De Telegraaf kopte het groots op de voorpagina vorige maand: “Juli wordt droger, zonniger en warmer dan normaal”. Dat niet alleen, ook de droogteproblemen zouden opspelen! Wie nu naar de situatie in Limburg kijkt en deze krantenkop opnieuw leest, zal vreemd opkijken… En terecht! Bij Buienradar zijn we dan ook fel tegen dit soort berichtgeving. We leggen uit waarom dit soort berichten zo vaak onbetrouwbaar blijken te zijn.

Verbaasde reacties op warme, zonnige & droge voorspelling

We zien ze de afgelopen dagen erg vaak terugkeren: screenshots van krantenkoppen een maand geleden met daarin de “verwachting” voor de maand juli. We zouden zonnig, warm en vooral droog zomerweer krijgen: met grootse woorden werd ons een voor de zomerliefhebbers prachtige maand voorspeld! We gaan hieronder eens kijken hoe de zaken er tijdens deze maand daadwerkelijk voorstaan. Wie nu echter naar de situatie in Limburg kijkt, kan al een vermoeden hebben wat hieruit gaat komen...

Wat denk jij bij het zien van onderstaande beelden: zou de maand juli te droog zijn tot nu toe?

Temperatuur: is het te warm?

We zijn ondertussen ruim over de helft van juli en van die beloofde hitte is nog niet veel terecht gekomen… We hebben tot vandaag pas een dag boven de 25 graden gehad en de gemiddelde temperatuur deze maand ligt op dit moment zelfs iets onder het gemiddelde.

Figuur 1: De gemiddelde temperatuur in De Bilt deze maand. Op dit moment zitten we met 17,9 graden gemiddeld een fractie onder het gemiddelde.

Neerslag: hebben we te maken met droogte?

Van die warme zomermaand is tot nu toe dus weinig terecht gekomen. Maar hoe zit het dan met de droogte? Wie nu naar Limburg kijkt weet genoeg: er zijn plekken in het land waar ze het water liever kwijt dan rijk zijn op dit moment. In De Bilt zelf valt de hoeveelheid neerslag nog mee, er is daar 27 mm gevallen t.o.v. 85 mm in de hele maand juli. Als je dus ons hoofdstation aanhoudt, lijkt het op dit moment inderdaad te droog te zijn. Maar…

Figuur 2: In De Bilt is het op dit moment inderdaad nog redelijk droog met zo'n 27 mm halverwege de maand, terwijl 85 mm normaal is in de hele maand. Dit is echter maar een station!

…Wie verder zoekt, ziet dat er in een groot deel van Nederland al veel meer is gevallen! Delen van midden- en zuidoost Nederland hebben zelfs nu al meer dan 100 mm aan neerslag te pakken. En dat terwijl de maand nog niet eens om is.

Figuur 3: De totale hoeveelheid neerslag in Nederland deze maand juli. Let op de kleurschaal: alle plaatsen met een iets donkere tint groen zitten al boven de 80 mm! Dat valt normaal in de hele maand juli. De plekken die donkerblauw kleuren in Zuid-Limburg hebben zelfs plaatselijk >200 mm neerslag gehad...

Ook als we kijken naar het neerslagtekort dat wordt bijgehouden door het KNMI, zien we dat er qua droogte niet veel aan de hand is. We zitten in ieder geval ruim onder de 5% droogste jaren lijn en wie kijkt naar de lijn van juni 2018, ziet dat de droogte op dit moment niet bepaald nijpend is.

Figuur 4: Het neerslagtekort dit jaar, bijgehouden door het KNMI. We zitten ver onder de droge jaren in het verleden.

Zonneschijn: is de maand zonovergoten tot nu toe?

Aan regen op dit moment dus geen gebrek! Niet iets wat ons voorgehouden werd door diverse kranten en nieuwsinstanties… Hebben we dan op z’n minst een zonnige maand tot nu toe? Nee, ook dat is niet het geval. Tot vandaag is de zon 25% van de tijd dat zij boven de horizon was, ook daadwerkelijk te zien geweest. De overige 75% van de tijd zat ze dus verstopt achter de bewolking. Normaal gesproken hebben we zo’n 43% van de tijd daadwerkelijk de zon op onze kop, dus de maand verloopt tot nu toe eerder somber dan erg zonnig.

Figuur 5: De hoeveelheid zonneschijn loopt flink achter t.o.v. normaal! We kunnen dus nog niet echt spreken van een te zonnige maand...

