Gisteren schreven we al over de extreem lage temperaturen waar Scandinavië al een tijdje mee te maken heeft. Afgelopen nacht zijn de temperaturen in het noorden van Scandinavië wederom ruim onder de -30 graden (!) gedoken, brrrr… De komende nachten kan het kwik opnieuw dalen naar lokaal zelfs -35 graden! Je zou denken: daar móeten wij toch haast ook wel een staartje van mee krijgen? Helaas lijkt dat er niet in te zitten, maar de winter is dichtbij…
Een kijkje op de weerkaart
Laten we eens even kijken naar hoe de weerkaarten erbij liggen. Een vrij krachtig hogedrukgebied heeft zich boven het noorden van Scandinavië in de zeer koude lucht weten te vormen. De enorme hoeveelheid kou lijkt voorlopig echter niet op transport te willen komen naar onze omgeving en lijkt min of meer ‘opgesloten’ te zitten…
Een zwak lagedrukgebied ligt vandaag recht boven ons land en levert vooral aan de noordzijde wat regen op. Dit lagedrukgebied zakt langzaam zuidwaarts vandaag met als gevolg dat de wind op steeds meer plekken de oostelijke richting opzoekt. Het gevolg is dat er iets koudere lucht binnensijpelt, maar de échte kou gaat ons niet bereiken. Afgelopen nacht was de neerslagvorm regen in ons land, maar niet ver buiten onze landsgrenzen (in het noorden en noordwesten van Duitsland) wist de neerslag wél te transformeren naar sneeuw en werd het op uitgebreide schaal wit.
Op de weerkaart van vandaag 12:00 zien we boven het noorden van Europa een vrij krachtig hogedrukgebied, maar de kou kan ons (net) niet bereiken. Lagedruk domineert in onze omgeving met veel bewolking en van tijd tot tijd (mot)regen. Tóch zijn er ook kansen op sneeuw volgende week...
Tóch kansen op (natte) sneeuw aankomende week
Vanaf maandag komen storingen dichterbij en probeert de relatief zachte oceaanlucht de relatief koude lucht te verdrijven. Aankomende week lijken er twee kansen te zijn op (natte) sneeuw in delen van ons land. De lucht opzich lijkt nét niet koud genoeg voor sneeuwval, maar tóch is het niet uitgesloten… Hoe dat zit, leggen we hieronder uit.
Lokaal (natte) sneeuw maandagavond en in de nacht naar dinsdag?
De eerste kans doet zich vanaf morgenavond voor. Na een overwegend bewolkte dag volgt vanuit het zuidwesten vanaf de namiddag een storing met neerslag. Dit zal voornamelijk regen zijn, maar in het binnenland zou de neerslag later in de avond kunnen transformeren naar natte sneeuw. Dit zal vooral afhangen van hoe hoog de intensiteit van de neerslag zal zijn. Wanneer het éven wat harder regent, zou de regen kunnen overgaan in (natte) sneeuw en als dit lang genoeg doorgaat, is een tijdelijk witte wereld niet uitgesloten… Verschillende weermodellen laten dit zien, maar voor details lijkt de situatie nu nog te onzeker. Bovendien zal het kwik achter de neerslag oplopen en dan zal de eventueel gevallen sneeuw al snel weer wegsmelten....
Onder andere het Europese weermodel laat maandagavond de regen in het binnenland overgaan in (natte) sneeuw. Als de neerslagintensiteit hoog genoeg is, is het niet ondenkbaar dat dit gebeurt en het lokaal eventjes wit wordt. Bron: WXCharts.com.
Nieuwe kansen in de nacht van dinsdag naar woensdag
Mocht het maandagavond en in de nacht naar dinsdag niet lukken, dan zijn er nieuwe kansen in de nacht van dinsdag op woensdag. Een actief lagedrukgebied boven Ierland (met daar op dinsdag mogelijk zelfs zeer zware windstoten!) gaat in onze omgeving ook voor neerslag zorgen. De bijbehorende storing zal dinsdagavond via het zuidwesten ons land binnentrekken en woensdagochtend vroeg via het noordoosten ons land weer verlaten. Óók bij deze storing bestaat de kans dat de neerslag in de loop van de nacht overgaat in (natte) sneeuw, met name in het binnenland. Opnieuw zou het dan tijdelijk even wit kunnen worden… Wederom zal dit echter afhangen van de neerslagintensiteit.
Ook in de nacht van dinsdag op woensdag neemt de kans op wat (natte) sneeuw toe volgens het Europese weermodel. Afhankelijk van de neerslagintensiteit kan de neerslag vooral in het binnenland overgaan van regen naar (natte) sneeuw, waarbij het lokaal even wit zou kunnen worden. Grote hoeveelheden worden niet verwacht. Bron: WXCharts.com.
Ook in de zogenaamde pluim zien we duidelijk signalen terug voor winterse neerslag maandagavond en in de nacht van dinsdag op woensdag. Grote hoeveelheden zijn het niet en het is allemaal op het randje, maar het is niet uitgesloten dat er daadwerkelijk wat (kletsnatte) sneeuwvlokken naar beneden zullen dwarrelen en het even wit wordt.
