In Nederland willen we nog wel eens klagen over het weer. Een vaak gehoorde opmerking is bijvoorbeeld dat het veel en vaak regent hier. Is dat ook echt zo, of valt het hier allemaal nog wel mee? Zijn er verder binnen Nederland grote verschillen in neerslag en in welk seizoen valt nou eigenlijk de meeste regen?
Nederland: waterland
Via de rivieren komt dagelijks een enorme hoeveelheid water ons land binnen en regelmatig valt het ook nog eens met bakken uit de lucht. Er is hier vaak geen gebrek aan water. Gemiddeld valt er in Nederland ongeveer 850 millimeter neerslag in een jaar. Dit is natuurlijk niet alleen regen, hier vallen bijvoorbeeld ook de neerslagvormen sneeuw en hagel onder. Voor wat meer beeldvorming: 10 millimeter regenwater komt overeen met 1 emmer water per vierkante meter.
Als je bedenkt dat er gemiddeld in Nederland in een jaar tijd 850 millimeter regen valt, is dat best veel. Er zijn echter gebieden waar nog veel meer regen valt in een jaar tijd. Foto: Joyce Derksen, Doornenburg (archieffoto).
Regent het vaak?
Misschien vraag je je het al lang af, maar gemiddeld regent het in Nederland ongeveer 8% van de tijd. Houd hierbij ook in je achterhoofd dat een deel natuurlijk ’s nachts valt, waardoor we er eigenlijk niks van merken. Een ander weetje is dat in Nederland 240 dagen per jaar helemaal droog verlopen. Wanneer we dit vergelijken met bijvoorbeeld Hawaï, dan zien we dat we eigenlijk niet zo veel mogen klagen… Op dit tropische eiland regent het zelfs 350 dagen per jaar! Op Hawaï bestaan er echter grote plaatselijke verschillen qua neerslaghoeveelheid.
Het kan zelfs nog véél natter. Zo valt er in Cherrapunji, India, jaarlijks ruim 11700 millimeter neerslag! Het is dan ook één van de natste plekken op aarde. Dan is die neerslaghoeveelheid die in Nederland jaarlijks naar beneden komt natuurlijk maar heel weinig…
Verschillen tussen de seizoenen
Wanneer we naar de statistieken kijken, zien we dat in het najaar de meeste regen valt. Het warme zeewater in combinatie met koudere bovenluchten is dan een trigger voor het ontstaan van buien, waardoor vooral in de kustgebieden dan veel regen kan vallen. Bekend is ook dat het in de winter vaak langduriger regent dan in de zomer. In de zomer valt ook relatief veel regen, maar dan valt het vaak in een veel kortere tijd. Hoosbuien met een enorme neerslagintensiteit en wateroverlast tot gevolg komen dan vaker voor in Nederland. De verwachting is dat deze hoosbuien in de toekomst nóg heftiger zullen worden.
In bovenstaande grafiek zie je dat de meeste regen in het najaar valt. Ook in de zomer valt veel regen, maar de donkerblauwe staafjes geven al aan dat de neerslagduur dan veel minder is. Dit betekent dat in de zomer de regen dus veel vaker valt in zwaardere (hoos)buien.
Het voorjaar verloopt vaak veel droger. Het water van de Noordzee is nog relatief koud van de winter en de wind die dan blaast over het water van de Noordzee zorgt ervoor dat de lucht relatief stabiel is en het ontstaan van buien niet zo makkelijk gaat. In het binnenland kunnen stapelwolken, ontstaan door de opwarming van het land, wél uitgroeien tot een bui.
Grote verschillen binnen Nederland?
Je zult het misschien niet denken, maar ook binnen ons kleine landje bestaan er verschillen in de hoeveelheid neerslag die jaarlijks naar beneden komt. Zo zien we bijvoorbeeld dat het in de stedelijke gebieden over het algemeen meer regent in een jaar. De samenstelling van de atmosfeer wordt namelijk beïnvloed door steden. Steden nemen veel warmte op van de zon en laten de temperatuur dan ook hoger oplopen, denk bijvoorbeeld maar eens aan het zogenaamde stadsklimaat. Ook vervuilt de stad de atmosfeer. Deze hogere temperatuur in combinatie met meer stofdeeltjes (waar vocht op kan condenseren), zorgt ervoor dat buien vaak nét iets zwaarder kunnen uitpakken.
Ook zien we dat er in Nederland in de hoger gelegen gebieden relatief meer neerslag valt. Dit heeft te maken met het feit dat de lucht die de heuvels tegenkomt, wel móet gaan stijgen. Het kan maar één kant op en dat is omhoog. De lucht koelt dan af en er ontstaan waterdruppeltjes met als gevolg regen of buien. Aan de andere kant van de heuvel daarentegen, daalt de lucht juist en warmt dan op. Warmere lucht kan meer vocht bevatten en dus sterven de buien dan vaak wat uit.
Actuele droogte
Het voorjaar was al extreem droog dit jaar en op dit moment hoort dit jaar nog steeds bij de 5% droogste jaren ooit. Het neerslagtekort bedraagt zo’n 220 millimeter en dat zal de komende week alleen maar verder toenemen met de extreme temperaturen en vele zonuren die op het programma staan… De natuur snakt naar een paar dagen gestage regen.
De natuur snakt naar regen. Op dit moment kampt Nederland met een gemiddeld neerslagtekort van ongeveer 220 millimeter. Ook het weer van de komende dagen helpt niet om het neerslagtekort te verminderen.
Wil je nou nooit verrast worden door een plotselinge bui? Kijk dan altijd even op de Buienradar.
