Op onze website en app wordt op dit moment voor 15 augustus een temperatuur weergegeven van rond de 40 graden. Dat niet alleen, bijkomstig zien we ook nog een windkracht 12 (orkaankracht) in de verwachting staan! Lekker verkoelend briesje… Nee, dit is natuurlijk niet de waarheid, maar het gevolg van een storing.
Automatische verwachting op onze website en app
Het gaat mis bij de automatische verwachting die gebaseerd wordt op weermodellen op onze website en in onze app. Bij Buienradar vullen we deze gedetailleerde getallen van uur tot uur, voor iedere woonplaats in Nederland en zelfs de hele wereld, natuurlijk niet handmatig in, dat zou veel te lang duren. Dit gebeurt veelal door middel van een automatisch proces, waarbij gekeken wordt naar verschillende weermodellen. Meestal gaat dit goed, maar nu zit er ergens aan het eind van de verwachting een fout in de aanlevering van deze weerdata.
Figuur 1: De uurlijkse gedetailleerde verwachting voor De Bilt op dinsdag 5 augustus (3 dagen vooruit). Al deze getallen vullen we natuurlijk niet handmatig in voor elke plek op de wereld.
We doen momenteel ons uiterste best deze fout eruit te halen! De overige weerdata lijkt gewoon correct te zijn, alleen op de laatste dag van de verwachting (op moment van schrijven vrijdag 15 augustus), vliegt de verwachting uit de bocht. Als we hier bij Buienradar naar de ruwe data kijken, zal het weerbeeld vergelijkbaar zijn met de dagen ervoor, met temperaturen rond de 25 graden. Kanttekening is wel dat dit nog erg ver vooruit is, dus de onzekerheid is hierbij ook erg groot.
Figuur 2: De automatische 14-daagse verwachting voor De Bilt. Aan het eind van de verwachting zit de fout in de data. Het weerbeeld lijkt waarschijnlijk meer op dat van de dagen ervoor.
Wat doet een meteoroloog dan eigenlijk?
Je denkt nu misschien: dus de weermodellen doen gewoon ál het werk? Dat is niet helemaal waar: het werk van een meteoroloog is namelijk cruciaal voor het maken van een goede weersverwachting. Een weermodel produceert namelijk géén weersverwachting. Een weermodel is een simulatie van de werkelijkheid en daarin kunnen altijd (kleine) fouten zitten. Een meteoroloog moet uiteindelijk al deze weermodellen beoordelen en de uitkomsten hiervan omzetten naar een zo nauwkeurig mogelijke verwachting. Hierom zie je soms verschillen tussen wat meteorologen zeggen of schrijven, en de verwachting die je in een automatische weer app ziet staan. Die weer app baseert zich puur op de ruwe data van weermodellen en dat is een hele mooie indicatie die vaak ook wel klopt, maar de meteoroloog neemt nét iets meer mee in zijn of haar verhaal.
Figuur 2: In ons geschreven weerbericht en in de weerberichten op TV nemen we veel meer mee dan alleen de ruwe weerdata die je in een automatische weer app ziet. Ontdek het hier!
Als meteoroloog kennen we vaak wel de situaties waarbij een bepaald weermodel minder goed presteert. Het ene model is bijvoorbeeld vaak veel te enthousiast met onweersbuien en berekent er veel te veel, terwijl het andere model de minimumtemperatuur tijdens heldere nachten onderschat. Wat ook meespeelt, is de vraag of het weermodel wel goed genoeg op de huidige situatie zit. Als het namelijk de situatie op het begin al niet goed meepakt, dan is de kans aannemelijk dat het verder in de tijd alleen maar verder van de werkelijkheid wegloopt. Een kleine verandering van het startpunt van zo’n weermodel, kan verder in de toekomst een enorm effect hebben: de chaostheorie. Elk weermodel heeft zo dus zijn pluspunten en minpunten. Een meteoroloog beoordeelt dus de weermodellen en maakt op basis hiervan een verwachting, en dat is soms nog een lastige klus! Ondanks alle computers, weermodellen en meteorologische data blijft het maken van een weersverwachting en het waarschuwen van de samenleving vooral mensenwerk.
