We zagen het de afgelopen dagen vaker, en ook vandaag speelt het: De dag begint uiterst zonnig maar al snel verschijnen er stapelwolken. Steeds meer en soms kan de zon voor langere tijd afgeschermd worden. Er kunnen zelfs (onweers)buien ontstaan. En aan het eind van de dag zijn de stapelwolken weer verdwenen en volgt een stralende zonsondergang. Misschien baal je er wel van: 's ochtends denk je: Lekker vanmiddag in de zon zitten. Als het dan middag is, is er nauwelijks zon te bekennen, en 's avonds is ie er opeens weer wel. Wat gebeurt daar nou eigenlijk? In deze blog leggen we het uit.
Texel, Frans Alderse Baas
Het heeft alles met temperatuurverschillen in de lucht te maken. 's Ochtends als de zon opkomt is het aardoppervlak koud. Maar als de zon in de ochtend lekker schijnt, verwarmt de zon het aardoppervlak. Dat wordt warmer en warmer. In de loop van de ochtend is het aardoppervlak zo warm, dat er warme lucht in een soort grote luchtbellen gaat opstijgen. Want warme lucht is lichter dan koude lucht en wil stijgen (denk maar aan een heteluchtballon) Maar vanaf het aardoppervlak gezien wordt de lucht hoe hoger je komt steeds kouder. Die stijgende warme lucht komt dus in steeds koudere lucht terecht. Daardoor stijgt de lucht verder, maar koelt ook af. Op enig moment is de lucht zo afgekoeld, dat ie gaat condenseren. Er vormen zich kleine druppeltjes en er ontstaat een stapelwolk. En nog een en nog een.
Nu kunnen er twee dingen gebeuren: Óf de warme lucht stijgt verder door in de koudere omgevingslucht en er ontstaat een (onweers)bui. Dat is in de huidige weersituatie het geval. Een andere mogelijkheid is dat de stijgende lucht een warmere luchtlaag tegenkomt, en niet verder kan groeien. In die laatste situatie kunnen de stapelwolken ook gaan 'uitsmeren' en kan zelfs een geheel dicht wolkendek ontstaan. Hoe dat werkt, lees je hier: Uitsmerende stapelwolken
Zoelmond, Cynthia van Leusden
Aan het einde van de dag verdwijnen de stapelwolken weer. Eigenlijk door het omgekeerde proces: De zon is over het hoogste punt heen en zakt. Daarmee verwarmt de zon het aardoppervlak steeds minder. Er stijgt dus steeds minder warme lucht op. De wolken verliezen hun 'voeding' van warme lucht en lossen dus op.
De komende dagen is er steeds weer kans op stapelwolken die komen en gaan. Dus: 's ochtends bijtijds met en kopje koffie in de zon, en dan 's avonds genieten van een prachtige zonsondergang!
