De schaatskoorts in Nederland is ongekend. Vandaag kan er nog geschaatst worden maar de dooi is ingezet. Vanuit het noorden loopt de temperatuur op en trekt bewolking over het land waaruit mogelijk wat lichte neerslag kan vallen en dat kan verraderlijke gladheid opleveren, met name in het oosten en zuidoosten, op een nog bevroren ondergrond. Ook is er kans op mist. Verder neemt de kans op winterse neerslag dus ook sneeuw na het weekend toe. Kortom een hoop verschillende winterse perikelen waar we mee te maken gaan krijgen die allemaal tot gladheid kunnen leiden.
Gladheid
Gladheid in de winter ontstaat door ijsvorming waarbij twee zaken van belang zijn: vocht en de wegdektemperatuur. We onderscheiden drie verschillende vormen van winterse gladheid: gladheid door winterse neerslag, condensatiegladheid en door bevriezing van natte weggedeelten. Ook kan gladheid door aanvriezende mist voorkomen.
Condensatiegladheid
Inmiddels is vochtigere lucht het land binnen gestroomd en plaatselijk is mist gevormd of kan komende 24 uur gevormd worden. Dit kan met een wegdektemperatuur nog onder nul aanleiding geven tot condensatie gladheid. Dit proces treedt op als vocht uit de lucht boven het wegdek neerslaat op de weg (zelfde proces als een beslagen bril). De temperatuur waarbij zich druppeltjes vormen wordt ook wel de dauwpuntstemperatuur genoemd. Als het wegdek kouder wordt dan de dauwpuntstemperatuur condenseert waterdamp uit de lucht boven het wegdek en slaat neer op de weg. Ligt de wegdektemperatuur onder het vriespunt dan kan het glad worden door condensatie en spreken we van condensatiegladheid. Hoe vochtiger de lucht hoe hoger de dauwpuntstempertuur en hoe eerder deze vorm van gladheid optreedt. Bij droge vrieskou en dus lage dauwpuntstemperaturen ontstaat geen gladheid.
Gladheid kan ontstaan door aanvriezende mist (foto: Johanna Varner)
Gladheid door winterse neerslag
Uit de bewolking die nu overtrekt kan vanavond en vannacht wat lichte motregen vallen en dat in combinatie met de nog bevroren bodem kan aanleiding geven tot plaatselijke verraderlijke gladheid.
Een klein beetje motregen op een bevroren ondergrond kan spekgladde wegen geven (foto: Wouter van Bernebeek)
Die kans is het grootst in de oostelijke helft, met name het oosten en zuidoosten, van het land en daarnaast dus ook kans op gladheid door aanvriezende mist. Houdt daarom de berichtgeving hierover goed in de gaten en laat je niet verrassen.
Vrijdag
Het hogedrukgebied waar een zwak front momenteel doorheen fietst en voor bewolking zorgt trekt zich wat meer terug in de richting van Ierland. Daardoor krijgen we hier meer te maken met een noordweststroming waarmee vochtigere en wat minder koude lucht wordt aangevoerd. Vandaag dat het weerbeeld er de komende dagen ook bewolkt uitziet. In de loop van morgenochtend verdwijnt de gladheid overal omdat de temperatuur gaat oplopen naar 2 graden in Limburg en 7 graden aan de kust.
Weekendweer
Het weekend staat voor de deur maar de zon laat het afweten. Het is bewolkt en soms kan er wat motregen vallen. Zondag valt er iets meer regen. De vorst in de nacht is tijdelijk verdwenen en overdag wordt het 6 graden.
Winterse neerslag
De winterkou zit dichtbij en keert vanaf maandag weer terug met lichte vorst in de nacht en ochtend en winterse buien. Overdag komt de temperatuur boven nul. De vraag die sommige media al een aantal dagen bezighoudt is komt er een dik pak sneeuw op woensdag. Enige nuance is wel op z’n plaats omdat je op een termijn van ruim een week vooruit hier nog weinig zinnigs over kunt zeggen. De runs van de langetermijnweermodellen (GFS en ECMWF) verspringen iedere run. Het is de vraag wat de exacte koers van dat lagedrukgebied gaat worden. De grens met de koude en iets minder koude lucht ligt zo’n beetje over ons land, dus het is de koers van dit lagedrukgebied wat uiteindelijk zal bepalen of er sneeuw gaat vallen en waar precies en hoeveel dan. Uiteraard houden we de situatie bij Buienradar nauwlettend in de gaten.
De uitvoer van het lange termijn model ECMWF. Wat gaat dit lagedrukgebied ons brengen? (bron: WXCharts)
Winterweer aan de andere kant van de oceaan
Nu vroor het hier in Nederland afgelopen nacht in het oosten bijna 10 graden, aan de andere kant van de oceaan in de VS en Canada is het momenteel en ook de komende dagen pas berekoud en valt een dik pak sneeuw. Daar zitten ze er dit weekend niet warmpjes bij. De temperaturen dalen plaatselijk tot onder de -40 graden en in combinatie met veel wind kun je je voorstellen wat de gevoelstemperatuur zal zijn.
Siberische kou in delen van de VS en Canada (bron: WXCharts). De paarse kleur geeft de diepvrieskou aan.
