Het is opnieuw warm zomerweer in Nederland. Nee, die bizarre 40 graden van een aantal weken terug gaan we bij lange na niet redden, maar erg warm wordt het wel. We maken zelfs kans op de tweede landelijke hittegolf van deze zomer! Hoe bijzonder is dat?
Te warm voor de tijd van het jaar
Normaal gezien ligt de maximumtemperatuur rond deze tijd van het jaar rond de 21 graden. Voor de komende dagen worden temperaturen tot boven de 30 graden verwacht! Dat is dus bijna 10 graden warmer dan normaal. Niet voor niets heeft het KNMI in samenspraak met het RIVM het Nationale Hitteplan van stal gehaald: vooral kwetsbare groepen moeten met deze hitte oppassen. Wat dat precies betekent, kun je nog eens nalezen in deze blog.
Figuur 1: De meerdaagse weersverwachting voor de komende dagen. Zoals je ziet zitten we de komende tijd overdag bijna 10 graden te hoog ten opzichte van normaal.
Nou en! Vorige week was het toch ook “te koud”?
Dat klopt gedeeltelijk. Het was inderdaad iets te fris voor de tijd van het jaar, maar toen spraken we van maximumtemperaturen van een of twee graden onder normaal. Nu hebben we te maken met temperaturen van bijna 10 graden boven normaal! Dat is toch van een hele andere orde. Vergelijk het maar hiermee: 30 graden nu als maximumtemperatuur is net zo “bijzonder” als een maximumtemperatuur van 11 graden. En zo koud was het nou (gelukkig) ook weer niet!
Figuur 2: De temperatuur de afgelopen maand in De Bilt. Normaal was rond de 21/22 graden. De temperatuur zat daar de afgelopen dagen inderdaad een fractie onder, maar zo extreem als de vergelijkbare 11 graden zien we niet terug! Sterker nog: de minimumtemperatuten waren meestal nog hoger dan dat... ©KNMI
Komt er een landelijke hittegolf?
Die kans is wel aanwezig. Wat we in ieder geval gaan zien zijn regionale hittegolven, want in het zuiden en oosten gaan we sowieso een aantal dagen de 30 graden halen. Dat is opzicht al opmerkelijk, want dat wordt op sommige plekken dan de derde (!) keer dat ze deze zomer een hittegolf hebben. Voor een landelijke hittegolf moet het in De Bilt minstens vijf dagen meer dan 25 graden worden, waarvan drie boven de 30. Die 25 graden is geen probleem, de 30 graden gaat spannend worden. Op dit moment worden elke dag temperaturen tussen de 29 en 31 graden verwacht in De Bilt… Kijk even mee naar de grafiek hieronder:
Figuur 3: De maximumtemperaturen voor de komende dagen in De bilt volgens de statistische verwachting van meteobase. Deze combineert veel modellen en berekent dan de meest waarschijnlijke maximumtemperatuur.
Zoals je zelf kunt zien, gaat het erom spannen. Drie dagen boven de 30 graden wordt in dit voorbeeld gehaald, maar wel heel krap! Het gaat om een paar tiende, dus de komende dagen moeten we afwachten wat er gaat gebeuren. De kansen op een landelijke hittegolf zijn op dit moment echt 50/50.
Laatst geëindigde hittegolf
Als er een hittegolf komt, is dit bijzonder vanwege de late timing. Nog nooit werd er dan zo laat in het jaar nog een hittegolf geregistreerd! De hittegolf die nu het record in handen heeft, stamt uit 2001 en was op 26 augustus afgelopen. Deze hittegolf heeft de potentie om tot 28 augustus te duren, waarmee dat record dus uit de boeken is. Het is vervolgens wachten op de eerste hittegolf die september weet te halen! 
Figuur 4: Een overzicht van alle hittegolven die er ooit gemeten zijn door het KNMI! In rood degene die het laatst in een kalenderjaar is voorgekomen. De huidige hittegolf zou tot 28 september duren, later in het jaar dus dan deze hittegolf uit 2001. ©KNMI
Niet alleen in Nederland warm
Als laatste zijn wij niet de enige in Europa die te maken hebben met deze toch wel uitzonderlijke temperaturen. Op onderstaande kaart valt de afwijking te zien ten opzichte van de temperatuur normaal. In grote delen van Europa is het veel te warm, vooral boven noordwest Europa (onze eigen omgeving dus). Tot wel 12 graden boven normaal! Dat is dus nogmaals te vergelijken met een temperatuur overdag van zo’n 10 graden, iets wat we in Nederland bijna nooit zien in de zomer. 
Figuur 5: De zogenoemde "anomalie" van de temperatuur aankomende dinsdag om 20.00. In grote delen van Europa (Nederland in kader) is het te warm voor de tijd van het jaar, met als uitschieter NW-Europa: daar is het op sommige plekken zelfs tot 12 graden warmer dan normaal! ©WXCHARTS.COM
