Je zult het vast al gemerkt hebben: het zou gaan regenen en toch blijft het heel de dag droog. Of andersom: het zou droog blijven en opeens zit je in een stortbui! Het is lastig te zeggen hoe het weer zich uiteindelijk gaat gedragen, maar hoe maken wij als meteoroloog een zo goed mogelijke verwachting? We leggen je het hier uit!
De weermodellen-jungle
Eerder is in een blog al uitgelegd wat een weermodel doet en wat daar allemaal voor nodig is. Als meteorologen kijken we naar die weermodellen en op basis van al die berekeningen maken wij een verwachting van het weer voor de komende dagen.
Harmonie, ECMWF, GFS, Cosmo-D2, Arome, WRF, Arperge... het zijn maar enkele van de vele namen voor allemaal verschillende weermodellen. Het is eigenlijk een jungle aan weermodellen waar wij, als meteorologen, naar moeten kijken. Uiteindelijk kiezen wij welke weermodellen we wel of niet gebruiken voor onze verwachtingen. Dat doen we op basis van onze eigen kennis en op basis van de performance van zo'n weermodel.
Als meteorologen kennen we de "trekjes" van bepaalde weermodellen. Zo weten we bijvoorbeeld dat het ene model soms wel erg enthousiast is als het om onweer gaat en dat de ander juist vrij goed blijkt te zijn tijdens zulke onstabiele situaties. Bij de een weten we dat de verwachte temperatuur vaak veel te hoog ligt en bij de ander tellen we op een zonnige dag al gauw 2 graden bovenop de temperatuur zoals die berekend wordt door het model. Oftewel: de weermodellen hebben vaak zo hun goede en slechte kant.
Doordat we dit al weten, kunnen we de jungle van weermodellen al wat kleiner maken. Laten we het nu maar een "weermodellen-bos" noemen. Er is namelijk nog steeds genoeg keuze tussen weermodellen. De vraag is dan natuurlijk, hoe nu verder? Het antwoord daarop is dat we vervolgens gaan kijken naar wat de modellen berekenen voor de afgelopen uren, en wat de observaties ons vertellen.
Laten we een voorbeeld pakken: het weermodel Arome. De ervaring leert dat dit weermodel het vaak goed doet tijdens onweerssituaties, dus die bekijken we zeker voor een dag als vandaag. Maar kunnen we zomaar vertrouwen op Arome? Om dat te beantwoorden, kijken we even naar de berekende buiensituatie voor het eind van de nacht, samen met de radarbeelden van dat tijdstip.
Bovenaan staat het berekende radarbeeld volgens Arome (kaart via WXcharts). Onderaan staat het gemeten radarbeeld voor exact hetzelfde tijdstip.
Opvallend genoeg had Arome een hoop berekend voor 6:00 vanochtend, maar is uiteindelijk geen enkele bui geobserveerd door de radar. Oftewel: het model zat er flink naast. Dit is dan ook de reden dat het model niet als leidraad zal dienen voor de verwachting van vandaag en morgen. Een ander weermodel deed het daarentegen wel goed.
Eindresultaat
Het gedachteproces zoals hierboven staat, passen we dus toe op meer weermodellen en zo komen we uiteindelijk tot een eigen verwachting. Soms laten we daar nog onze eigen "smaak" op los door bijvoorbeeld de theoretische kennis toe te passen. We zijn dus uit dat "weermodellen-bos" en hebben nu een aardig uitzicht naar het komende weer. Het resultaat: een verwachting zoals die in het weerbericht staat.
Geen belofte
Wat wel zo is, is dat een verwachting geen belofte is. We hebben geen glazen bol en kunnen niet zeggen of het in het ene dorp droog blijft en het in een naastgelegen dorp wel gaat stortregenen. Dat is simpelweg niet mogelijk omdat kleine veranderingen in het weer al een groot verschil kunnen maken. Wat we vaak dus doen, is aangeven dat in een bepaald gebied meer kans is op buien dan andere gebieden. Zo zal vandaag vooral het zuidwesten en westen naar verwachting fellere buien hebben.
Laat je dus niet verrassen door zo'n felle bui! Hier beneden staat nog een tip om dit (mogelijk) te voorkomen.
Je ogen
Op deze manier hopen we je dus zo goed mogelijk geïnformeerd te hebben. Vaak lukt dat goed, maar soms gedraagt onze atmosfeer zich tóch anders dan gedacht. Die kans is er altijd. Het weer verwachten is namelijk geen exacte wetenschap. Daarom is het belangrijk dat je ook je ogen gebruikt. Sowieso kan de lucht soms prachtige verschijnselen laten zien, maar soms zie je ook waarschuwingen van moeder natuur zelf, zeker bij bepaalde wolkenformaties. Meer daarover kun je in de blog van gisteren lezen.