Zoals hierboven aangegeven lijkt de lucht opzich dus niet koud genoeg voor sneeuw, maar in combinatie met een vrij hoge neerslagintensiteit zou het toch tijdelijk even tot (natte) sneeuw kunnen komen. Dit heeft te maken met een proces genaamd ‘neerslagafkoeling’. Hoe werkt dat?
De sneeuwvalgrens
Gemiddeld koelt de lucht ruim een halve graad Celsius af met elke 100 meter hoogte. Vrij ingewikkelde processen liggen hier aan ten grondslag en deze temperatuurdaling met de hoogte is dan ook niet altijd het geval. Met name onder een hogedrukgebied kan het kwik soms juist stijgen met de hoogte: een inversie. Meer over de verandering van de temperatuur met de hoogte, kun je lezen in deze blog. De essentie is echter dat op een bepaalde hoogte de temperaturen laag genoeg liggen om de neerslag als sneeuw te laten vallen: de sneeuwvalgrens. Belangrijk hierbij is om te beseffen dat in principe neerslag als sneeuw begint en regendruppels nooit meer in sneeuwvlokken kunnen veranderen. Als de gehele luchtkolom onder nul is, dan valt de neerslag dus als sneeuw op de bodem.
De sneeuwvalgrens geeft de hoogte aan waarop sneeuw overgaat naar natte sneeuw of regen. Als de gehele luchtkolom boven het oppervlak onder nul is, valt de neerslag als sneeuw op de bodem.
Het dalen van de sneeuwvalgrens: neerslagafkoeling
Misschien heb je het zelf ook wel eens meegemaakt: de temperatuur ligt rond het vriespunt en vrij abrupt gaat de regen over in sneeuw die zelfs blijft liggen. Zonder dat er veel koudere lucht (op hoogte) binnenstroomt, kan de regen tóch overgaan in natte sneeuw en uiteindelijk zelfs sneeuw die het landschap prachtig wit kan kleuren! Hoe kan dat dan?
Onder de sneeuwvalgrens zullen de sneeuwvlokken smelten en uiteindelijk ‘gewone’ regendruppels worden. En het is juist dít proces dat ervoor zorgt dat de lucht afkoelt! Het smelten van deze sneeuwvlokken kost ‘energie’ en deze energie (zie het als warmte) wordt als het ware geleverd door de omringende lucht. Er wordt dus warmte aan de lucht onttrokken met als gevolg dat de lucht dus afkoelt. Wanneer deze smeltende sneeuwvlokken of regendruppels vervolgens nog door een relatief droge luchtlaag vallen, treedt er verdamping op. En óók verdamping kost energie en deze energie wordt opnieuw geleverd door de lucht met dus een verdere afkoeling.
De lucht koelt door dit proces steeds verder af en dit is dan ook de reden dat de sneeuwvalgrens dan steeds verder kan dalen. Smelt en verdamping treden steeds lager op en ‘trekken’ de sneeuwvalgrens als het ware naar beneden. Belangrijk hierbij is dat de temperatuur die de lucht kan bereiken door langdurige of intensieve neerslag ook rond of onder 0 ligt, waardoor bij intensieve en aanhoudende neerslag voldoende afkoeling optreedt met als gevolg zelfs (natte) sneeuw tot aan het oppervlak!
Wanneer de neerslag lang genoeg aanhoudt en ook nog eens vrij intensief is, kan in de winter de sneeuwvalgrens soms dalen door neerslagafkoeling. Winterse verrassingen zijn dan mogelijk!
Dat gaat niet zomaar…
Een belangrijke voorwaarde bij neerslagafkoeling is wél dat er sprake moet zijn van aanhoudende intensieve neerslag. Het moet stevig doorregenen en de sneeuwvalgrens moet natuurlijk van zichzelf al niet té hoog liggen. Als het maar lang en hard genoeg blijft regenen, kan de temperatuur van de lucht dalen tot het vriespunt. Ver onder het vriespunt zal de temperatuur niet komen tijdens neerslagafkoeling aangezien er dan natuurlijk geen smelt meer optreedt en er dus geen warmte meer aan de lucht kan worden onttrokken. Een andere belangrijke factor is de wind. Bij teveel wind blijft de lucht die is afgekoeld door neerslagafkoeling namelijk niet op dezelfde plek hangen… Neerslagafkoeling werkt dan niet optimaal.
Het zijn vaak ingewikkelde situaties waarbij het op enkele tienden graden Celsius kan aankomen: regen of sneeuw? Het is een interessant proces wat soms voor leuke sneeuwverrassingen kan zorgen! Het is dan ook de intensiteit van de neerslag die bepalend gaat zijn voor eventuele sneeuwvlokken komende week, maar grote hoeveelheden worden sowieso niet verwacht. We houden de situatie uiteraard goed in de gaten en details zijn te lezen in ons weerbericht!
Ruim een week geleden wist de neerslag in het zuiden van het land in de nacht ook over te gaan in sneeuw, waardoor het landschap daar regionaal zelfs prachtig wit kleurde! Gaan we deze beelden lokaal ook zien volgende week? De tijd zal het leren!
