Je hoort het vaak veel mensen zeggen als het in Nederland warm zomerweer is; die hitte is altijd zo vies benauwd hier! Maar in plaats van warm zomerweer hebben we al tijden te maken met wisselvallig en koel weer. Maar misschien heb je gisteravond toch gemerkt dat het buiten wat drukkend aanvoelde. Hoe dat precies zit lees je in deze blog!
Het was gister zeker geen heet zomerweer, maar het voelde wel drukkend warm. Je ziet in de verte aan het groen dat de lucht wat heiig is.
Warmtehuishouding
Om dit te verklaren beginnen we eerst bij de mens. Het menselijk lichaam moet constant op ongeveer 37 graden gehouden worden. Dit wordt bereikt doordat het lichaam de warmte die het continu produceert afgeeft aan de lucht. Dat gaat natuurlijk makkelijk wanneer het buiten 10 graden is. Maar wanneer het 30 graden is wordt het al een stuk lastiger om de warmte af te voeren, laat staan bij 37 graden buitentemperatuur of hoger!
Afkoeling van het lichaam door wind.
Wind
Het lichaam raakt dus de warmte kwijt door uitstraling. De afvoer van deze warmte wordt versneld wanneer het waait. Het verschil is goed te merken wanneer het op een zomerdag 25 graden en windstil is of wanneer er een matige bries waait. Binnenshuis passen de versnelde afvoer van warme toe door het gebruik van een ventilator.
Zweet
Onder aangename condities wordt de warmte gewoon uitgestraald of afgegeven. Maar bij hoge temperaturen en bij inspanning van het lichaam wordt meer warmte geproduceerd en is uitstraling niet meer voldoende. Het lichaam weet in zulke situaties op de gewenste 37 graden te blijven en wel door middel van het principe verdamping. Verdamping? Ja, want wanneer mensen het warm krijgen gaan ze immers zweten. Dat zweet verdampt vervolgens en de warmte die daarvoor nodig is wordt onttrokken aan het lichaam. Het lichaam koelt daardoor af. Zo kunnen mensen ook bij temperaturen van 40 graden of meer (over)leven. De wind zorgt overigens ook voor een makkelijke afvoer van warmte. De verdamping van zweet wordt door de wind namelijk versneld.
Hitte-index. Bij 40% luchtvochtigheid voelt 27 graden totaal anders aan dan bij 80%
De luchtvochtigheid is van groot belang bij de temperatuurhuishouding van de mens. Wanneer de lucht droog is verdampt het zweet gemakkelijk en raakt het lichaam niet oververhit. Het wordt echter een probleem wanneer de luchtvochtigheid toeneemt. Het verdampingsproces gaat minder gemakkelijk en daarom wordt het lichaam niet voldoende gekoeld. Dit is precies de reden waarom het benauwde weer als oncomfortabel wordt ervaren.
'Slechts' 23 graden, bewolkt en benauwd warm... (foto: Jannes Wiersema)
...door de zeer hoge luchtvochtigheid (foto: Jannes Wiersema)
Terug naar gisteren
Waardoor het drukkend aanvoelde gisteren komt door de combinatie van deze factoren. We hebben al tijden te maken met wisselvallig weer, door verdamping van de recente regen zit er voldoende vocht in de atmosfeer en was de luchtvochtigheid hoog. Daarbij bevonden we ons gisteren tijdelijk in iets warmere lucht, gemiddeld werd het een graad of 23, maar er waren ook plaatsen waar het even warmer werd dan 25 graden. Daarbij stond er gisteren ook zeer weinig wind. Een drukkend warme avond, ondanks het vrij koele en wisselvallige weer, is geboren!
