Deze week wordt het steeds zonniger en de temperatuur loopt flink op. In het paasweekend kan het lokaal 25 graden worden. Heel fijn allemaal, maar tijdens het eieren zoeken dit weekend ligt er toch een gevaar om de hoek. Niet alleen de teken of brandnetels kunnen roet in het eten gooien, maar ook zeker de zon. De zonkracht kan dit weekend oplopen naar een zonkracht 5! En dat is gelijk het maximum voor de tijd van het jaar. Dit is niet ongevaarlijk; verbranding ligt op de loer! Maar hoe zit dat nou precies met die zonkracht?
De zonkracht wordt uitgedrukt in een schaal van 0 tot 10 (in Europa althans). Hierbij staat 0 voor geen en 10 voor maximaal. In Nederland is 8 overigens de maximale kracht. Dat komt door de positie van Nederland op de aarde en de positie van de zon t.o.v. de aarde. Bij de evenaar bevindt de zon zich loodrecht op de aarde. Naarmate je richting het zuiden gaat, zal dus de zonkracht toenemen. In landen rondom de evenaar, maar ook op bergen kan de zonkracht oplopen tot zelfs 15. Op 11 juni 2017 heeft de RIVM een zonkracht van 8,7 gemeten en dat is een absoluut record voor Nederland! Nooit eerder daarvoor werd een zonkracht hoger dan 8,1 gemeten.
In de wintermaanden staat de zon lager aan de horizon. Hierdoor schijnt de zon onder een grotere hoek en moet een zonnestraal dus een groter oppervlakte voor zijn rekening nemen. De zonnekracht is in de winter bij ons op zijn kleinst.
Naarmate het voorjaar vordert en het zomer wordt, zal de hoek van de zon t.o.v. de aarde steeds kleiner worden. Dezelfde zonnestraal zal een kleiner oppervlak beschijnen. Hierdoor is de zonkracht in de zomer op zijn grootst.
Ondanks dat in warmere gebieden de zonkracht vaak groter is dan in Nederland, heeft de temperatuur geen invloed op de zonkracht. Wolken en deeltjes in de lucht hebben wel invloed. Als het heel helder is overdag heeft de straling een vrije doorgang naar het aardoppervlak. Bij bijvoorbeeld smog of stof in de lucht kunnen de stralen weerkaatst worden en bereikt niet elke straal de aarde. Sneeuw weerkaatst de zonnestralen. Hierdoor kan het zijn dat bij besneeuwde oppervlakten de zonkracht juist hoger is. Op de skipiste merk je dit zeker. Je staat dan op hoogte, waardoor de luchtlaag die als filter werkt, dunner is. De hoogte in combinatie met de sneeuw maakt de zonkracht op de piste hoger.
In bovenstaande tabel zie je dat de mate van roodkleuring van de huid samen hangt met de zonkracht. Bij zonkracht 1-2 vindt er vrijwel geen roodkleuring plaats, bij zonkracht 9-10 verbrandt de huid daarentegen zeer snel. Met de zonkracht 4 a 5 die dit weekend verwacht wordt, zie je dat de onbeschermde huid dus gemakkelijk kan verbranden. Insmeren luidt het advies! Zonnebrand bevat stofjes die als het ware een soort spiegel vormen en het zonlicht weerkaatsen. De beschermingsfactor van de crème is ook van belang. Verbrand je normaal binnen 10 minuten en smeer je factor 10, dan verbrand je daarna na 100 minuten. Naast insmeren kan het natuurlijk ook verstandig zijn om de zon in de eerste helft van de middag te vermijden en/of de onbeschermde huid te bedekken met bijvoorbeeld kleding. Achter het glas in de zon is natuurlijk heerlijk, maar glas filtert niet alle UV straling.
