Heb jij wel eens het satellietbeeld van een orkaan gezien? De spectaculaire luchtfoto’s laten vaak een gigantische draaiende plak met bewolking zien. Maar waarom draait zo’n tropische cycloon eigenlijk? Dat lees je in de blog!
Een orkaan
Eigenlijk is een orkaan een soort lagedrukgebied. Wij hebben in Europa ook lagedrukgebieden, zoals de depressie die vandaag voor het stormachtige weer zorgde. Het verschil is dat een orkaan veel compacter is. Voor het ontstaan van een orkaan zijn enkele dingen nodig: genoeg energie (warmte), een onstabiele atmosfeer en er mag geen front door het gebied heenlopen. Ook de zogenoemde windschering, het verschil in richting en kracht van de wind op hoogte, mag niet te hoog zijn. Als de lucht onstabiel genoeg is ontstaan onweersbuien, die clusteren samen en gaan op een gegeven moment draaien. Maar waarom draaien ze?
Onweersbuien klonteren samen voordat ze een tropische storm vormen.
De aarde draait!
We weten allemaal dat de aarde draait, in 24 uur draait de wereldbol precies een rondje om zijn as. Wij merken daar niks van omdat we zelf even hard meedraaien doordat we contact hebben met de aarde. In de atmosfeer merken we er wel iets van. Als je op de noordpool bent draai je in 24 uur een veel kleiner rondje dan als je op de evenaar bent. Dat betekent dat je moet versnellen als je van de noordpool naar de evenaar gaat. Die versnelling wordt geleverd door de zogenoemde ‘corioliskracht’. Deze kracht staat haaks op de beweging van bijvoorbeeld de noordpool naar de evenaar. Dit zorgt ervoor dat lucht dan niet recht stroomt maar afbuigt.
De corioliskracht zorgt ervoor dat lucht niet in een rechte lijn beweegt maar wordt afgebogen.
Hoe zit dat bij een orkaan?
In het midden van een orkaan is de luchtdruk heel erg laag. Omdat lucht van gebieden met een hoge luchtdruk naar lagedrukgebieden wil toestromen stroomt er een boel lucht naar het midden van de orkaan. Deze lucht wil recht naar de kern toestromen, maar dat kan niet. De corioliskracht zorgt ervoor dat de lucht iets afbuigt. Uiteindelijk resulteert die afbuigende lucht in een draaiende beweging. Al die draaiende lucht heeft wel een flinke snelheid, dat verklaart de harde wind en zware windstoten die om een orkaan heen voorkomen.
Lucht beweegt naar het lagedrukgebied toe maar wordt door de corioliskracht afgebogen, waardoor het geheel om het punt met de laagste druk heen draait.
Verschillen op aarde
De corioliskracht zorgt ervoor dat de lucht op het noordelijk halfrond naar rechts afbuigt, dit zorgt ervoor dat de lucht tegen de klok in om een orkaan heen draait. Op het zuidelijk halfrond is het juist andersom, daar draait de lucht met de klok mee om een lagedrukgebied. Hoe zit het dan als een orkaan over de evenaar heen trekt? Verandert de orkaan dan van richting? Het antwoord op die vraag is vrij simpel, dat kan helemaal niet! Rond de evenaar is geen corioliskracht, in een straal van zo’n 500 kilometer aan beide kanten van de evenaar kan dus geen tropische cycloon ontstaan.
Orkaan Laura
Als we nu een satellietbeeld bekijken zien we ook een orkaan. De monsterstorm genaamd Laura ligt boven de Golf van Mexico en zet koers naar de Verenigde Staten. Naar verwachting komt ze vanavond (lokale tijd) aan rond de grens van Texas en Louisiana. Ze is dan uitgegroeid tot een zogenoemde ‘Major Hurricane’ een orkaan van tenminste de derde categorie. Er zijn eigenlijk 3 bedreigingen voor de Amerikaanse kust, neerslag, overstromingen en wind. Laten we beginnen met de neerslag, met name boven Louisiana schudt de lucht zich goed uit. Op grote schaal valt er 150 tot 250 millimeter, dat is een laag water die flink boven je enkels uitkomt. De neerslag draagt natuurlijk bij aan overstromingen, maar ook opstuwing van het zeewater langs de kust is gevaarlijk. Golven komen voor de kust uit op 5 meter hoogte, iets verder op zee zelfs op 10 meter! Direct aan de kust kan het water 3 meter hoog komen te staan, dan ben je blij als je een paar verdiepingen hoog woont. En als laatste natuurlijk de wind, boven land zijn windstoten van 250 km/uur mogelijk. De constante wind ligt ook een tijdje boven de 200 kilometer per uur. De overheid heeft gelukkig maatregelen getroffen die het aantal slachtoffers hopelijk flink beperken. 
De windstoten die bij orkaan Laura horen kunnen boven zee zelfs richting de 300 km/uur gaan. Bron: Kachelmannwetter Model: ECMWF
De omslagfoto is verkregen via Tropicaltidbits.com
