Heb je je ooit afgevraagd waarom het weer soms langere tijd hetzelfde blijft? In de zomer bijvoorbeeld lang zonnig, warm en droog of in de winter juist zonnig en koud? Dat kan te maken hebben met een omegablokkade, een speciale weersituatie waarbij een groot hogedrukgebied de weg blokkeert voor lagedrukgebieden. In dit blog leg ik uit wat een omegablokkade is, hoe het ontstaat en welke gevolgen het heeft voor het weer bij ons.
Wat is een omegablokkade?
Een omegablokkade is een groot hogedrukgebied wat een soort schild vormt tegen de invloed van de straalstroom, een krachtige wind die op zo’n 10 kilometer hoogte van west naar oost waait en depressies met zich meebrengt. Als de straalstroom een omegablokkade tegenkomt, wordt hij gedwongen om er omheen te buigen, waardoor er aan weerszijden van het hogedrukgebied vaak lagedrukgebieden liggen. Op een weerkaart ziet dit eruit als de vorm van de Griekse hoofdletter omega (Ω), vandaar de naam omegablokkade. De ene keer wat herkenbaarder dan de andere keer.
Omegablokkade op 500 hPa. Bron WXcharts.com
Hoe ontstaat een omegablokkade?
Voor de vorming van een Omega-blokkade, moeten we even kijken naar de algemene windpatronen op het noordelijke halfrond. Het begint bij de straalstroom. Deze kronkelt als een rivier van west naar oost door de atmosfeer en ontstaat door het grote temperatuurverschil tussen de polen en de evenaar.
De straalstroom waait niet altijd in een strakke rechte lijn. Regelmatig zwabbert de straalstroom en zo kunnen er uiteindelijke grote golven in ontstaan. In de toppen bevindt zich dan de relatief warme lucht, terwijl in de dalen de relatief koude lucht zit. Op grondniveau heb je dan te maken met de bijbehorende hoge- en lagedrukgebieden.
De lagedrukgebieden kunnen zich afsnoeren en blijven vaak nog even rondtollen voordat ze oplossen. Deze lagedrukgebieden kunnen juist langere tijd voor heel wisselvallig weer zorgen met kans op grote hoeveelheden neerslag en de mogelijke bijbehorende overlast.
Het hogedrukgebied kan tussen de 5 en 15 dagen blijven bestaan. Daarna gaat het hogedrukgebied kantelen en kunnen vanuit het westen de storingen ons land weer bereiken.
Welke gevolgen heeft een omegablokkade voor het weer?
Een omegablokkade heeft grote invloed op het weer in de regio’s waar het hogedrukgebied en de lagedrukgebieden zich bevinden. Het hogedrukgebied zorgt voor stabiel weer, dit kan zonnig en droog weer beteken maar ook grijs. De lagedrukgebieden zorgen voor wisselvallig weer. De windrichting bepaalt de temperatuur: als de wind vanuit het zuiden waait, wordt er warme lucht aangevoerd, terwijl een noordenwind koude lucht meebrengt.
Verschillende luchtsoorten
Een omegablokkade kan dus leiden tot periodes van hitte, kou of droogte, afhankelijk van de locatie en het seizoen. Een omegablokkade kan ook de luchtkwaliteit beïnvloeden, omdat het de verspreiding van vervuilende stoffen verhindert.
Het weer de komende dagen
Deze blokkade blijft maar kort liggen en zal daarna weer plaats maken voor storingen met de bij behorende wisselvalligheid. De komende dagen zitten we met een aanvoer vanuit het noordoosten en dat betekent dat er koude lucht onze kant op komt. Overdag temperaturen rond het vriespunt en in de nachten gaat het licht tot matig vriezen. Verder is de lucht relatief droog en dat betekent een paar dagen zonneschijn en helder nachten! Lees het uitgebreide weerbericht hier.
Meerdaagse Nederland
