30 graden? 40 graden? Het gonst van de geruchten over eventuele hitte in ons land komende week. Hoe dat precies gaat uitpakken is nog onzeker door de termijn waarop de warmte ons land zal betreden. Wat wel zeker is, is dat er een bel met absurd hete lucht over Europa gaat trekken. En dat zorgt voor extreme omstandigheden!
Temperaturen en branden
Verschillende landen op ons continent hebben al vanaf juni te maken met veel te hoge temperaturen voor de tijd van het jaar. Ook valt er weinig neerslag in uitgestrekte gebieden. In Griekenland is deze cocktail uitgelopen op flinke natuurbranden. Ook de laatste dagen is de hitte daar niet getemperd, het werd er bijna elke dag in juli tussen 32 en 38 graden.
In Frankrijk liggen de temperaturen vandaag tot 8 graden boven gemiddeld. In de buurt van Montpellier is een grote natuurbrand ontstaan. Het vuur besloeg 600 hectare en er werden maar liefst 900 brandweermannen ingezet om de vlammen te bestrijden.
Vakantiegangers op het Iberisch schiereiland moeten ook goed tegen hitte kunnen. De laatste dagen is het in zowel Portugal als Spanje 40 graden geworden. In Portugal is, ook met het oog op de hitte die er de komende week nog verwacht wordt, een “natuurbrand-alarm” geslagen.
Gisteren werden er in verscheidene delen van het binnenland van Spanje en Portugal veertigers genoteerd. Bron: Meteociel.fr
Extreme droogte
Naast de hoge temperaturen zuchten gigantische gebieden in Europa onder een ongekende droogte. In de Alpen is afgelopen winter, met name aan de zuidkant, al veel te weinig sneeuw gevallen. In combinatie met de hoge temperaturen is de meeste sneeuw er verdwenen en zijn gletsjers een stuk kwetsbaarder deze zomer.
Ten gevolge van de ergste droogte in ten minste 70 jaar staat de Po, een van de langste rivieren in Italië, extreem laag. De meren die eraan bijdragen dat de rivier door de zomer heen blijft stromen zijn nauwelijks gevuld dit jaar. Honderd gemeentes langs de rivier hebben maatregelen genomen om het waterverbruik sterk in te dammen. In vijf Italiaanse regio’s geldt de noodtoestand vanwege het verdwijnende water.
Ook Portugal is dit jaar slachtoffer van extreme droogte. Maar liefst 96% van het landoppervlak is geclassificeerd als ‘erg droog’ of zelfs ‘extreem droog’. Dit zijn de twee zwaarste categorieën wanneer het aankomt op het meten van droogte in het land.
Onze eigen rivieren hebben ook last van de aanhoudende droogte boven het continent. Ondanks de buien van even geleden, die toen voor een tijdelijke toename in afvoer zorgden, is de afvoer inmiddels ruim beneden normale waarden. De Rijn bij Lobith voerde vandaag 1200 kubieke meter water per seconde ons land in. De mediaan van de afvoer over de afgelopen jaren ligt op meer dan 2000 kubieke meter! Ook de Maas staat lager dan normaal, maar kan voorlopig wel nog in de watervoorziening voldoen. De scheepvaart op de Waal krijgt mogelijk wel last van de verlaagde waterstanden.
Delen van de Alpen kampen met een ernstig gebrek aan sneeuw.
Meer hittegolven in Europa
Door klimaatverandering neemt de hoeveelheid hittegolven wereldwijd toe. In Europa gaat dit echter drie tot vier keer zo snel als in de rest van de wereld. Voorbeelden zijn de hete Europese zomers van 2018, 2019 en 2020, waarvan vooral de 40 graden van 2019 nog in ons collectief geheugen gegrift zal staan. Recent onderzoek naar de oorzaak van deze versnelde verandering wees uit dat het te maken heeft met het stromingspatroon boven ons continent. De zogenoemde straalstroom, de luchtstroming op 5 tot 10 kilometer hoogte, is aan het veranderen.
Deze globale stroming heeft volgens de onderzoekers drie toestanden. Eén daarvan is de dubbele straalstroom, waarbij er een sterke straalstroom boven het noorden van Eurazië en een sterke straalstroom boven Zuid-Europa en Azië te vinden is. Deze toestand van de straalstroom bevordert het ontstaan van hittegolven op ons continent, met name boven West-Europa. De frequentie van dit type straalstroom is niet toegenomen, maar wel de lengte van het patroon. Een patroon dat gunstig is voor hittegolven in onze regio komt dus meer dagen per jaar voor. Naar redenen voor dit veranderde patroon zal de komende tijd veel onderzoek gedaan worden. Een theorie is de versnelde opwarming van Arctische regio’s door gebrek aan sneeuw en ijs. Hoe dan ook zullen we in de toekomst dus vaker kunnen rekenen op hittegolven en zullen ze ook intenser zijn.
Dit soort taferelen krijgen we in de toekomst vaker en vaker te zien, voor de een lekker, voor de ander een nachtmerrie.
De gevaren van een hittegolf
Warm zomerweer kan heel lekker zijn. Maar als de temperatuur lang boven de 25°C blijft, is het voor veel mensen te warm. Je kunt dan flinke gezondheidsklachten krijgen door de hitte. Die zijn soms alleen maar vervelend, zoals bij oververhitting. En vaak te behandelen door jezelf even terug te trekken op een wat koeler plekje. Je kan last hebben van vermoeidheid, concentratieverlies, hoofd- en spierpijn of duizeligheid.
Voor mensen met een iets mindere gezondheid kan een hittegolf echter nog veel desastreuzere gevolgen hebben. Neem bijvoorbeeld de hittegolf van 2003, waarbij in Frankrijk naar schatting tussen de 10.000 en 15.000 mensen overleden, met name ouderen.
Je kan je wapenen tegen de hitte door veel te drinken en jezelf koel te houden. Draag dunne kleding en blijf zoveel mogelijk in de schaduw. Probeer je huis koel te houden door ramen dicht te houden als het buiten warmer is dan binnen. Ook kun je de gordijnen dichtdoen en eventuele zonnewering sluiten. ’s Nachts, als de temperatuur gezakt is, kun je alle ramen tegen elkaar openzetten om de warmte uit je huis te verdrijven.
Rondom je huis kun je koelere plekken creëren door bijvoorbeeld meer groen in je tuin aan te leggen.
De verwachtte temperaturen
De komende week wordt dus een spannende qua temperaturen in Europa. Dinsdag en woensdag krijgen we ook in Nederland al wat van de warmte mee, met temperaturen die in het zuidoosten misschien lokaal al naar de 30 graden gaan. In die dagen bouwt een imposante bel met warme lucht zich op boven Spanje en Portugal.
Sommige modelberekeningen laten deze bel volgend weekend naar Nederland trekken. Dit zou dan temperaturen van 35 graden of zelfs meer ten gevolge kunnen hebben. Een kleine verandering in koers zou echter een wereld van verschil maken, en gezien de termijn is dat zeker niet ondenkbaar. Vakantiegangers in Spanje, Portugal, Frankrijk en delen van Centraal-Europa moeten zich in ieder geval opmaken voor een bijzonder hete periode.
Dit is de temperatuurafwijking ten opzichte van gemiddeld voor volgende week zaterdag zoals deze vanochtend door het Europese model berekend werd. Of de soep zo heet gegeten wordt is nog de vraag, maar in grote delen van Europa zal het een stuk warmer zijn dan gemiddeld. Bron: Kachelmannwetter.de
