Eerder dit jaar hadden we het eerst over hoe goed het zee-ijs op de Noordpool aangroeit. Kort daarna begon het smeltseizoen en ook dat ging bijzonder hard! Nu is er opnieuw nieuws over de polen en het het is helemaal geen goed nieuws.
Sinds klimaatverandering en het opwarmen van de aarde grote gevolgen inhouden voor het zee-ijs en gletsjers, wordt er veel onderzoek op dit gebied gedaan. Zo waren er al dit jaar meerdere studies die duiden dat het smelten van zee-ijs en het afbreken van gletsjers in Antarctica en Groenland momenteel verlopen volgens het "worst cast scenario" van het IPCC.
Groenland en het ijs op de Noordpool
Enkele weken geleden is een groot deel van de grootste ijsplaat op de Noordpool losgebroken. Deze plaat, genaamd Nioghalvfjerdsfjorden ligt in het noordoosten van Groenland. Het afgebroken deel is ongeveer 110 vierkante kilometer. Volgens onderzoekers is de oorzaak met name de snelle klimaatverandering die vooral op Groenland plaatsvindt. Sinds 1980 is de temperatuur van de atmosfeer boven Groenland met maar liefst 3 graden gestegen! En de zomers van 2019 en dit jaar waren recordwarm. Ook is het oceaanwater beneden de ijsplaat warmer dan normaal en dus smelt de ijsplaat ook van onderen af.
De hoeveelheid Noordpoolijs zoals gemeten in Augustus 2020. Bron: The National Snow and Ice Data Center
In juli is er ook een groot stuk van de Milne ijsplaat in het noorden van de Canadese eiland Ellesmere, afgebroken. Momenteel is de hoeveelheid Noordpoolijs net minder dan het recordlaag van 2012.
Antarctica
Afgelopen jaren zijn het ijs en de gletsjers op Antarctica ook minder en kleiner aan het worden. Specifiek twee belangrijke gletsjers, namelijk Pine Island en Thwaites, lopen momenteel op hun meest kwetsbare punten enorm veel schade op. Dat leidt tot het opbreken van vitale ijsplaten met als gevolg: een wereldwijde zeespiegelstijging. De oorzaak is met name relatief warm zeewater aan de onderzijde van de gletsjers. Volgens NASA bestaan deze twee gletsjers uit genoeg ijs om de wereldwijde zeespiegel met 1,2 meter te laten stijgen.
Pine Eiland Gletsjer, bron: NASA
Oorzaak
De aarde wordt omringd door de atmosfeer. In normale condities werkt de atmosfeer als een beschermende laag: het beschermt ons tegen allerlei schadelijke invloeden vanuit de ruimte en het zorgt ook voor een leefbaar klimaat op de aarde. Dankzij de atmosfeer is de aarde namelijk warm genoeg om hier te kunnen leven. Maar vanwege vervuiling worden de broeikasgassen, zoals CO2, die aanwezig zijn in de atmosfeer meer. Daardoor warmt de aarde op (meer hierover in de blog op 20 juli 2020).
Naar verhouding stijgt de temperatuur op de polen harder dan op de rest van de wereld. Waar in het verleden het sneeuw- en ijspakket voor de koeling zorgde, is nu door het verdwijnen van dat pakket de koeling verdwenen. Daardoor wordt het ook nog weer warmer. Het aanwezige ijs zal als gevolg hiervan vervolgens weer sneller smelten en zo zijn we in een nauwelijks omkeerbare vicieuze cirkel beland. Sterker nog, enkele weken geleden bereikte de hoeveelheid zee-ijs op de Noordpool een laagte record sinds de metingen zijn begonnen 42 jaar geleden.
Gevolgen
Dat het zee-ijs minder en minder wordt, heeft veel gevolgen. De eerste ervan natuurlijk het stijgen van de zeespiegel. De meeste gevolgen worden echter vooral in het noordelijk halfrond waargenomen. Door wisselingen in het zee-ijs, komen er veranderingen in de zeestroming en het windpatroon in het noordelijk halfrond. Daardoor trekken storingen en andere weersystemen anders dan normaal. Vervolgens verandert het klimaat en wordt het weer extremer.
Ook is het geen goed nieuws voor de ecologie op de noordpool. Sommige dieren zijn afhankelijk van het zee-ijs om zicht te kunnen verplaatsen, te jagen, te vissen en om zich voort te planten. De ijsbeer gebruikt het zee-ijs om te jagen en dan met name tijdens de zomermaanden. Als er te weinig zee-ijs is, heeft het dier niet genoeg tijd om voldoende vetreserves aan te leggen, die belangrijk zijn voor de koude wintermaanden. Daardoor wordt het moeilijker voor een ijsbeer om de wintermaanden te overleven, wanneer er minder voedsel is.
IJsbeer-jongen in een sneeuwhol (foto: US Fish and Wildlife Service via Wikipedia)
Er zijn nog meerdere gevolgen voor de natuur, zoals voor de ringelrob en op microscopisch schaal voor kleine organismen. Lees daar meer over in de blog van 29 augustus 2018.
Ringelrob (foto: NOAA Fisheries via Wikipedia)
