Sluierbewolking, wat hoge wolken, cirrus... Wellicht heb je deze termen allemaal al eens voorbij zien komen in het weerbericht. Vrijwel altijd wordt er ook bij vermeld dat de zon er prima doorheen kan schijnen. Hoe kan dat?
Verschillende soorten wolken
Allereerst is niet elke wolk hetzelfde. In de meteorologie verdelen we alle wolken in vier typen: hoge, middelbare, lage & verticaal ontwikkelde bewolking. Dit refereert naar niks anders dan op welke hoogte een wolk te vinden is. Wolken hangen namelijk niet allemaal op dezelfde hoogte! Wie al eens met het vliegtuig is geweest of in de bergen op vakantie was, kan dit al eens gezien hebben. Soms komen bergen namelijk boven de lage bewolking uit en vliegtuigen vliegen soms tussen middelbare en hoge bewolking door, waardoor je boven je en onder je wolken ziet zitten.
Figuur 1: De verschillende wolkensoorten verdeeld in lage (0-2 km), middelbare (2-6 km) en hoge (6-12 km) bewolking! Alleen een "Cumulonimbus" wolk (ook wel bekend als buienwolk) is zo groot dat hij op alle hoogtes tegelijk aanwezig is.
Lage & middelbare bewolking
Lage en middelbare bewolking bestaan voornamelijk uit waterdruppels. Hierdoor heeft zonlicht erg veel moeite om door deze wolken heen te schijnen. Een hele dag stratus (zie foto hierboven) kunnen mensen zich herinneren als een compleet grijze dag waarin je soms niet eens verschillen in wolken kunt zien: de lucht is gewoon helemaal grijs.
Figuur 2: Een foto van een dag met stratus. Deze bewolking hangt dus heel laag, maar doordat we in Nederland geen bergen hebben, valt dit moeilijk te zien. Foto gemaakt door Piet Grim
Ook stapelwolken (cumulus) houden veel zonlicht tegen, maar als het er niet te veel zijn, kan de zon af en toe toch nog goed tevoorschijn komen! We spreken in zo'n geval in het weerbericht van een wisselend bewolkt weerbeeld.
Figuur 3: Een foto van een dag met veel cumulus wolken (stapelwolken). Ze houden veel zonlicht tegen, maar er is ook nog steeds ruimte voor wat zon! Foto gemaakt door Jessie van Neer
Verticaal ontwikkelde bewolking
Dan heb je ook nog wolken die zich op alle hoogtes tegelijk bevinden. Dat klinkt spectaculair en dat zijn deze wolken meestal ook. Het zijn namelijk bijna altijd stevige buien, die soms ook gepaard gaan met onweer, hagel en/of windstoten. We noemen deze met een moeilijk woord ook wel "Cumulonimbus" wolken.
Figuur 4: Een Cumulonimbus wolk! Imposant om te zien, doordat het de grootste wolk is die we kennen. Ook in dit geval zit er waarschijnlijk een stevige bui onder. Foto gemaakt door Martin Vye
Hoge bewolking
En dan de hoge bewolking waar we deze dagen vaak mee te maken hebben! Deze wolken bevinden zich tussen de 6 en 12 km hoogte. Daar is het zo koud, dat deze voor het grootste gedeelte uit ijs bestaan. Daarmee verschillen ze dus van de lage & middelbare wolken die uit waterdruppels bestonden. Ook zijn deze wolken meestal heel dun, waardoor zonlicht makkelijk door deze ijskristallen heen kan schijnen! We noemen deze wolken dus wel in een weerbericht, maar voor zonliefhebbers maakt dit meestal niet uit.
Figuur 5: Een foto van de sluierbewolking vandaag! Deze zijn zo dun dat de zon er makkelijk doorheen schijnt. Foto gemaakt door Jolanda Bakker
Soms wordt deze hoge bewolking echter zo dik, dat de zon toch moeite begint te krijgen om erdoorheen te prikken. De lucht krijgt dan meestal een soort melkachtige kleur, maar de zon kun je wel nog herkennen. Je zult alleen niet meer zoveel warmte ervan voelen. Als deze bewolking steeds dikker en dikker wordt en de zon er zelfs helemaal door verdwijnt, duidt dit bijna altijd op de nadering van een front. Meestal komt er dan ook middelbare en lage bewolking bij en gaat het uiteindelijk zelfs regenen... Maar dat is deze dagen niet aan de orde!
Figuur 6: In dit geval is de sluierbewolking duidelijk dikker! De zon schijnt er echter nog steeds prima doorheen, waardoor het weerbeeld vriendelijk blijft. Pas als de sluierbewolking nog dikker wordt en de zon langzaam verdwijnt, kun je ervan uitgaan dat er een weersverslechtering nadert. Meestal komt er dan ook middelbare bewolking bij, waardoor het voor de zon onmogelijk wordt om erdoorheen te schijnen. Foto gemaakt door Ben Saanen
