Had u de laatste dagen ook de lente in de bol? En heeft u in de euforie van zonneschijn en relatief hoge temperaturen alle planten weer in de tuin gezet? Dan mag u ze misschien weer terug naar binnen verplaatsen, want er komt weer nachtvorst aan!
Dagelijkse gang
Vanaf morgen bevinden we ons weer in een iets minder zachte luchtsoort. Dat betekent dat de lucht waarin we ons dan bevinden, andere eigenschappen heeft. De eigenschap die nu het meest in het oog springt is dat het minder zacht wordt overdag. Van gemiddeld 15 graden, gaan we nu naar gemiddeld 10 graden overdag. Iets meer naar wat we gewend zijn rond eind februari dus. Daarnaast koelt het 's nachts ook meer af. Dat opwarmen overdag en afkoelen in de nacht, noemen we dagelijkse gang.
Soms is die dagelijkse gang heel klein. Dan spreken we over een verschil van slechts enkele graden tussen de minimum- en maximumtemperatuur. Vaak heeft dit te maken met de aanwezigheid van veel bewolking. Deze bewolking werkt isolerend. Hierdoor koelt het 's nachts minder snel af, maar overdag krijgt de zon geen kans om het aardoppervlak op te warmen.
Is er 's nachts (vrijwel) geen bewolking aanwezig, dan kan de aarde haar warmte makkelijker kwijt en zal het dus meer afkoelen. Overdag daarentegen zal de zon bij weinig bewolking goed kunnen instralen en wordt het dus warmer. We spreken dan van een grote dagelijkse gang. Het verschil tussen dag en nacht kan dan zo 15 graden zijn.
Een goed voorbeeld hiervan zijn woestijnen. In een woestijn kan het, afhankelijk van welke woestijn, soms afkoelen tot rond het vriespunt, terwijl het overdag 30 graden of meer is.
Bij een heldere hemel koelt het sneller af dan bij bewolkt weer.
In de pluim verwachting zien we de dagelijkse gang ook terug. Bij een grote dagelijkse gang maken we ook wel de vergelijking met een zaagtand. Hieronder is duidelijk de dagelijkse gang te zien. Daarnaast valt op aan de pluim dat het kouder gaat worden, en zeker 's nachts! In de nachten naar zaterdag en zondag zakt het kwik tot rond het vriespunt. De kans op nachtvorst is dan ook zeker aanwezig.
Dagelijkse gang in het ritme van een zaagtand.
Nachtvorst
Nachtvorst is de temperatuur gemeten op klomphoogte, ofwel 10 cm boven de grond. Doorgaans wordt de laagste temperatuur gemeten een half uur na opkomst van de zon. De bodem heeft dan maximaal de tijd gehad om af te koelen en de zon heeft dan nog niet voldoende kracht om de aarde te verwarmen. De lucht boven de bodem koelt door uitstraling sneller af dan de lucht op 1,5 meter. Hierdoor gebeurt het vaak dat de gemeten grastemperatuur lager is dan de normale temperatuur.
Als u dus al in een opwelling de plantje naar buiten heeft gedaan, is het zaak om ze weer naar binnen te halen, of ze goed te bedekken. Het afdekken verhindert namelijk het uitstralen en dus afkoelen. Bedekte planten zullen eerder nachtvorst overleven.
Maar het beste advies is toch om de IJsheiligen af te wachten om de planten buiten te zetten. IJsheiligen is de periode tussen 11 en 15 mei. Na IJsheiligen is de kans op nachtvorst vrijwel verkeken en zijn uw groene vrienden veilig.
Foto: Jessie van Neer
