In deze blog kijken we vooruit naar het weer van de komende dagen. De zachtere lucht komt uit een verrassende richting: het noorden. Hoe kan dat? Verder staan we uitgebreid stil bij het weer tijdens de jaarwisseling. En zou januari guur kunnen beginnen met winterse buien? Je leest het in deze blog.
Een extreem zachte kerst
In Nederland verliep de kerst koud, maar in Europa verliepen de kerstdagen zeker niet overal koud. Zo stroomde Noord-Europa juist vol met zachte lucht. Als we vanaf IJsland terugrekenen waar de lucht op 1ste kerstdag vandaan kwam, dan kunnen we de lucht helemaal terug volgen tot het diepe zuiden, ongeveer tussen de Azoren en de Canarische eilanden. Wij kregen dus lucht helemaal uit de koudste gebieden van Azië, terwijl zij lucht uit de warmste regio van Europa kregen.
Lees hier de blog over de koude kerst in Nederland: De kunst der ijssculpturen
We volgen de lucht terug in de tijd op 3 verschillende hoogtes. Dit zijn de rode, blauwe en groene lijn. Op alle hoogtes was de lucht tijdens kerst in IJsland afkomstig uit het verre zuiden.
Deze lucht ging ook zeker niet onopgemerkt aan IJsland voorbij, geholpen door een föhneffect bereikte de temperatuur op verschillende plaatsen rond de poolcirkel ruim 15 graden. In het plaatsje Seydisfjoerdur in het uiterste oosten werd het zelfs 19,8 graden. Dat is een absurd hoge temperatuur voor IJsland. Door föhn wordt het er wel vaker zeer zacht, maar 19,8 graden is een nieuw record voor december.
Lees meer over de föhn in deze blog: De föhnwind: zonnig aan de ene kant, bewolkt aan de andere
Precies tijdens de kerstnacht werden extreme temperaturen bereikt in IJsland. In het land net ten zuiden van de poolcirkel werd het op meerdere plaatsen ruim 15 graden. Bron: Kachelmannwetter.com.
Ook in Scandinavië dooi
De zeer zachte lucht uit het diepe zuiden stopte niet bij IJsland. Hetzelfde hogedrukgebied dat aan de ene kant koude lucht naar Nederland bracht, bracht de zeer zachte lucht ook verder Scandinavië en Noordwest-Rusland in.
Het hogedrukgebied dat bij ons voor een koude kerst zorgde, bracht voor IJsland en Noord-Europa juist zeer zachte lucht. Bron: KNMI.
Zo kon het gebeuren dat de temperaturen in Noord-Europa veelal hoger lagen dan die in Nederland. Vaak is het in Noord-Europa kouder, maar dat is zeker niet altijd zo. Hieronder zie je ook goed dat de strook met kou vrij smal was, en zich uitstrekte van Oekraïne tot de Benelux.
Een smalle strook met vorst van Oekraïne tot de Benelux, terwijl de temperatuur in vrijwel heel Noord-Europa boven nul lag.
Zware storm Johannes
De zeer zachte periode in Noord-Europa werd ook gekenmerkt door storm Johannes, deze storm ontregelde verkeer en stroomvoorzieningen in landen rond de Oostzee. Op enig moment zaten 200.000 mensen zonder stroom, bomen vielen om en zorgden voor talrijke breuken in elektriciteitsleidingen. Windstoten bereikten aan de kust van Noorwegen snelheden van 100 tot 150 km per uur. Een winderig weerstation mat zelfs een windstoot van 198 km/u. In Finland en de Baltische staten komen stormen minder vaak voor, maar ook daar aan de kust windstoten van 100 tot ruim 130 km/u.
RTL Nieuws: Drie doden en grote schade door storm in Zweden
Winterinval op komst voor Noord-Europa
De zeer zachte periode is in Finland en Noord-Zweden komt overigens morgen ten einde, de temperatuur kan er over enkele dagen tijd 5 tot 10 graden gaan dalen. Daarmee komen ze daar weer - zoals daar gewoon is - flink onder nul. Is dit een voorbode voor Nederland? Zou de winter hier ook kunnen terugkeren?
