Het jaar 2023 is dan misschien wel nat begonnen maar echte stormen bleven uit. Hoe anders was dat vorig jaar. Precies een jaar geleden kwam storm Corrie, in februari gevolgd door een drielingstorm bestaande uit Dudley, Eunice en Franklin die gezamenlijk verantwoordelijk waren voor minstens een half miljard euro schade alleen al in Nederland. Morgen is het precies 70 jaar geleden na de dodelijke watersnoodramp van 1953 die een enorme impact heeft gehad en nog heeft voor de overlevenden. Hoe kijken we naar de toekomst?
Deltawerken
Voordat de watersnoodramp van ’53 zich voltrok was al bekend dat de dijken in slechte toestand verkeerden maar ze hadden geen prioriteit. Dat kwam na de ramp in een stroomversnelling en werden de Deltawerken voltooid. Ik groeide op in Zeeland na de ramp en heb de bouw van de Oosterscheldekering, de Philipsdam en de Oesterdam van dichtbij gezien. Uiteraard geeft het voor de mensen in het zuidwesten van het land “veiligheid” maar nog altijd bestaat de angst dat het toch weer mis gaat. Zodra een stormdepressie op de weerkaart verschijnt zijn velen alert.
Pijlers van de Oosterscheldekering in aanbouw op werkeiland Neeltje Jans
Stormvloeden
Ook bij storm Corrie was er sprake van een hoge waterstand maar die was niet heel erg uitzonderlijk en wordt gemiddeld eens in de 2 tot 5 jaar bereikt. Het water stond wel dusdanig hoog dat de Oosterscheldekering dicht ging maar ook de Haringvlietsluizen en de Hollandse IJsselkering. Uit de laatste onderzoeken blijkt dat het aantal stormen of de windkracht ervan niet wezenlijk veranderen maar de hoogte van de stormvloeden nemen wel toe door zeespiegelstijging, een grote bedreiging voor Nederland. En als we dan ook nog eens te maken krijgen met een noordwesterstorm dan wordt het water in de Noordzee extra hoog opgestuwd aan de kust zoals in 1953 het geval was met alle gevolgen van dien. Waar verder rekening mee gehouden moet worden is dat in een warmer wordend klimaat orkanen in kracht zullen toenemen. Restanten van orkanen kunnen in onze omgeving dan voor veel wind en neerslag zorgen waardoor eveneens wateroverlast kan ontstaan.
Ondergelopen kade op Texel bij Oudeschild op 30 januari 2023 (foto: Sandra Kulk)
Zeespiegelstijging
Sinds 1901 is de zeespiegel met ruim 20 cm toegenomen. De verwachting is dat de zeespiegel sneller gaat stijgen dan verwacht. Dat komt o.a. door het afsmelten van de gletsjers, door een toename van smeltwater van landijs (Groenland en Antarctica), het opwarmen en uitzetten van oceaanwater door de wereldwijde opwarming. Verder is er in Nederland ook nog eens sprake van bodemdaling. Als al het ijs op Groenland zou smelten zorgt dat voor 7 meter zeespiegelstijging, voor Antarctica is dat 58 meter. Antarctica lijkt volgens de laatste onderzoeken een snellere bijdrage te leveren aan zeespiegelstijging bij de vondst van zogenaamde smeltmeren. Afhankelijk van de uitstoot van de hoeveelheid broeikasgassen zal de komende 80 jaar de zeespiegel met 30 tot 110 cm stijgen en het gaat steeds sneller. Voor de Nederlandse kust is wat er op Antarctica gebeurt van groot belang omdat de afsmelting van dit landijs een vrij grote invloed heeft op de zeespiegelstijging in de Noordzee.
Zijn de Deltawerken genoeg?
Na de watersnoodramp van 1953 is in sneltreinvaart begonnen met de Deltawerken. In principe zijn ze gemaakt voor de periode van 100 jaar maar nu de zeespiegelstijging groter is en in een rapper tempo plaatsvindt zijn de Deltawerken niet genoeg voor deze periode en wordt gezocht naar oplossingen om het water buiten de deur te houden. Dit wordt bijvoorbeeld gedaan door onafhankelijk kennisinstituut Deltares. Een van die oplossingen wordt onderzocht bij het NIOZ (Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee) Om de kracht van het water waarmee het op de kust beukt af te zwakken wordt bijvoorbeeld gedacht aan begroeiing aan de waterkant van de dijken. Kusten met buitendijks land, schorren of kwelders helpen het land achter de dijk te beschermen omdat het dus de golven dempt. Mocht de dijk dan toch doorbreken dan remt deze begroeiing ook de snelheid waarmee de polder volloopt zodat er langer de tijd is om mens en dier in veiligheid te brengen. Een ander voordeel van deze begroeiing is dat ze ook nog een hele berg koolstofdioxide opnemen, een broeikasgas. De strijdt tegen het water zal altijd blijven en we zullen moeten meebewegen. Niks doen is geen optie. Een uitgebreide weergave van de storm van 1953 vind je hier.
