Na een periode van veel bewolking, is het vandaag voor veel mensen weer fijn om de zon te zien. De zon kan echter ook veel schade doen en zelfs op een dag als vandaag met de maxima vrij laag voor deze periode, kun je snel verbranden.
De zon is de belangrijkste bron van energie op aarde. Dagelijks straalt de zon ongeveer 1368 kW/m2 energie uit naar de aarde. Dat is heel veel! Deze energie is natuurlijk goed voor de natuur, maar er zijn ook nadelen aan verbonden.
UV-straling
De energie van de zon bereikt de aarde in de vorm van elektromagnetische stralen, oftewel zonnestralen. Zonnestralen hebben verschillende golflengtes en worden daar volgens onderverdeeld. Denk hier aan infrarood, visueel en ultraviolet. Sommige zonnestralen, zoals UV-stralen zijn schadelijk voor je huid en kan zelfs huidkanker veroorzaken. Er zijn drie verschillende ultraviolet-stralen, namelijk UV-A, UV-B en UV-C. Laatstgenoemde wordt tegengehouden door de ozonlaag en bereikt dus niet het aardoppervlak. UV-B verkleurt je huid en kan ervoor zorgen dat je verbrandt. Het enige voordeel van UV-B is dat het gunstig is voor de vorming van vitamine D. UV-A veroorzaakt weer de dodelijkste vorm van huidkanker, namelijk melanomen.
Natuurlijke bescherming
De atmosfeer beschermt ons een beetje tegen de schadelijke stralen van de zon: er bereikt slechts 1000 W/m2 van de energie van de zon het aardoppervlak. De deeltjes in de atmosfeer en de wolken reflecteren van de uitstraling (energie) van de zon terug naar de ruimte. Bij meer bewolking en vooral dikkere bewolking, worden meer van deze zonnestralen terug de ruimte in gereflecteerd.
Zonkracht
Verder is de zon niet altijd even krachtig. Tijdens de winter kan je zeker niet zo makkelijk verbranden als tijdens de zomer en dat heeft niets te maken met de luchttemperatuur. Het komt door de stand van de zon. In de wintermaanden staat de zon laag boven de horizon. De zonnestralen moeten een relatief lange weg door de atmosfeer afleggen met als gevolg een lagere zonkracht.
In de zomermaanden staat de zon juist veel hoger aan de horizon. De zonnestralen leggen dan een veel kortere weg af door de atmosfeer, waardoor de zonkracht hoger is.
Om aan te geven hoe krachtig de zon op een bepaalde dag is, wordt er van zonkracht gebruik gemaakt. Het is een indicatie van hoeveel UV-straling het aardoppervlak bereikt en wordt op een schaal van 1 tot 10 uitgedrukt. We noemen het ook wel de UV-index. Hoe hoger de waarde, hoe hoger de zonkracht en hoe gevaarlijker het is die dag in de zon te zijn. De maximale zonkracht in Nederland is ongeveer 8 en dat valt uiteraard normaal in de zomer.
Koel of fris buiten, dus niet insmeren?!
Zoals eerder geschreven, de temperatuur heeft geen effect op de zonkracht. Dat betekent dat je bij 17 graden ook al kan verbranden! En dat is juist het geval voor vandaag en de komende dagen. Met de maxima rond 17 à 18 graden is het vrij koel voor de tijd van het jaar. Maar het is de maand juni en dat betekent dat de zon vrij hoog aan de horizon staat en dat zorgt voor een hoge zonkracht.
De zonkracht voor vandaag 5 juni 2024
Ook de rest van de week is de zonkracht en dus de UV-waarde aan de hoge kant met iedere dag ergens in het land '6'. Dat betekent dat een onbeschermd huid al binnen 10 minuten kan verbranden. En daarom is het belangrijk om zelfs op dagen als vandaag de UV-radar in de gaten te houden en je goed in te smeren! En dan moet je letten op de SPF.
Wat betekent SPF?
SPF staat (in het Engels) voor Sun Protection Factor. Dat is dus een indicatie van hoeveel bescherming een zonnebrandcrème tegen de zon biedt en hoe lang je huid dus tegen de zon beschermt is. Zonnebrandcrème kan onder meer SPF's van 15, 30 of 50 hebben. Welke beschermingsfactor je nodig hebt, ligt aan de zonkracht, hoe lang je in de zon blijft en welk huidtype je hebt. Daar kun je een kleine rekensom voor gebruiken: Heb je bijvoorbeeld een lichte huid die snel verbrandt en staat de zonkracht op 6, kun je zonder bescherming alleen maar 10 minuten in de zon zonder te verbranden (zie tabel hierboven). Smeer je je huid in met een SPF 15, kun je 15 keer 10, dus in totaal 150 minuten beschermt de zon in. Ga je het water in, zweet je veel of kom je in contact met zand, dan is het verstandig om vaker te smeren.
Hoeveelheid zon de komende dagen
Vanaf vandaag is de zon regelmatig te zien en blijft het vaak droog. Wil je dus naar buiten, check de Buienradar, de UV-radar en vergeet niet je goed in te smeren!