Vorige week was het puffen, de temperatuur steeg tot ruime dertigers en nu is van zomerwarmte weinig te merken. Zomerweer houdt in juni zelden de hele maand aan. Vaak is er een periode waarin "de kou" invalt. Klimatologisch wordt nogal eens gesproken over de "mid-juni koelte". Meteorologen noemen deze periode ook wel "schaapscheerderskou". Deze periode heeft alles met schapen te maken. In de volksweerkunde kennen we nog wel meer van die rare namen periodes zoals hondsdagen, ijsheiligen of oudewijvenzomer.
Schaapscheerderskou?
De periode van 5-20 juni wordt vaak aangeduid als schaapscheerderskou maar uit onderzoek blijkt dat de periode van 18-24 juni juist vaak nogal eens "koud" verloopt. De boosdoener is de wind. Na een aantal zomerse of tropische dagen draait de wind naar het noorden toe waarmee er over de ook nog relatief koude Noordzee koelere lucht aangevoerd wordt. Vaak ligt boven de Noordzee dan ook nog eens een pakket met lage bewolking of mist die dan met die noordelijke stroming het land opdrijft waardoor het ronduit koud is. Soms valt er zelfs nog wat motregen. Weg zomer. Herders maakten vroeger van deze koele periode gebruik om hun schapen te scheren vandaar de naam schaapscheerderskou.
Foto: Jannes Wiersema
Het koele weer hield daarna vaak een aantal dagen aan waardoor "blote" schapen niet blootgesteld werden aan de felle junizon. De schaapscheerderskou heeft dus wel degelijk echt met schapen te maken. In juni komt het zelfs ook nog wel eens tot nachtvorst ongeacht de IJsheiligen (11-15mei).
Foto: Hans ter Braak, Mittelberg
Weerspreuken
De koude noordelijke wind in deze periode kennen we ook uit de volksweerkunde. Zo is er de volgende weerspreuk: Waait in juni de noordenwind over het land, dan krijgt de boer veel koren op zijn hand. De noordenwind zorgde ervoor dat het graan langer kon doorgroeien zonder te rijpen met als gevolg een rijkere oogst.
Zevenslapersdag
Nog zo'n rare term, Zevenslapersdag. Als de kou met regen nog later in de maand juni invalt, officieel op 27 juni dan wordt gesproken van de Zevenslapersdag. Inmiddels valt die datum op 7 juli (na de Gregoriaanse kalenderhervoming in 1582). Regen op Zevenslapersdag zou garant staan voor 7 natte weken.
Slotfase van juni
Momenteel zitten we ook met een noordenwind opgescheept die vrij koele lucht aanvoert rondom een hogedrukgebied. Storingen zitten wel in de buurt met name over het zuidoosten van het land.
De koele noorden wind
De bewolking overheerst maar de zon probeert vanmiddag wat meer ruimte te creëren. Komende dagen is het ook geen stabiel zomerweer met iedere dag wel kans op enkele buien, behalve morgen. Van echte schaapscheerderskou kunnen we momenteel niet echt spreken. De temperatuur stijgt op veel plaatsen komende dagen naar 20 tot plaatselijk 25 graden. Een hittegolf is nog niet in de maak maar die zal vast nog wel komen deze zomer. Het is te hopen dat dan alle schapen inmiddels geschoren zijn.
