De zomer van 2025 behoort tot een van de warmste en zonnigste ooit gemeten. Met droogte, twee hittegolven en bijna honderd uur extra zon valt dit seizoen opnieuw op in de zomers van de laatste decennia. Ook bijzonder: we hadden een valwind in Winterswijk en zelfs een nacht met grondvorst eind augustus. In deze blog gaan we in 8 hoogtepunten langs de afgelopen zomer.
1. Wederom een zeer warme zomer
Het blijven gevaarlijke jaren voor voormalige recordwarme zomers uit de vorige eeuw. Deze zomer is uitgekomen op een gemiddelde temperatuur van 18,5 graden. Daarmee is het voormalige recordzomer van 1983 uit de top 10 verdreven. De top 10 bestaat nu uit 2 jaren van de periode 1901-1999 en 8 jaar van de periode 2000-2025. Dat is natuurlijk een zeer scheve balans die de laat zien dat ons klimaat verder opwarmt.
2. Droogteproblemen in augustus
Gemiddeld over het land viel er 171 mm tegenover 235 volgens het langjarig gemiddelde (1991-2020). Daarmee is de zomer droger dan gebruikelijk. De laatste keer dat de zomer zo droog was, was in 2022 met 139 mm. De droogte lag de hele zomer op de loer, in juni viel 63 mm en in juli 73,4. In feite missen we 50 mm regen, maar er verdampte ook veel meer dan normaal. In het zuidwesten was het extreem droog, als we regenval en verdamping bij elkaar optellen komen we daar bijna 250 mm water tekort. Dat is een kwart meter aan water. Stel je voor dat je op een verdort veld staat, en iedere vierkante meter 25 cm water tekort komt. Dan kun je je misschien wel voorstellen dat de natuur het zwaar heeft.
In augustus viel slechts 35 mm. Pas in augustus werd de droogte goed merkbaar doordat de bomen door watergebrek hun bladeren al bruin laten worden, of zelfs laten vallen. Normaal gebeurt dit pas in oktober.
In augustus viel zo weinig regen, dat sommige bomen hun bladeren al lieten verkleuren of vallen. Normaal laten de meeste boomsoorten hun blad pas in oktober vallen.
Toch waren er plaatselijk wel enkele zware regenbuien, zoals in Groningen.
3. Het regende deze zomer zonnestralen
Normaal (volgens het langjarig gemiddelde) schijnt de zon 641 uur. De afgelopen zomer kregen we bijna 100 uur zon extra, want het totaal aantal zonuren is ongeveer op 740 uur uitgekomen. Daarmee laten we 115 zomers achter ons die minder zonnig waren. De zomer van 2025 komt op de 10de plaats.
Maar soms trokken er wel rookwolken over, afkomstig uit een ander continent (Noord-Amerika).
4. De eerste hittegolf, meteen 39 graden
Deze eerste hittegolf was geen standaard hittegolf. Het was 1 juli al buitengewoon heet met 30-34 graden in het noorden, 35 tot ruim 36 graden in het midden, en 34 tot maar liefst 37,6 graden in het zuiden. Gelukkig kwam er op 2 juli verkoeling in de westelijke helft, maar dit gold zeker niet voor de oostelijke helft. Hier werd het 2 juli nóg heter. De temperaturen liepen tot op 33 graden nabij Groningen tot 39 graden in Maastricht. Het werd in de 125 jaar dat we de temperatuur meten maar 4 keer eerder zo heet (in 2019 en 2022).
In Maastricht duurde de hittegolf 5 dagen, in Zuid-Nederland waren er nog 3 weerstations waar de hittegolf 6 dagen duurde.
De temperaturen op het weerstation waar de hoogste temperatuur van deze hittegolf bereikt werd: Maastricht. Het rode rechthoek geeft de duur van de hittegolf aan. De rode balken geven de tropische dagen aan. De dieprode balken geven de dagrecords van dit weerstation aan. Deze zomer bracht op vliegveld Maastricht-Aken de heetste 30 juni en 1-2 juli ooit gemeten.
5. Een bijzondere tweede hittegolf
En toen kwam de tweede hittegolf. We maken onderscheid tussen regionale en landelijke hittegolven. We spreken van een landelijke hittegolf als in De Bilt aan de criteria voor een hittegolf is voldaan. Uiteindelijk lukte het ook in De Bilt, dus hadden we een landelijke hittegolf. Het komt maar zelden voor dat we twee hittegolven in een jaar krijgen. Dit lukte in de vorige eeuw slechts één keer, in 1941. Sinds 2000 is dat eerder al 3 keer gelukt. De zomer van 2025 bracht dus de 4de sinds 2000.