Terug naar Nederland: Dooi om de noord
Nu verplaatsen we ons van het verleden naar de nabije toekomst, en van Noord-Europa zakken we af naar Nederland. Waar de wind de afgelopen dagen vooral uit het oosten kwam, gaat de wind vanaf morgen omslaan naar een noordenwind. Misschien denk je: noordenwind, dat zal wel koud zijn. Dat is in dit geval niet zo, wel om de volgende redenen: 1) de lucht in Noord-Europa is van oorsprong zachte lucht, en 2) de lucht komt over de relatief warme Noordzee.
Zachtere lucht uit het noorden komt in Nederland wel vaker voor, onder winterliefhebbers is dit ook wel bekend als “dooi om de noord”.
Maandag brengt een noordenwind zachtere lucht. Weerkaart Buienradar.nl
Al met al zorgt dit ervoor dat de kans op nachtvorst vanaf morgen (maandag) flink afneemt. Hooguit dat het kwik in het binnenland nog een enkele keer rond het vriespunt uitkomt. Over het algemeen zal de temperatuur ruim boven nul liggen. Gemiddeld komen de temperaturen overdag rond de 6 graden te liggen. Aan zee kan het circa 9 graden worden, terwijl de temperatuur in het binnenland met 4 graden rond de normaal ligt.
Verder kunnen we maandag af en toe motregen of een regenbui verwachten. Op dinsdag kunnen we de zon nog even gedag zeggen, want op oudejaarsdag zal het overwegend bewolkt zijn.
Jaarwisseling
Wind: Richting de jaarwisseling begint het harder te waaien. Vooral langs de kust en in het noorden zal de wind matig tot krachtig zijn (windkracht 4 tot 6). Elders staat er met windkracht 3-4 minder wind. Ook tijdens de jaarwisseling lijkt de wind een factor te worden om rekening mee te houden. Tijdens eerdere jaarwisselingen zorgde de wind soms voor afgelaste vuurwerkshows, maar zo hard als destijds lijkt de wind nu niet te gaan worden (vorig jaar hadden we windkracht 4 tot 8). Afgelastingen lijken mij gezien de wind niet aan de orde, maar die afweging moeten vuurwerkshows zelf maken. De wind zorgt er wel voor dat de kans op vuurwerkmist vrij klein is, alleen in het zuiden (waar minder wind staat) is tijdelijke vuurwerkmist nog niet uit te sluiten.
Neerslag: Volgens de huidige verwachtingen lijken oudejaarsdag en de jaarwisseling niet overal droog te gaan verlopen. In het zuidwesten is de kans op droog weer vrij groot, maar richting het noordoosten van Nederland neemt de kans op enkele regenbuien steeds verder toe.
Temperatuur: Net de komende dagen zien we tijdens de jaarwisseling ook variatie in de temperatuur. In het zuidoosten kan de temperatuur rond het vriespunt liggen, en bewegen we dan richting het noordwesten, wordt het steeds zachter. In het noordwesten ligt de temperatuur rond de 7 graden. Op de meeste plaatsen ligt de temperatuur tussen de 3 en 5 graden.
2026 begint guur, later licht winters?
Op nieuwjaarsdag volgen dan talrijke regenbuien. Een alerte winterliefhebber zou al hagel of natte sneeuw kunnen waarnemen. Voor meer winterse neerslag (o.a. sneeuw) is het met 3 tot 6 graden nog net te warm. De wind is ondertussen matig tot hard, waardoor het voor velen guur aan zal voelen.
Pas vanaf 2 januari zouden de temperaturen nét koud genoeg kunnen worden om af en toe tot een dagdeel met (natte) sneeuwbuien te komen. De wind blijft echter vanaf de warme Noordzee waaien, dus dagdelen met smelt zijn ook waarschijnlijk. We hebben het dus over korte sneeuwpret. Voor mij als winterliefhebber kan ik ook al plezier halen uit een ochtendje met sneeuw. Helaas blijft het onzeker, ook omdat deze buien slechts regionaal vallen.
Op 2 januari maken we kans op een mix van buien met regen-, natte sneeuw en plaatselijk sneeuw. Regen is hierboven blauw, (natte) sneeuw is paars.
