Aarde en atmosfeer
De aarde wordt omringd door een laag die we atmosfeer of dampkring noemen. De atmosfeer is een relatief dunne, maar hele belangrijke laag om de aarde. De straal van de aarde is ruim 6000 km, de dampkring daarentegen is gemiddeld 1000 km dik. De atmosfeer bestaat uit 5 lagen die uit verschillende gassen bestaan. Namelijk de troposfeer, de stratosfeer, de mesosfeer, de thermosfeer, en de exosfeer. Deze lagen blijven om de aarde hangen vanwege de zwaartekracht. Elke laag bestaat weer uit andere gassen.
Opbouw atmosfeer
Broeikasgas
De aarde wordt dus omringd door de atmosfeer. In normale condities werkt de atmosfeer als een beschermende laag. Het beschermt ons tegen allerlei schadelijke invloeden vanuit de ruimte. Daarbij zorgt het ook voor een leefbaar klimaat op de aarde. Dankzij de broeikaswerking is de aarde namelijk warm genoeg om er te kunnen leven. Zonder atmosfeer zou het veel te koud zijn om op aarde te kunnen leven. De broeikasgassen, zoals CO2, die aanwezig zijn in de atmosfeer werken namelijk als een soort deken.
Broeikaseffect
Vervuiling
Doordat wij als mens meer en meer broeikasgassen de atmosfeer in stoten, wordt het broeikaseffect dus versterkt. De deken wordt als het ware dikker en de aarde warmt dus op. De helft van alle CO2 uitstoot wordt veroorzaakt door de industrie. De andere helft wordt eerlijk verdeeld tussen de agrarische sector, uitstoot door bebouwing en alle soorten verkeer.
Fabrieken
Gevolgen
Direct gevolg van de toename van de broeikasgassen is de oplopende luchttemperatuur. Wereldwijd is de gemiddelde temperatuur afgelopen 100 jaar 1 graad gestegen. In Nederland is dat zelfs al 2 graden! Gevolg van de temperatuurstijging is de stijging en opwarming van het zeewater. Het poolijs en veel gletsjers verdwijnen langzaam. Het weer wordt daarbij ook extremer. Zo zagen we de laatste tijd al orkanen ontstaan op plekken waar ze voorheen niet konden ontstaan. Temperatuurrecords in combinatie met extreme droogte komen vaker voor. Siberië kampte vorige maand bijvoorbeeld met een heuse hittegolf. Ook kenmerkte 2019 zich ook door bijvoorbeeld grote bosbranden in Siberië, Californië, Brazilië en nu Australië. Extra cru is dat bomen CO2 opnemen en dus deels een oplossing kunnen zijn.
Hierboven een diagram van het gemeten CO2 gehalte in de lucht afgelopen 60 jaar.
Temperatuurstreepjescode, Bron: KNMI
Hierboven een diagram van de gemiddelde temperatuur per jaar vanaf 1900. Elk verticaal streepje staat voor een jaar. Elk jaar dat kouder was dan gemiddeld is blauw. Hoe donkerder blauw, hoe kouder. Elk jaar dat warmer dan gemiddeld was is rood. Hoe donkerder rood, hoe warmer. Wat opvalt is dat de 5 koudste jaren voor 1965 plaats vonden en de 5 warmste na 2000. Wereldwijd is het nog extremer, want de laatste 5 jaren zijn wereldwijd gemiddeld ook de 5 warmste jaren.
Polen
Naar verhouding stijgt de temperatuur op de polen overigens harder dan op de rest van de wereld. Waar in het verleden het sneeuw- en ijspakket voor de koeling zorgde, is nu door het verdwijnen van dat pakket de koeling verdwenen en het daar dus sneller opwarmen. Het aanwezige ijs zal als gevolg hiervan vervolgens weer sneller smelten en zo zijn we in een nauwelijks omkeerbare vicieuze cirkel beland. Sterker nog, 2020 kent een laagte record in de hoeveelheid zeeijs in het poolgebied. Op dit moment (met nog 2 maanden te gaan) is er namelijk net zoveel ijs aanwezig als in de jaren 80 aan het eind van de zomer. In de zelfde periode in de jaren 80 was er doorgaans 12 keer meer aanwezig dan nu.
Nog nooit zo weinig ijs