De hoogste temperatuur van deze hittegolf werd bereikt in het Brabantse Volkel. In Volkel duurde de hittegolf 7 dagen, alleen in Eindhoven duurde de hittegolf nog een dag langer: 8 dagen.
De temperaturen op het weerstation waar de hoogste temperatuur van deze hittegolf bereikt werd: Volkel. Het rode rechthoek geeft de duur van de hittegolf aan. De rode balken geven de tropische dagen aan. De dieprode balken geven de dagrecords van dit weerstation aan. Deze zomer bracht op vliegbasis Volkel de heetste 13 en 14 augustus ooit gemeten.
6. Geen grootschalig onweer
Opmerkelijk aan deze zomer was het gebrek aan een grootschalig onweer. Gewoonlijk hebben we iedere zomer wel één of twee keer grote onweersbuien die op veel plaatsen voor (zwaar) onweer zorgen. Deze zomer is het niet gelukt, maar misschien dat september later nog een verrassing brengt. Vooralsnog staat er geen groot onweer in de weersverwachting.
7. Valwind Winterswijk
Het gebrek aan grootschalig onweer wil niet zeggen dat het niet ergens flink tekeer is gegaan. Zo hadden we afgelopen zomer wel degelijk een heftige valwind in Winterswijk. Daar werden bomen ontworteld of geknakt door de wind. Helaas vielen enkele bomen op huizen. Het was er die dag ruim 37 graden… totdat een zware onweersbui in korte tijd de temperatuur flink liet kelderen. In een strook van circa 4 kilometer kwamen gedurende 10-15 minuten zeer zware windstoten voor. Het blijft bijzonder hoe het weer in zo’n korte tijd om kan slaan, na de bui was het 20 graden. Dat is pas een forse afkoeling.
In de omgeving van Winterswijk werden op 2 juli zeer zware rukwinden tot 113 km/u gemeten. Er was veel schade. Bron: Ans Prinsen.
8. Grondvorst in augustus
Er is een groot verschil tussen weer en klimaat. Dat het over de hele zomer zeer warm was, wil niet zeggen dat het één nacht bijzonder koud is geweest. Zo ook de nacht van 23 op 24 augustus. Toen kropen kampeerders vast wat dieper in hun warme slaapzak, want op 10 centimeter hoogte koelde het in Oost-Brabant tot wel -0.3 graden af.
Eindbalans augustus: zeer droog, warm en zonnig
Behalve het einde van de zomer, kunnen we ook even terugkijken naar augustus. Augustus was allereerst zeer droog. Er viel landelijk gemiddeld slechts 35 mm, en daarmee komt deze augustus in de top 10 meest droge augustusmaanden. Het droogste was het in Oost-Brabant. Op diverse meetpunten viel slechts 15 mm, en het nabijgelegen Eindhoven mat slechts 20 mm. Verder was augustus, net zoals de gehele zomer, ook warm en zonnig.
Het is weer voorbij die mooie zomer...
En daarmee komt er toch echt een einde aan de (meteorologische) zomer van 2025. Langzaam zal het de komende maanden minder warm worden. Warmteliefhebbers hoeven echter niet getreurd te zijn, want september is tegenwoordig even warm als juni vroeger ooit was. Daarmee zou je september bijna een extra zomermaand kunnen noemen. Zomerse dagen zijn tegenwoordig geen zeldzaamheid meer in september. Neem de volgende regionale statistieken over de afgelopen 5 septembermaanden:
2020 bracht 7 zomerse dagen en 2 tropische dagen.
2021 bracht 6 zomerse dagen.
2022 bracht 7 zomerse dagen en 2 tropische dagen.
2023 bracht 3 zomerse dagen en 7 tropische dagen.
2024 bracht 8 zomerse dagen en 2 tropische dagen.
Maar liefst 13 regionaal of landelijk tropische dagen in september! Dat is een duidelijke vingerafdruk van klimaatverandering.
Trendlijnen van de gemiddelde temperatuur in De Bilt in 1901-2022 in juni, juli, augustus en september. Voor september zijn ook de jaarlijkse waarden weergegeven. Dikke lijnen: de klimaatnormalen voor juni 1901-1930 en september 1991-2020. Bron: KNMI klimaatviewer
Of de komende septembermaand nog tropische dagen op gaat leveren weten we nog niet, maar het wordt het komende weekend (6-7 september) misschien wel zonnig, droog en wellicht zomers warm. Het is nog onzeker, we houden je bij Buienradar op de hoogte.
Dit is de grafiek voor De Bilt (Midden-Nederland). In het zuiden zou je er zondag wellicht nog anderhalve graad bij op kunnen tellen.
