Vanavond om 20:20 uur gaat de herfst officieel van start en het is direct een gevoelig stuk frisser. De kans is zelfs groot dat het deze week meerdere keren gaat vriezen aan de grond.
Terwijl we vrijdag en zaterdag dankzij een zuidenwind nog in zeer warme lucht zaten, met vrijdag in Westdorpe 28,6 graden, is de wind nu compleet gedraaid! Door de komst van een hogedrukgebied boven de Britse Eilanden waait de wind nu vanuit het frisse noorden. De komende dagen komt de wind met een boogje om het hogedrukgebied naar ons toe en hoewel de wind hierdoor meer oost wordt, blijft de aangevoerde lucht vrij koud.
Vanochtend was het al bijna raak. In Eindhoven en Hupsel koelde het aan de grond af naar 0,7 graden en in Twente tot 0,8 graden. De kans op nachtvorst is het grootst op woensdag. Dit komt doordat er dan ’s nachts flinke opklaringen zijn en er staat weinig wind. In combinatie met de koude luchtsoort zijn dit ideale omstandigheden voor flinke afkoeling.
Minimum temperatuur aan de grond afgelopen nacht
Winterjas voor koude ochtenden
Ook overdag is het dan met 14 tot 16 graden een gevoelig stuk frisser. Waar we vrijdag nog in de korte broek liepen is het nu tijd voor een warme jas. Tijdens de ochtenden op de fiets naar school of naar het werk is het dus niet gek om de winterjas weer eens van de kapstok te plukken. En mocht je een koud huis hebben, is een winterdekbed ook aan te raden.
Niet alleen bij ons is sprake van een flinke weersomslag; ook in de Alpen daalt de temperatuur drastisch met als gevolg sneeuw tot in de dalen. Op sommige plekken kan het zelfs een pak van een halve meter opleveren.
Grote verschillen normaal?
Dat de verschillen zo groot zijn is vrij normaal voor deze tijd van het jaar. Nu de herfst van start is gegaan, wordt de daglichtlengte steeds korter en de nachten weer langer. De zon is ook minder krachtig en hiermee zijn we afhankelijk van de windrichting vanuit onze zogenaamde brongebieden.
Vrijdag en zaterdag was dit brongebied het warme zuiden en dit zien we vaker in september. Het is de tijd waarin ex-orkanen met enige regelmaat de oversteek maken naar Europa. Als deze voor de kust van Europa op zee blijven plakken, brengt een zuidelijke wind dikwijls warmte en nazomerweer. Komt de wind vanuit het westen, dan betekent dit juist vaak wisselvallig weer. Vanaf de vochtige oceaan trekken dan regenstoringen over ons land. Dit heeft ons eerder in de maand september flink wat neerslag opgeleverd en de eerste herfststorm. Inmiddels is de wind gedraaid en komt de lucht met een kleine omweg vanuit het hoge noorden.
Eerste nachtvorst 24 augustus
Het is overigens niet de eerste keer dat het tot nachtvorst komt; afgelopen 24 augustus vroor het ook aan de grond en dit was uitzonderlijk vroeg! Sinds het begin van die metingen is het slechts 1x voorgekomen dat het nog eerder in het jaar tot grondvorst kwam dan dit jaar. De vroegste keer na de zomer is geweest op 22 augustus 1973, toen werd het in Twente zelfs -2,2°C op 10 cm hoogte! Gemiddeld valt de eerste nachtvorst in ons land op 28 september.
Sinds het jaar 1971 meet het KNMI op de zogenaamde ‘klomphoogte’ de temperatuur. Dit vanwege het feit dat de temperatuur op 10 cm hoogte belangrijk is voor bijvoorbeeld boeren die vorstgevoelige gewassen kweken dicht bij de grond. Of vanwege de verwachte kans op gladheid bijvoorbeeld, aangezien daarvoor alleen het asfalt af hoeft te koelen tot onder het vriespunt.
Verschil vorst en nachtvorst
We spreken van nachtvorst als het alleen aan de grond vriest. De officiële waarneemhoogte is op 1,5 meter hoogte, ook wel neushoogte genoemd, en dit noemen we vorst. Hier meten we de temperatuur die je dagelijks in het weerbericht hoort. Die reden is simpel, de meeste mensen ervaren deze temperatuur als ze over straat lopen. De temperatuur aan de grond varieert veel meer dan op 1,5 meter hoogte. Tijdens een warme zomerdag kan asfalt opwarmen tot meer dan 50°C. ’s Nachts is het aan de grond juist meestal kouder. In de herfst, winter en vroege lente leidt dit ook bij temperaturen boven nul op neushoogte dikwijls tot gladheid op klomphoogte. Bekijk hier of het bij jou aan de grond heeft gevroren.
