saharazand vanuit de Sahara naar de Middellandse Zee en Europa waait, komt ook vaak voor in maart t/m mei en oktober - november. In de zomermaanden is er (gelukkig) veel minder vaak een zeer warme wind recht uit de Sahara. Ook voor de Sirocco zitten we nu in een periode waarin deze wind vaker voorkomt.De Calima is een variant waarbij het saharazand niet naar het noorden, maar meer naar het noordwesten of westen toe waait. De Calima komt veelal voor tussen april en augustus. In deze blog lees je meer over saharazand.
Mistral en Bora
Er zijn ook echte winterwinden. Zo komen de Mistral en Bora het vaakste voor in de winter. In deze blog lees je meer over Bora.
Lees ook deze blog: De Mistral, Bora en andere winden
