Elk jaar rond deze tijd krijgen we vaak de vraag, "krijgen we dit jaar een witte kerst?" En elk jaar opnieuw is die vraag zo vroeg van te voren niet echt of echt niet te beantwoorden. Ga je op de statistieken af is het meest waarschijnlijke antwoord "nee".
We blijven elk jaar met z'n allen hopen op een witte kerst. Maar wat is een witte Kerst nu eigenlijk. Voor een officiële witte kerst in Nederland is het criteria dat er in De Bilt op eerste EN tweede kerstdag een gesloten sneeuwdek ligt. Dat wil zeggen: een sneeuwdek zonder gaten erin (het telt dus niet als er alleen nog een hoopje sneeuw voor de deur ligt). Ook als er in het noorden een dik pak sneeuw ligt en in de Bilt ligt niks dan is het dus geen "echte" witte kerst. Omgekeerd kan ook. Als er alleen in de Bilt sneeuw ligt en elders niks dan telt het wel mee als "echte" witte kerst. Best raar hè?!
Hoe bijzonder is een "echte" witte kerst.
Omdat het een heel strenge definitie is hebben we sinds het begin van de metingen in 1901 nog maar 8 keer een witte kerst gehad.
De laatste was in 2010. In de week voorafgaande aan kerst was het zeer koud met regelmatig sneeuwval. Op eerste kerstdag lag er in een groot deel van het land 5 tot 20 cm sneeuw, in Zuid-Limburg lokaal 30 cm. In het oostelijk deel van het land waren de dagen voor kerst door de forse wind bovendien sneeuwduinen ontstaan. Alleen in de Kop van Noord-Holland, op de Wadden en in Friesland lag op de meeste plaatsen nauwelijks sneeuw. Op eerste kerstdag kwam de temperatuur in de westelijke helft van het land boven het vriespunt waardoor het sneeuwdek daar werd aangetast. Er vielen echter ook enkele winterse buien, met name in de avond en de nacht naar tweede kerstdag. Op tweede kerstdag bleven winterse buien vallen. In vrijwel het gehele land steeg de temperatuur echter tot boven de nul graden waardoor er sprake was van enige afsmelt. De Bilt: 5 cm sneeuw op eerste en tweede kerstdag.
En wat als we niet naar de Bilt kijken?
Dan verandert er het een en ander want er viel in sommige jaren best wel wat sneeuw maar niet in de Bilt. Als we een sneeuwdek in bijvoorbeeld Groningen of Limburg ook als witte kerst meetellen, dan kan er gesproken worden van nog eens 21 kerstfeesten met sneeuw maar niet officieel.
2009 en 2010 “erg bijzonder”
Wat we bijna 11 jaar geleden meemaakten is eigenlijk nog veel specialer. Toen was er zelfs twee jaar achter elkaar sprake van een officiële witte kerst. Met het opwarmende klimaat lijkt de kans op een witte kerst kleiner te worden. De neerslag die dan valt zal vaker in de vorm van regen zijn. Maar goed, niet getreurd het kan nog steeds net als een Elfstedentocht.
2021
Kerst is voor meteorologen nog erg ver weg. Wij kijken het liefst maar een paar dagen tot hooguit een week vooruit omdat de onzekerheid van de weersverwachting dan toeneemt. Het European Centre voor Medium-Range Weather Forecasts (ECMWF) maakt weerkaarten die wel tot een maand of verder gaan. Deze kaarten zijn vooral indicatief, dus wat is de afwijking ten opzichte van het klimaatgemiddelde. Hieronder staan twee van zulk soort kaarten.
ECMWF 20-27 december temperatuur afwijking ten opzichte van klimaatgemiddelde.
ECMWF 20-27 december neerslag afwijking ten opzichte van klimaatgemiddelde.
Als we dan gaan kijken naar de afwijking in temperatuur en die in neerslag zien we twee dingen. Het lijkt in de week rond kerst wat koeler (blauw) te zijn maar ook wat droger (oranje/bruin). De temperatuur voor wittige neerslag lijkt er wel te zijn maar de neerslag zelf niet. Zoals het er dus nu naar uitziet gaan we geen witte kerst krijgen.
Maar goed, het is pas over 18 dagen kerst en wie weet wat de weerkaarten dan zeggen!