Foutloze weermodel of weerapp bestaat (nog) niet
In een foutloos weermodel zou je van elk luchtmolecuul willen weten wat de temperatuur is en dan ook voor elk luchtmolecuul uitrekenen wat er daarna mee gaat gebeuren zodat er geen fouten optreden, maar dit is uiteraard onmogelijk. Hierdoor zullen dit soort fouten altijd voorkomen in weermodellen, maar we doen dus gelukkig wel ons best om het aantal fouten tot een minimum te brengen! Mogelijk gaat AI hierin in de toekomst een grotere rol spelen, omdat deze veel meer data kan verwerken en inzicht kan hebben in bepaalde patronen, die wij mensen niet kunnen ontdekken. Uiteindelijk zou dit de automatische weerapps nog verder kunnen verbeteren, maar dit is nu nog toekomstmuziek.
Figuur 3: Een weermodel is ontzettend complex met als input veel observaties, waarmee een supercomputer vervolgens allerlei ingewikkelde berekeningen mee gaat maken. Uiteindelijk is het aan de meteoroloog om daar een weersverwachting van te maken.
Automatische verwachting is wel steeds nauwkeuriger!
De techniek en dus de rekenkracht gaan er met de jaren op vooruit. Dit heeft natuurlijk zijn invloed op de nauwkeurigheid van de weermodellen: de supercomputers van de weermodellen worden steeds krachtiger en de weermodellen worden zo steeds sneller en nauwkeuriger. Regelmatig worden er updates gedaan en beetje bij beetje kunnen we steeds nauwkeuriger verder vooruit kijken. Vergeleken met zo’n 40 jaar geleden, toen de weermodellen volop in ontwikkeling waren, zijn ze nu véél nauwkeuriger. Sterker nog: een weersverwachting in die tijd voor 3 dagen vooruit was net zo goed als dat het nu is voor een week vooruit! Onthoud hierbij wel: een perfecte ‘verwachting’ van een weermodel bestaat niet en zal er dus waarschijnlijk ook nooit komen. We komen natuurlijk wel steeds dichter in de buurt van deze perfectie.
Figuur 4: Deze nogal ingewikkelde grafiek geeft aan hoe nauwkeurig het Europese weermodel ECMWF is. In 1985 had het weermodel het bijvoorbeeld 70% van de tijd goed als hij het weer over 5 dagen berekende. In 2020 is dat meer dan 90% van de tijd. De weermodellen doen het dus steeds beter! Je ziet hierin ook dat het weermodel het 50% van de tijd goed heeft voor 10 dagen vooruit. Veel verder vooruit kijken heeft dus geen zin. Bron: ECMWF
Lees het geschreven weerbericht ook eens! Of kijk op TV naar het RTL weer
Waar komt dan nu die kennis van een meteoroloog tot uiting, als dit bij de automatische weerapps niet of nauwelijks gebeurt? Dat is bij het geschreven weerbericht, een weerbericht op de radio door een meteoroloog of een weerbericht op TV! Daarom raden wij altijd aan om naast het bekijken van de automatische verwachting, ook het geschreven weerbericht te lezen op onze website. Hierin geven we updates over de laatste stand van zaken en gebruiken we de meest recente weermodellen die beschikbaar zijn. Dit combineren we met onze kennis van al deze weermodellen (wat bijvoorbeeld hun zwakke en sterke punten zijn) en zo komen we tot een weersverwachting waarvan wij denken dat dat het meest waarschijnlijke is wat er gaat gebeuren.
Figuur 5: Een voorbeeld van een kaart die wél handmatig door een meteoroloog is gemaakt! Deze is ook elke dag te zien in onze weersverwachting op RTL 4. Hierin zie je bijvoorbeeld dat wij inschatten dat de zondag een mooie dag gaat worden, terwijl diverse weerapps het zondag laten regenen. Dit klopt ook, maar die regen komt pas 's avonds... Dat zijn nuances die wij meenemen in ons verhaal.