Sterker nog, van alle 121 jaren dat de zonneschijn al gemeten wordt in De Bilt, staat deze maand juli tot vandaag op de 13e plek van somberste julimaanden ooit gemeten! Dat betekent dus dat we 12 jaren gehad hebben die nog minder zon hadden dan deze maand en maar liefst 108 jaren die zonniger verliepen! Niet echt een goeie start dus van deze beloofde mooie maand.

Voorspellingen verder dan 14 dagen vooruit nog in de kinderschoenen

Hoe kan het dan dat er toch dit soort berichten circuleren? Nou, als meteoroloog hebben we veel “gereedschap” om te kunnen gebruiken. Sommige komen je vast bekend voor, kaartjes waarop we kunnen zien waar en hoeveel neerslag er gaat vallen de komende dagen bijvoorbeeld. Of de zogenoemde pluimverwachting, die ons iets kan vertellen over het weer de komende 14 dagen.

Figuur 6: De pluimverwachting voor de temperatuur de komende 14 dagen. Hieruit lezen wij meteorologen af hoe groot de kans is op warm of juist koud weer. Je ziet bijvoorbeeld dat de temperatuur a.s. maandag even omlaag duikt, om richting het weekend weer omhoog te gaan! Hoe verder vooruit in de tijd, hoe onzekerder de verwachting wordt. Wil je meer weten over de pluim? Lees dan deze blog. 

Er zijn echter ook modellen die verder vooruit kijken dan dat! Deze worden dus door sommige weerbureaus of personen gebruikt om een seizoens- of gedetailleerde maandverwachting in het nieuws te krijgen. Wij doen dit bij Buienradar bewust niet, omdat deze weermodellen nogal vaag zijn en omdat uit onderzoeken blijkt dat het nog niet betrouwbaar genoeg is voor onze regionen. 

Zo kun je in deze modellen alleen aflezen of de temperatuur gemiddeld genomen over de maand iets hoger dan, lager dan of rond het gemiddelde gaat uitkomen. Hieruit kun je dus niet het weerbeeld bepalen voor een maand vooruit! Dat de afwijking positief is, kan betekenen dat er 5 hele hete dagen tussen zitten en de rest van de maand gemiddeld verloopt. Het kan echter ook betekenen dat de temperatuur de hele maand boven gemiddeld uitkomt, je weet het gewoonweg niet. Het weerbeeld en de beleving kan echter heel erg verschillen bij deze 2 scenario’s! 

Figuur 7: Een voorbeeld van hoe zo'n seizoensmodel eruit ziet. Je kunt dus globaal zien of ergens meer of juist minder neerslag gaat vallen dan normaal.

Ook zijn de modellen dus niet zo betrouwbaar gebleken. In een eerdere blog bespreken we 2 onderzoeken waar ook weer uit naar voren komt dat het in sommige gevallen eerder geluk dan wijsheid is dat zo’n model uitkomt. Je kunt die blog hier teruglezen. De conclusie was toentertijd dat de seizoensmodellen voor nu leuke speeltjes zijn, maar dat er nog veel werk aan de winkel is om ze in de toekomst betrouwbaar genoeg te maken voor gedetailleerde verwachtingen! Seizoensverwachtingen die toch gemaakt worden slaan, gezien de onbetrouwbaarheid van de modellen, dus eigenlijk nergens op.

Af en toe komen er ook maandverwachtingen voorbij waarin vermeld wordt dat er een keer een periode met onweersbuien gaat komen, er drogere periodes zijn, de temperatuur soms gematigd is, maar het ook heel heet kan worden! Dit gebeurt natuurlijk iedere normale zomer in Nederland wel een keer, je hoeft geen meteoroloog te zijn om dat te weten.

Conlusie

Kortom, het lijkt er dus ook deze maand weer op dat de modellen het toch niet helemaal bij het juiste eind hadden. Tuurlijk, er is een kans dat het alsnog uitkomt, mocht de rest van de maand iets warmer, zonniger en zonder neerslag verlopen! Onze gok is alleen dat als iemand in de toekomst aan jou vraagt hoe jij de maand juli 2021 beleefd hebt op het gebied van weer, de woorden “te warm, zonnig en droog” niet de eerste woorden zijn die in je opkomen… Zo zie je maar weer dat zo’n artikel een maand van tevoren niks zegt. Het weer, en vooral de beleving bij dat weer, kan nog alle kanten op gaan!