Afgelopen weekend is er voor het eerst in een lange tijd onweer op de Noordpool waargenomen. Wat het meer bijzonder maakt, is dat het onweer juist zo ver noord is voorgekomen. Ook waren er meerdere blikseminslagen. Ze waren van de meest noordelijke blikseminslagen ooit die de meteorologen van Alaska zich kunnen herinneren! De inslagen kwamen minder dan 500 km van de Noordpool voor (meer dan 85°N). Dat is ongeveer 2050 km noord van de poolcirkel (66°N).
Het onweert iedere zomer binnen de poolcirkel, maar het gebeurt zelden dat het zo ver noord onweert. Hieronder is een kaart van de hoeveelheid blikseminslagen wereldwijd per vierkante kilometer per jaar over het tijdperk 1995 - 2013. Duidelijk te zien is het grijze deel bij de noord- en de zuidpool. Daar komen de minste blikseminslagen per jaar voor. Het onweert het meeste in de Democratische Republiek Congo in het midden van Afrika (hoe feller roos de kleur, hoe meer onweert het in dat gebied).
Hoeveelheid onweer per vierkante kilometer per jaar van 1995 tot en met 2013. (Bron: NASA)
Ook onweert het meer boven land dan boven zee. Dat komt omdat een landoppervlak (oftewel grond) makkelijker zonlicht absorbeert en vervolgens sneller warmer wordt dan de zee. Het warmere oppervlak zorgt weer ervoor dat de lucht boven het land sneller instabiel raakt, waardoor onweersbuien makkelijker kunnen ontstaan. Precies hoe onweer en vooral blikseminslagen ontstaan, lees je in de blog van 20 juli 2019.
De lucht boven de polen is kouder en vervolgens ook meer instabiel dan de lucht boven bijvoorbeeld de tropen. Daarom ontstaan er niet zomaar onweersbuien in dit gebied. Het onweer van afgelopen zaterdag kwam waarschijnlijk uit onweersbuien met een wat hogere wolkenbasis. Dus het instabiele, warme laag lucht zat in het midden van de troposfeer en niet aan de grond. Deze warmere laag lucht is genoeg om enkele onweersbuien op te wakkeren, al is de lucht dichtbij het aardoppervlak koud.
Dichterbij...
In Nederland hebben we de komende dagen ook met onweersbuien te maken. Lees daar meer over in het weerbericht.
