De komende week wordt het onstuimig met regelmatig regen. De Buienradar zal daarom weer een stuk meer geraadpleegd worden. Het is dan handig om te weten wat de verschillende radars van Buienradar inhouden en wanneer je welke het beste kan gebruiken. Hier leggen we het je uit!
De werking van een radar
Laten we eerst eens kijken hoe zo’n regenradar precies werkt. In Nederland staan twee radars van het KNMI: één in Den Helder en één in Herwijnen. Elke radar heeft een beperkt bereik, maar samen dekken ze het hele land af, inclusief delen van België en Duitsland.
We hebben in Nederland twee neerslagradars die ons land voorzien van actuele radarbeelden: in Den Helder en Herwijnen.
Een regenradar werkt door radiogolven uit te zenden en weer op te vangen. Beide radars in Nederland doen dit elke paar minuten, 24 uur per dag. De uitgezonden golven botsen onderweg in de lucht tegen regendruppels (als die aanwezig zijn), waarna een deel van het signaal terugkaatst naar de radar. Door te meten hoeveel tijd er zit tussen het uitzenden en ontvangen van de golf, kan worden bepaald op welke afstand de regen zich bevindt. De sterkte van het teruggekaatste signaal vertelt vervolgens iets over de intensiteit van de neerslag: hoe sterker het signaal, hoe harder het regent.
De werking van een neerslagradar. Als het teruggekaatste signaal sterk is, duidt dat op een hoge neerslagintensiteit.
Alle teruggekaatste signalen samen vormen één compleet beeld van de neerslag. Dat totaal wordt verwerkt en omgezet in de welbekende Buienradar, waarop precies te zien is waar en hoe hard het momenteel regent!
-1 uur
We beginnen met de enige radar op onze site die teruggaat in de tijd: de -1 uurs-radar. Deze radar is volledig gebaseerd op waarnemingen en laat dus zien wat er écht is gevallen. Er zitten ook hierbij echter nog wat addertjes onder het gras waardoor het niet altijd helemaal accuraat is, hierover schreven we eerder deze blog.
Zo zag de -1u radar er vanochtend om 8 uur uit, in dit geval voor een halfuur terug in de tijd (7:30). Dit beeld is gebaseerd op data van regenradars.
+3 uur
De +3 uur-functie neemt het actuele neerslagbeeld en laat deze vervolgens drie uur in de toekomst meebewegen met de trekrichting van de buien. Dat betekent dat het hele regenpatroon ongeveer hetzelfde is als op dit moment, maar dan simpelweg verschoven. Buien zullen dus dezelfde vorm en intensiteit houden en er wordt geen rekening gehouden met het ontstaan of verdwijnen van buien.
De +3u radar vanochtend om 8 uur, voor drie kwartier vooruit. Als je dit beeld vergelijkt met de -1u radar, zie je dat de buien er eigenlijk identiek uit zien, maar dat ze wat naar het noordoosten zijn opgeschoven omdat ze in die richting bewegen.
+8 uur
Deze functie is voor het eerste deel gelijk aan de +3 radar en gaat voor de uren daarna over op een modelverwachting. Buienradar gebruikt hiervoor het weermodel Harmonie van het KNMI.
+24/+48 uur
Deze functie is gebaseerd op de uitkomst van datzelfde Harmonie-model. De +24 uur-radar gaat, zoals de naam zegt, tot 24 uur vooruit en de +48 uur is voor het tijdvak tussen 24 en 48 uur in de toekomst. Omdat het om een modelverwachting gaat, neemt de betrouwbaarheid af als je verder in de toekomst kijkt.
Dit beeld toonde de +24 uurs-radar vanochtend voor 16 uur vanmiddag.
De gewone radar laat motregen niet goed zien. Daarom hebben we de motregenradar, lees daar meer over in deze blog van vorige week.
Welke gebruik je wanneer?
Nu we alle verschillende Buienradars hebben besproken, blijft de vraag: welke gebruik je wanneer? Dat hangt voor een groot deel af van het type neerslag, waar er grofweg twee van zijn.
De eerste categorie zijn de typische zomerse (onweers)buien. Deze kunnen in de loop van de middag in korte tijd ontstaan. Je kunt ze vergelijken met popcorn: we weten niet van tevoren welke stapelwolk zich 'ontpopt' tot een bui. Op dagen met onweersbuien is het vaak het best om, hoe gek het misschien ook klinkt, de -1 uur radar te gebruiken. Als het op een bepaald moment nergens in Nederland regent, zal de +3 uur-radar namelijk ook niets laten zien, terwijl er in de uren daarna toch zomaar meerdere buien kunnen ontstaan. Je kunt dan dus voor een verrassing komen te staan!
Door een uur terug te kijken, zie je beter hoe buien zich aan het ontwikkelen zijn. Zie je bijvoorbeeld een bui richting jouw woonplaats trekken en wordt deze snel zwaarder, kun je er meestal vanuit gaan dat het even later flink kan gaan plenzen. Op de +3 uur-functie zie je dan waarschijnlijk dat er een licht buitje over zal trekken, terwijl deze nog intensiveert en bij aankomst dus een stuk zwaarder zal zijn dan die radar doet vermoeden.
Op een zomerse dag kunnen stapelwolken in snel tempo uitgroeien tot buien. (foto: Jos Hebben)
In de winter (en de maanden daaromheen) zit het anders. Dan hebben we juist regelmatig te maken met grote neerslaggebieden. Vaak regent het dan uren achter elkaar door en blijft de neerslagintensiteit vrij constant. De regenzone verandert meestal maar weinig van vorm en verplaatst zich simpelweg mee met de windrichting, vaak ongeveer van west naar oost. In zulke situaties geeft de +3 uur-verwachting een prima beeld van wanneer het in jouw woonplaats gaat regenen - en natuurlijk wanneer het weer droog wordt! Dit soort regenzones komen overigens ook in de zomer weleens voor.
Als je verder vooruit wil kijken, zijn de +24 en +48 uur-radars een goede optie. Deze functie is vooral handig om bijvoorbeeld een dag van tevoren te zien hoe een grootschalig neerslaggebied (front) over het land trekt, en om alvast een indicatie te krijgen van het tijdstip waarop dat ongeveer gebeurt. In buiensituaties moet je hier echter wat voorzichtiger mee zijn. In weermodellen zit namelijk altijd wat onzekerheid: ze weten (net als meteorologen) niet precies waar en wanneer buien zullen ontstaan. Gebruik deze radar in dit soort gevallen daarom vooral als indicatie — om te zien óf er buien mogelijk zijn in jouw regio, niet om tot op de minuut te voorspellen wanneer ze vallen. Om even terug te komen op het radarbeeld hierboven: je ziet daarop een 'rode pit' boven Utrecht, maar de kans is groot dat het op dat tijdstip niet precies dáár zal plenzen. Het geeft wel aan dat er rond 16 uur buien mogelijk zijn in die omgeving.
Wisselvallige week
We hebben een wisselvallige en onstuimige week voor de boeg, dus het is verstandig om de Buienradar af en toe te checken voordat je naar buiten gaat. Donderdag en vrijdag zijn er zelfs stormkansen met kans op (zeer) zware windstoten. In de blog van gisteren en natuurlijk in het actuele weerbericht lees je de details.
De weersverwachting voor de komende dagen.
