Precies een jaar geleden kon ons land zich voorbereiden op flinke sneeuwval in combinatie met veel wind. Sterker nog, het werd een officiële sneeuwstorm, genaamd Darcy. Er werd code rood door het KNMI afgekondigd en de gevolgen voor de maatschappij waren enorm. Naast de enorme gevolgen was het ook de start van een prachtige winterse week, waarbij de schaatsen weer uit het vet konden. De winterliefhebbers hebben deze winter nog nagenoeg geen winterweer gezien, dus blikken we even terug op deze indrukwekkende winterse periode.
Een jaar geleden naderde sneeuwstorm Darcy ons land. De enorme sneeuwval werd gevolgd door een ijskoude winterweek met schaatsijs en sneeuwpret.
De weersituatie
Al dagen van tevoren was het duidelijk dat de strijd tussen relatief zachte lucht ten zuiden van ons en ijskoude lucht boven Scandinavië zou worden uitgevochten in de buurt van ons land. Een lagedrukgebied kwam via Spanje naar het noorden toe en nam een portie zachte lucht mee. Tegelijkertijd was een krachtig hogedrukgebied boven Groenland/IJsland/Scandinavië tegengas aan het geven en liet ijskoude lucht vanuit het noordoosten binnensijpelen…
Op zaterdag 6 februari 2021 daalde het kwik gedurende de dag vanuit het noordoosten steeds verder. ’s Avonds laat lag de temperatuur in een groot deel van het land iets onder het vriespunt en stak een krachtige oostenwind op. Het neerslaggebied behorende bij het lagedrukgebied kwam vanuit het zuiden dichterbij. In het zuiden begon de neerslag als regen, maar in het midden van het land ging dat al snel over in ijsregen en later sneeuw. Aanvankelijk viel er in Midden-Limburg en het zuiden van Brabant ook nog een tijdje ijzel, wat voor verraderlijke gladheid zorgde. De koude lucht drukte echter steeds verder naar het zuiden en liet in vrijwel heel Nederland, met uitzondering van het uiterste zuiden van Limburg, de neerslag overgaan in sneeuw.
Een omvangrijk neerslaggebied kwam zaterdagavond vanuit het zuiden opzetten. De neerslag werd steeds intensiever en ging al snel over in sneeuw (oranje). In het uiterste zuiden van Limburg, waar de neerslaghoeveelheden vergeleken met de rest van het land zoals verwacht erg meevielen, viel het aanvankelijk eerst nog als natte sneeuw (geel).
Sneeuw, sneeuw en nog eens sneeuw!
De sneeuwval werd steeds intensiever en al ruim voor middernacht lag er in het midden en zuiden van het land een laag(je) sneeuw. Het uiterste noorden bleef nog buiten schot, maar ook dat duurde niet lang meer. De gevoelstemperaturen daalde naar -10 graden en dat in combinatie met soms zware sneeuwval. Voor de winterliefhebbers was het genieten geblazen!
In de nacht van zaterdag op zondag werd op de Houtribdijk een uurgemiddelde van windkracht 8 gemeten. In combinatie met sneeuwval zorgde dit officieel voor een sneeuwstorm! In de ochtend lag op sommige plaatsen al meer dan 15 centimeter sneeuw. Bovendien had de krachtige oostenwind gezorgd voor sneeuwduinen van soms zelfs enkele meters hoog! Een wandeling op deze zondagochtend was puur en alleen weggelegd voor doorzetters, want de combinatie van sneeuwval en een gevoelstemperaturen van wel -14 graden zorgde voor barre omstandigheden.
Het bleef een groot deel van de dag sneeuwen, vooral in de noordelijke helft van ons land. Vanuit het zuiden werd het langzaam iets droger, maar op maandag waren de weergoden ook nog niet klaar met ons. Een nieuw sneeuwgebied trok vanuit het oosten grofweg over het midden van ons land en liet nog enkele centimeters sneeuw achter. Het minste was gevallen in het uiterste noorden en uiterste zuiden van ons land. De meeste sneeuw was weggelegd in een strook van grofweg de regio Nijmegen naar de Achterhoek. Daar lag lokaal wel bijna 30 centimeter sneeuw. Dit leverde indrukwekkende winterse beelden op!
