Het is weer zover, de bekendste meteorenregen van het jaar is de komende nachten te bewonderen: de Perseïden! Wat het precies zijn, wanneer je ze het best kan zien én of het weer een beetje mee gaat werken, lees je in deze blog!
Vallende sterren
De Perseïden zijn een meteorenzwerm, ook wel ‘vallende sterren’ genoemd – een term die voor velen herkenbaarder klinkt. Elk jaar zijn ze zichtbaar tussen half juli en half augustus, met dit jaar het hoogtepunt in de vroege ochtend van woensdag 13 augustus. Op dat moment trekt de aarde door de stofwolk van de komeet Swift-Tuttle, waarin talloze steen- en stofdeeltjes zweven. Swift-Tuttle is met zijn 26 kilometer doorsnede het grootste object dat regelmatig de aarde passeert. Wanneer zo’n deeltje onze dampkring binnendringt, verbrandt het razendsnel door de weerstand van de atmosfeer. Aan de hemel zien wij dat als een vallende ster. Het gaat met een onvoorstelbare snelheid van wel 200.000 km/h!
De Perseïden zijn vernoemd naar het sterrenbeeld Perseus, omdat ze vanuit ons perspectief lijken te komen vanuit dat deel van de hemel.
Het sterrenbeeld Perseus, waarnaar de Perseïden vernoemd zijn. (Bron: AlltheSky via Wikipedia)
Op deze archieffoto uit 2023 is goed te zien dat de vallende sterren uit dezelfde richting lijken te komen. Dat is dus ongeveer bij het sterrenbeeld Perseus. (foto: Corné Ouwehand)
Wanneer en waar moet je kijken?
De Perseïden zijn met het blote oog waar te nemen, maar het moet daarvoor wel donker genoeg zijn. De meeste vallende sterren zijn te zien in de nacht van aankomende dinsdag 12 augustus op woensdag 13 augustus rond 4:45. Echter, ook in de dagen daarvoor en daarna zijn ze te spotten, maar dan iets minder. Zo is de omslagfoto bovenaan deze blog bijvoorbeeld gisteren al gemaakt.
Het best kun je naar een plek gaan waar weinig lichtvervuiling is, dus buiten de stad en zoveel mogelijk uit de buurt van bijvoorbeeld kassen. Plekken met weinig lichtvervuiling zijn bijvoorbeeld de Veluwe, de Waddeneilanden en de buitengebieden in vooral Zeeland en het oosten en noorden van het land.
Als je dan buiten staat, moet je richting het oosten tot noordoosten kijken om de Perseïden te kunnen zien. Daar bevindt zich de radiant, oftewel het punt waar de meteoren vandaan lijken te komen.
Kaart met de lichtvervuiling in Nederland. Geel betekent dat er veel lichtvervuiling is, vermijd deze plekken dus het liefst als je vallende sterren wil spotten. (bron: Atlas Leefomgeving)
Een addertje onder het gras
Helaas is er wel een kleine spelbreker: de maan. Gisteren was het namelijk volle maan, en ook de komende dagen zal die nog steeds behoorlijk fel aan de hemel staan. Hierdoor zullen alleen de felste meteoren zichtbaar zijn, en dat zijn er rond de piek naar verwachting zo'n 10 tot 20 per uur. In gunstigere jaren kunnen dat er wel 50 of meer zijn.
De weersverwachting
Het weer lijkt wel mee te werken om de Perseïden te kunnen zien. Uiteraard heb je hiervoor opklaringen nodig in de nacht, en die zijn er genoeg de komende dagen. Komende nacht is het overal helder en ondanks dat er nog niet zoveel vallende sterren zijn als tijdens de piek, zal dus wel elk exemplaar dat er is, gewoon te spotten zijn. De nacht naar dinsdag verloopt vooral in het zuidoosten helder, in het noordwesten komt er een stuk meer bewolking voor. En dan is er goed nieuws: tijdens het hoogtepunt in de nacht naar woensdag lijkt het op de meeste plekken onbewolkt te zijn! Ondanks de felle maan is het het daarom toch waard om rond 4:45 even naar buiten te gaan, want met wat geluk zie je nog steeds elke 3 minuten een vallende ster.
De Perseïden in 2021. (foto: Jeffrey Groeneweg)
