In het voorjaar kan het flink opwarmen, zo ook deze dagen. De temperatuur in het binnenland kan oplopen naar waarden van 18 graden of meer. Misschien wordt 't dinsdag lokaal zelfs meer dan 20 graden. Met een oostenwind warmt het ook aan zee op, maar pas op. De wind kan op de stranden ineens draaien, waardoor koude lucht de stranden op stroomt. Het lentegevoel kan dan ineens zijn zijn vervlogen. Hoe kan dat toch?
Temperatuurverschillen
Het verschijnsel van een plotselinge draaiing van de wind en sterke afkoeling wordt zeewind genoemd. Zeewind doet zich voor langs de overgang van grote wateroppervlakten en land en steekt voornamelijk in het voorjaar en in de zomer op. Dit komt omdat er sprake is van grote temperatuursverschillen tussen land en zee. Het (zee)water is in deze seizoenen nog koud en ondanks dat de zon schijnt warmt de watermassa nauwelijks op. Het land kan bij voldoende instraling van de zon juist flink opwarmen. Er ontstaat dan een groot temperatuurverschil tussen land- en wateroppervlak. Dit grote temperatuurverschil is nodig om een wind van zee te laten opsteken. Er moet minimaal een graad of 10 verschil zijn tussen het zeewater en het land.
Wolkenloos lenteweer (foto: Ben saanen, Budel)
Om grote temperatuurverschillen te laten ontstaan is het van belang dat het vrijwel onbewolkt is en de zon maximaal kan instralen. De zon kan het aardoppervlak goed opwarmen en morgen wordt het 's middags aan de kust ook al gauw 18 graden. Zeewater warmt echter maar langzaam op. Op dit moment is het zeewater langs de kust een graad of 7.
Een warme stranddag die ineens verstoord kan worden door een koude zeewind (foto: Ruud den Boer, Zandvoort)
Heersende wind
Met een verschil in temperatuur tussen zee en land zijn we er overigens nog niet. Een andere vereiste is namelijk een zwakke, bij voorkeur aflandige, wind (wind die waait van land richting zee). Bij een te sterke aflandige wind treedt geen zeewind op of is zo gering dat deze niet wordt opgemerkt. Bij een aanlandige wind, dus wind van zee richting land zal deze ook niet worden opgemerkt. Dinsdag is er sprake van een zwakke wind uit het zuidoosten
Ontstaan zeewind
Zeewind ontstaat doordat de warme lucht boven land opstijgt (thermiek). Boven land ontstaat een “tekort” aan lucht. Er ontstaat een zogeheten thermisch lagedrukgebiedje. Dat tekort aan lucht moet worden aangevuld. Dat gebeurd door lucht vanaf land (door de eerder beschreven aflandige wind, maar ook met lucht vanaf zee. Er komt hierdoor een luchtstroming opgang van zee richting land; zeewind! Over het algemeen kan een zeewind al aan het einde van de ochtend opsteken, maar meestal gedurende de middag. Zeewind dringt onder ideale omstandigheden zo’n 10 tot 20 kilometer het land in, in zeldzaam extreme gevallen zelfs 40 tot 60 kilometer. Dinsdag lijkt de zeewind slechts enkele kilometers het land in te waaien.
Weer bij zeewind
Zodra de wind de wind van zee opsteekt wordt het direct koeler langs de kust en op de stranden. Op een zomerdag is die verkoeling vaak heerlijk maar in het voorjaar kan het van aangenaam weer ineens naar een kil weertype omslaan.
Buien
Daarnaast kan zeewind ook een ander weerbeeld met zich meebrengen. De wind van zee is vochtig en kan als 'brandstof' dienen voor de aanmaak van wolken. Hierdoor ontstaan boven land stapelwolken. Vaak ontstaan die wolken op de plek waar de zeewind en de aflandige wind samen komen. Er ontstaat een soort van wolkenlijn evenwijdig aan de kust. Dit proces kan soms zo sterk zijn dat de stapelwolken uitgroeien tot heuse buien. Op Buienradar is dan een buienlijn zichtbaar die vrijwel op een plek blijft hangen.
Zeevlam
In het voorjaar ligt met enige regelmaat een mistveld op de Noordzee. Bij een aflandige wind blijft dat mistveld op de Noordzee en hebben we daar op het vaste land geen last van. Maar wanneer er een zeewind opsteekt wordt dat een ander verhaal. De stranden en de kustgebieden kunnen dan ineens in mist worden gehuld. Ook dan maakt de temperatuur ene vrije val en wordt het kil en grijs. Dit fenomeen wordt ook wel zeevlam genoemd.
Zeevlam (foto: Anne-Marie van Iersel)
Mist aan de kust, terwijl het in het binnenland zonnig en warm is. (Bron: NASA)
Kans op zeewind?
De komende dagen staat er veelal een zwakke aflandige wind uit oostelijke richtingen. Daarnaast warmt het boven land overdag op naar waarden rond of boven 18 graden, terwijl het zeewater nog rond 7-8 graden blijft hangen. Al met al ideale omstandigheden voor een zeewind. Dinsdag in de loop van de middag zal de zwakke wind aan de westkust gaan draaien van zuidoost naar noordwest. De temperatuur loopt daar in de ochtend nog op van 4 naar uiteindelijk 17-18 graden, maar zodra de zeewind opsteekt daalt het kwik naar een graad of 13-14. Wat verder landinwaarts blijft de zuidooster waaien en precies op het grensvlak van de twee windrichtingen ontstaan wat stapelwolken. Ook aan de oostzijde van het IJsselmeer zou maar zo eens een zwakke zeewind kunnen opsteken.
Verwachting voor dinsdag 22 maart 2022.
Check altijd ons weerbericht, wind en temperatuur op onze website.