Vooral in het oosten van Nederland was érg veel sneeuw gevallen...
De wind in combinatie met veel sneeuw leverde op bepaalde plekken enorme sneeuwduinen op.
Ook de sneeuwschuivers hadden het er maar druk mee...
De sneeuwstorm had een grote impact op ons land. De test- en vaccinatielocaties van de GGD waren gesloten, de voetbalwedstrijden waren afgelast en het treinverkeer werd voor lange tijd volledig stilgelegd. Het KNMI had code rood (weeralarm) afgegeven en er werd zelfs afgeraden om de weg op te gaan.
En toen: de diepvries in!
Na maandag wist het eindelijk eens te stoppen met sneeuwen en klaarde het op. De bewolking maakte plaats voor zonneschijn en in de nachten kon het onder een relatief heldere hemel flink afkoelen. Het kwik ging onderuit naar -10 tot -15 graden en in Hupsel werd zelfs een temperatuur gemeten van -16,2 graden! De ijsdagen regen zich aaneen en de ijsdikte groeide en groeide. Door de nog altijd vrij stevige wind en de vele sneeuw van de dagen ervoor, lukte het niet overal om een mooie ijsvloer te krijgen. Toch kon Nederland uiteindelijk op grote schaal de ijzers onderbinden en genoot het land van een prachtige winterse periode! In sommige plaatsen wist de periode zelfs uit te groeien tot een echte koudegolf: vijf officiële ijsdagen (een dag met een maximumtemperatuur onder het vriespunt), waarvan drie ijsdagen een minimumtemperatuur van -10 of lager.
Op veel plekken in Nederland kon worden geschaatst onder een redelijk heldere hemel bij temperaturen onder het vriespunt.
Er werd op sommige plaatsen zelfs zogenaamd 'kruiend ijs' waargenomen.
Grote wateren werden voor een deel al snel bedekt met een laag ijs door de zeer lage temperaturen en droge lucht.
Ook deze foto geeft nog eens aan hoe extreem de winterse periode was.
Van winter naar lente in één week
Na een dikke week besloot Koning Winter ons land te verlaten en liepen de temperaturen op, en flink ook. Lagedrukgebieden op de oceaan namen de rol over en verdreven de koude lucht naar het hoge noorden. Zoals vaak bij het verdrijven van koude lucht na een vorstperiode, ging dit ook nu gepaard met ijzel en dus flinke gladheid in delen van het land. In de dagen erna kwam ons land in een krachtige zuidelijke stroming terecht en het kwik steeg naar de dubbele cijfers. In een week tijd ging het kwik van maximumtemperaturen onder het vriespunt naar waarden van wel ruim 12 graden! We konden in ieder geval nog nagenieten van een mooie winterse periode. Het bewijst maar weer dat weersextremen, óók in de koude richting, nog altijd kunnen voorkomen!
Staat er nog winterweer in de weerkaarten?
Op de vraag of er nog serieus winterweer in de weerkaarten staat op dit moment, kunnen we kort zijn: ‘nee’. Vanavond en vannacht vallen er dan wel wat buien met mogelijk natte sneeuw, maar in de dagen erna loopt het kwik op naar de dubbele cijfers. Iets interessanter zijn de nachten aan het einde van de week. Onder een heldere hemel kan het dan enkele nachten tot lichte vorst komen. Overdag komt het kwik dan uit op een graad of 6. Voor écht winterweer zullen we dus geduld moeten hebben…
De pluim van het Europese weermodel ECMWF van deze ochtend is duidelijk: voorlopig geen serieus winterweer. Aan het einde van de week zijn er wel duidelijk kansen op nachtvorst.
