Bijna ieder voorjaar wordt Beijing bedolven onder een deken van zand uit de Gobiwoestijn. Dit jaar zorgt dat voor extreem slechte luchtkwaliteit en zelfs vermissingen. Toch probeert de Chinese overheid iets te doen aan deze terugkerende zandstormen.
Zandstorm
Bijna ieder jaar is het weer raak in China: enorme zandstormen trekken over het noordoosten van China. De wind waait in het voorjaar geregeld uit (noord)oostelijke richtingen, waarbij stof en zand mee wordt genomen uit de Gobiwoestijn. Ook dit jaar is het weer raak. Vanuit de ruimte is duidelijk zichtbaar dat het dit jaar niet om een klein beetje zand en stof gaat. Het Gobizand is op de satellietfoto's zichtbaar en rijkt van Mongolië tot ver ten oosten van Beijing. De situatie levert apocalyptische beelden op vanuit de Chinese straten. De lucht kleurt oranje en soms bijna diep rood. Door het zand hebben de grootste luchthavens van Beijing al zo'n 400 vluchten geschrapt en staan op de weg lange files.
Het Gobizand is duidelijk te zien vanuit de ruimte. (Bron: NASA)
Ongezond
De plaatjes zijn bijzonder om te zien, maar het is goed voor te stellen dat het allesbehalve gezond en zelfs gevaarlijk kan zijn. De zichten zijn bijvoorbeeld soms zo slecht dat 341 als vermist zijn aangegeven. Zij zijn vermoedelijk verdwaald in de zandstorm of erger nog, om het leven gekomen. Dat het zand ongezond is, is misschien zelfs een understatement. Vooral in combinatie met de sterke luchtverontreiniging in het noordwesten van China is de luchtkwaliteitsindex gestegen naar 999. Ter vergelijking: de Chinese overheid ziet liever dat deze waarde niet boven de 35 uitkomt. Met name de kleine deeltjes van kleiner dan 2,5 µm kunnen de longen binnendringen en longproblemen veroorzaken. Ook de komende dagen blijft de luchtkwaliteit, mede door de zandstorm, in het noordoosten van China erg slecht.
Mondkapjes en zonnebrillen beschermen inwoners van Beijing tegen het zand.
Het verkeer ondervindt veel hinder van de zandstorm.
De Chinese grote groene muur
Het zand komt uit de Gobiwoestijn. Door het opwarmende klimaat worden woestijnen vrijwel overal ter wereld groter. Ook de Gobiwoestijn heeft de drang om uit te breiden. Naast de klimaatverstoring komt het ook mede door ontbossing en bodemerosie door met name de wind. De Chinese overheid probeert al sinds de jaren '70 de verwoestijning in het land tegen te gaan door het project dat 'de groene Chinese muur' wordt genoemd. Het idee is om een gordel van bomen te planten rondom de Gobiwoestijn waardoor de wind wordt afgeremd en het zand minder ver naar het oosten toe wordt getransporteerd. Daarnaast zou de verwoestijning hiermee een halt toe moeten worden geroepen. Sinds de jaren '70 zijn al 66 miljard geplant en uiteindelijk moet met deze groene muur de wereldwijde hoeveelheid bos met 10% laten stijgen. Volgens de Chinese overheid was voor de eeuwwisseling nog weinig te merken van het effect van de grote groene muur. De Gobiwoestijn bleef zich namelijk uitbreiden. Toch is volgens de Chinese overheid tussen 1999 en 2014 een kentering te zien en lijkt de woestijn oppervlak in te boeten. Het Chinese ministerie van milieu meldt zelfs dat de zandstormen inmiddels later in het seizoen optreden en dat ze minder lang duren dan 10 jaar geleden.
Chinese medewerkers planten bomen voor de grote groene muur.
Kritiek
Toch zijn er twijfels over de cijfers en het succes van het enorme project. Zeker nu opnieuw een enorme zandstorm Beijing treft. De vers aangeplante bomen rondom de Gobiwoestijn lijken op sommige plaatsen het grondwaterpeil enkele meters te laten dalen, waardoor het toch al droge gebied nog verder uitdroogt. Daarnaast wordt te weinig aandacht besteed aan het onderhoud van de bomen. Mede hierdoor leggen ook veel bomen vroegtijdig het lootje. Daarnaast wordt weinig aandacht besteed aan de diversiteit van het groen. Vaak wordt maar één soort boom geplant, waardoor de groene muur gevoelig is voor epidemieën. Het megaproject lijkt misschien nobel, maar in de uitvoering gaat dus wel het één en ander mis. Daarnaast blijft het klimaat verstoord door de broeikasgassen die wereldwijd de lucht in worden gepompt. Het versterkte broeikaseffect zorgt voor een verdere opwarming van de aarde. Ondanks de vertragende werking van de groene Chinese muur, zal het gebied (rondom) de Gobiwoestijn in de toekomst door het verstoorde klimaat verder uitdrogen en de verwoestijning van het noorden van China waarschijnlijk doorzetten.
