Heet, heter, heetst... tot en met woensdag wordt het op sommige plaatsen meer dan 35 graden! Voor sommige mensen brengt de hitte risico's met zich mee. Vanwege de hoge temperaturen is sinds vandaag het Nationaal Hitteplan van kracht voor heel Nederland.

Hitte kan gevaarlijk zijn. Vooral mensen met een kwetsbare gezondheid (denk aan een chronische aandoening), jonge kinderen en oudere zijn hier gevoelig voor. Bij deze groepen kan hitte sneller leiden tot gezondheidsproblemen en hittestres. Ook bij inspanning of een zware lichamelijke activiteit, kunnen bij mensen die niet in deze groepen vallen, uitdroging, oververhitting en eventueel hittestres optreden. 

Het Nationaal Hitteplan is waarschuwingssysteem, waarbij het RIVM organisaties, (zorg)professionals en mantelzorgers informeert over de verachte hitte. Het bestaat uit een hele boel richtlijnen over hoe ze moeten handelen tijdens de extreme warmte. Maar dit plan is niet alleen voor deze organisaties en verzorgers. Het is ook een oproep voor iedereen: zorg voor elkaar en met name voor kwetsbare groepen zoals ouderen en jonge kinderen.

Vooral oudere en jonge kinderen kunnen sneller hittestres of gezondheidsproblemen ontwikkelen (foto: Werner de Vliegere, Kapellebrug)

Wanneer is het Nationaal Hitteplan actief?

Bij een perioden van aanhoudende hitte of als extreem hoge temperaturen wordt verwacht, kan het RIVM het Nationaal Hitteplan activeert. Ook de nachttemperatuur, de gevoelstemperatuur en dus de luchtvochtigheid spelen een belangrijke rol in de beslissing om het Nationaal Hitteplan te activeren. Meer over luchtvochtigheid, hitte-index en hittestres via deze link.

Omdat er regionaal grote temperatuurverschillen in Nederland kunnen voorkomen, is het mogelijk om het Nationaal Hitteplan per provincie te activeren. Ook nu was dat het geval. Sinds gisteren is het Nationaal Hitteplan actief in de provincies Noord-Brabant en Limburg. Vanaf vandaag (vanochtend om 10.00 u om precies te zijn) geldt het in het hele land. De hitte houdt tot en met woensdag aan.

Code oranje

Ook het KNMI waarschuwt voor de hitte met vanaf vandaag code geel in het hele land en vanaf morgen code oranje in de provincies Noord-Brabant, Limburg en Gelderland. Het KNMI geeft code geel af voor hitte als er op één dag een maximumtemperatuur van 35 graden of hoger wordt verwacht. Ook als het Nationaal Hitteplan actief is of bij aanhoudende hitte geeft het KNMI code geel af. 

Voor code oranje en code rood worden de volgende richtlijnen aangehouden:

• 3 dagen op rij met maxima vanaf 34 graden
• 2 dagen op rij met maxima vanaf 36 graden
• 1 dag met maxima vanaf 38 graden

Plaknachten

Vandaag wordt op veel plaatsen de 30 graden gehaald. Morgen komt er nog een schepje bovenop. Dan wordt het vooral in het midden en zuiden van het land 35 grade of warmer. 

Ook de nachten verlopen warm. Vooral in de grote steden blijft de temperatuur boven de 20 graden steken en in het zuiden van het land is het komende nacht sowieso het geval. 

Dat het warmer wordt of blijft in steden ten opzichte van de landelijke omgeving wordt ook wel het stedelijk warmte-eilandeffect genoemd. Dat komt omdat steden warmte wordt geproduceerd en de warmte dan door de bebouwing ook nog eens beter vastgehouden wordt dan in een landelijk gebied. 

Blauwalg verpest verkoeling

Tijdens deze hete dagen zoeken veel mensen het water op. Dat zorgt natuurlijk snel voor verkoeling!

Foto: Werner de Vliegere (Ossenisse)

Maar helaas kan je niet zomaar het natuurwater in. Op sommige plaatsen komt namelijk blauwalg voor. Blauwalgen zijn cyanobacteriën. Het is de oudste levensvorm op aarde. Deze bacteriën zitten in elk natuurwater - van zoet tot zout.

Als de temperatuur stijgt en er genoeg voedingsstoffen zijn, kan dat zorgen voor een blauwalgenbloei. Wat je dan gaat zien is dat het water gaat verkleuren. Het kleurt dan groen of zelfs wat (rood)bruin (en eigenlijk dus helemaal niet blauw!). Vaak komt er een groenbruine verfachtige laag op het water. Soms stinkt het ook behoorlijk, variërend van een “rioollucht” tot een zwavelachtige of muffige geur.

Blauwalg (Foto: Gelein Jansen, Hulst)

Blauwalg kan ook gevaarlijk zijn. Van de ongeveer 2000 soorten blauwalg zijn er ongeveer 40 giftig. De klachten kunnen variëren van huidirritatie, diarree en maagkrampen en zelfs tot de dood! Meer over blauwalg lees via deze link.

Andere manieren om koel te blijven

Er zijn bepaalde maatregelingen die je kunt nemen om gezondheidsrisico's bij aanhoudende hitte te voorkomen of het gevolg ervan te minimaliseren:

• Drink genoeg water en vloeistof. Drink zo min mogelijk alcoholische dranken, want deze dragen juist bij tot verdere uitdroging. 
• Draag dunne kleding. Het is wel belangrijk dat de kleding genoeg bescherming biedt tegen verbranding door de zon.
• Zoek de koelte op, het liefst binnen.
• Beperk lichamelijke inspanning in de middag. Tussen 12.00 en 16.00 uur is de zon het meest krachtig. Dat betekent dat je meer water verliest door transpiratie.
• Smeer je huid in met zonnebrandcrème met hoge beschermingsfactor. Juist tussen 12.00 en 16.00 uur kun je snel verbranden.
• Houd je woning koel en goed geventileerd. 
• Ga goed voorbereid op reis. Neem bijvoorbeeld genoeg water mee.
• Let extra op mensen in je omgeving die zorg nodig hebben.

Vanaf donderdag minder warm

De (extreme) hitte houdt tot en met woensdag aan. In de loop van woensdag neemt vanuit het westen de kans op regen- en onweersbuien toe. Daarna volgt koelere lucht, waardoor de temperatuur lager uitkomt. Vanaf donderdag wordt het namelijk gemiddeld 23 à 24 graden. Dat gaat gepaard met flink wat ruimte voor de zon. Ook de nachten verlopen een stuk koeler.