Na een periode met vrij rustig weer en weinig wind, wacht ons vanaf morgen een periode met wisselvallig weer. Ook gaat het daarbij de komende tijd flink waaien, maar hoe ontstaat die wind eigenlijk?
Wind
Wind is eigenlijk niks anders dan verplaatsing van lucht van de ene naar de andere plaats. Op aarde is er altijd beweging in de atmosfeer. Dat komt door de aanwezigheid van lage- en hogedrukgebieden, maar hoe ontstaan die?
Heel simpel uitgelegd: door opwarming van het aardoppervlak door de zon wordt de lucht boven het aardoppervlak warmer. Warme lucht is lichter dan koude lucht en zal dus opstijgen. Er ontstaat dan een kolom aan warme lucht die omhoog gaat. Aan het aardoppervlak krijg je dan als het ware een tekort aan lucht, de luchtdruk daalt, het lagedrukgebied is geboren. De luchtdruk in de omgeving is nu dus hoger (hogedrukgebied) dan op de plaats van het lagedrukgebied. Omdat de natuur altijd naar evenwicht streeft, zal die dit luchttekort willen opheffen. Daardoor ontstaat dus een stroming van lucht van hoge naar lage luchtdruk. Dit noemen we wind. Als over korte afstand een groot luchtdrukverschil ontstaat tussen een hoge- en lagedrukgebied, beweegt de lucht snel en dus waait het harder.
De natuur wilt het drukverschil opheffen, waardoor wind ontstaat.
De situatie vanaf morgen laat zien dat er zich een groot lagedrukgebied noord van ons bevindt en een hogedrukgebied zuidwest van ons. De (witte) lijnen van gelijke druk liggen rondom het lagedrukgebied dicht bij elkaar. Dat betekent dus een groot drukverschil over een kleine afstand. Kortom, veel wind dus!
De drukverdeling van morgen.
Is het weleens windstil?
Een windkracht 0 komt vrijwel nooit voor. Zeker niet voor langere tijd. Dit heeft te maken met het temperatuurverschil tussen de evenaar en de polen. Daardoor zal er eigenlijk altijd een drukverschil zijn dat opgeheven dient te worden door middel van luchtverplaatsing. Daarnaast zorgt de draaiing van de aarde voor het corioliseffect. Er zal dus altijd wel ergens een zuchtje wind zijn.
Het corioliseffect zorgt ervoor dat de lucht niet rechtstreeks van hoge druk naar lage druk stroomt in een rechte lijn
Wet van Buys Ballot
Christophorus Buys Ballot was een Nederlandse meteoroloog die het volgende ontdekte. Als je nu wilt weten waar het lagedrukgebied (op het noordelijk halfrond) zich bevind als je buiten staat, kun je dit als volgt bepalen. Spreid je armen en ga met de wind in je rug staan. Het lagedrukgebied bevindt zich aan je linkerkant en het hogedrukgebied aan je rechterkant. Op het zuidelijk halfrond is dit precies andersom.
Maar hoe meten we die wind dan?
Doorgaans wordt de wind gemeten door een anemometer. Dit is ook een Ierse vinding. De astronoom Thomas Romney Robinson introduceerde deze meter in 1846. Tegenwoordig maken we nog steeds gebruik van deze meter. Al hangen er wel wat eisen aan. Zo moet de meter bijvoorbeeld op een paal van 10 meter hoog staan. Ook moet de windmeter vrij van blokkades staan. Denk hierbij bijvoorbeeld aan gebouwen in de buurt.
Anemometer, Foto: Hans Wildeboer
Een andere mooie indicator is de windzak. De windzak wordt gebruikt op het vliegveld om te zien waar de wind vandaan komt. De brandweer gebruikt bijvoorbeeld bij industriegebieden een windzak om in te kunnen schatten wat de rook gaat doen, of waar gevaarlijke stoffen naartoe drijven. Daarnaast hangt er vaak een windzak bij hoge bruggen om weggebruikers te waarschuwen voor harde wind.
De zak bestaat uit gewoven textiel en wordt aan een installatie opgehangen die vrij rond kan draaien. Zo kan je de richting bepalen. Maar, wist je ook dat je de windsnelheid globaal kan bepalen?! De windzak bestaat namelijk uit 5 banen. Bij elke "gevulde" baan hoort een windsnelheid. Omgerekend komen de banen min of meer overeen met de schaal van Beaufort. 1 baan betekent dus windkracht 1 . 2 Banen komen ongeveer overeen met een windkracht 2, enzovoorts. Zijn alle 5 de banen gevuld, dan spreek je van een windkracht 5 of meer.
Windzak, Foto: Ria Brasser
Windrichting
De wind wordt altijd benoemd aan de hand van de richting waaruit de wind waait. Dus betekent westenwind dat de wind uit het westen komt. Daarnaast wordt vaak verwezen naar een ruimende of krimpende wind. Tegenwoordig betekent ruimend dat de wind met de klok meedraait en krimpend dat de wind tegen de klok in draait. Als een depressie nadert op het noordelijk halfrond, krimpt de wind en is er slecht weer op komst.
Morgen
Morgen wordt een bewolkte dag met in het binnenland mogelijk wat lichte regen. De kustprovincies maken de meeste kans op wat zonneschijn. Het wordt wel zacht met 10 tot 12 graden. Daarnaast maken we morgen naast een stevige westenwind ook kans op harde windstoten. Meer over windstoten en hoe ze ontstaan, kan je in deze blog lezen.
Het weer op zaterdag.
Zondag
Overmorgen is de wind wat afgenomen en is er meer ruimte voor de zon. Het blijft grotendeels droog bij een graad of 8.
Het weer van zondag.
Vooruitzichten
De nieuwe week begint onstuimig met op maandag flink wat wind en ook winterse buien. De dagen erna blijft het wisselvallig en winderig weer met maxima boven gemiddeld voor de tijd van het jaar. Het lijkt wel een herfstachtige week te gaan worden.
Vooruitzichten
Meer over de wind van morgen en de rest van deze week lees je in het weerbericht.
