Melissa was gisteren nog een tropische storm, maar inmiddels is ze uitgegroeid tot een zware orkaan. Langzaam maar zeker beweegt ze richting Jamaica, waar men zich voorbereidt op orkaanwinden, extreme regenval en stormvloeden. De gevolgen voor Jamaica en omliggende landen kunnen rampzalig zijn. Wat er voor de komende dagen wordt verwacht, lees je in deze blog.
Snelle ontwikkeling
Melissa lag de afgelopen dagen vrijwel stil in de Caribische Zee, grofweg tussen Haïti en Colombia. Gisteren was ze nog een tropische storm en de afgelopen dagen veroorzaakte ze al overstromingen in Haïti en de Dominicaanse Republiek, waarbij 5 doden vielen. De afgelopen dag heeft Melissa een zogenaamde 'rapid intensification' ondergaan: binnen 12 uur tijd groeide ze uit tot een orkaan van categorie 3 op de schaal van Saffir-Simpson. Deze schaal loopt van 1 tot 5 en geeft de windsnelheden binnen een orkaan aan. Vanochtend (Nederlandse tijd) heeft Melissa zelfs categorie 4 bereikt met windsnelheden van 225 km/h.
Zo lag orkaan Melissa er zojuist bij zonsopkomst bij. Er heeft zich inmiddels een duidelijk oog gevormd in de kern. Bovenin de foto zijn Jamaica en Haïti te zien. (Bron: Meteoblue)
Dat de orkaan zo snel kon aansterken, heeft onder andere te maken met het warme zeewater in de Caribische Zee. Op de plek waar Melissa zich bevindt bedraagt de zeewatertemperatuur zo'n 30 graden, wat ruim voldoende is voor de ontwikkeling van een orkaan. Warm zeewater fungeert als brandstof voor orkanen. Bovendien is het water tot tientallen meters diep zo warm, waardoor opwelling van kouder water niet aan de orde is.
Een overzicht van de zeewatertemperatuur in onder andere de Golf van Mexico, gebaseerd op satellietmetingen. In het gebied waar Melissa zich nu en de komende dagen bevindt is het zeewater ongeveer 30 graden, wat ruimschoots warm genoeg is voor de ontwikkeling van een orkaan. (Bron: NOAA)
De volle laag voor Jamaica
Melissa sluipt in een heel langzaam tempo richting Jamaica, momenteel met slechts 8 km/h. Juist dat maakt de orkaan zo gevaarlijk: op die manier krijgt het eiland dagenlang te maken met noodweer. Op de kaart hieronder zie je de verwachte koers voor de komende dagen.
De komende 24 uur zal Melissa waarschijnlijk verder aansterken en de hoogste categorie bereiken: categorie 5. Verwacht wordt dat Melissa dinsdagochtend aan land komt als een categorie 4 of 5 orkaan in Jamaica, en recht over het eiland zal trekken. Het zou daarmee wel eens de zwaarste orkaan kunnen zijn in de geschiedenis van het land. Het is 37 jaar geleden dat het land voor het laatst te maken kreeg met een Major Hurricane (categorie 3 of hoger).
De actuele locatie van Melissa en het verwachte pad dat de orkaan de komende dagen gaat nemen. Morgen sterkt ze waarschijnlijk aan tot categorie 5 en dinsdagochtend komt ze aan land in Jamaica. (Bron: Windy)
Orkaanwinden
De orkaan gaat uiteraard gepaard met zeer hoge windsnelheden. Bij aankomst aan de zuidkust van Jamaica moet je denken aan snelheden van 200 tot 250 km/uur — krachtig genoeg om grote schade aan gebouwen te veroorzaken. Voorlopig blijft het zwaarste windveld nog boven zee, maar naarmate Melissa dichter bij Jamaica komt, neemt de wind daar steeds verder toe tot de piek dinsdagochtend.
Extreem veel regen
Zoals vaker bij orkanen, vormt de regen misschien wel het grootste gevaar. Vandaag begint het op nadering van Melissa al steeds harder te regenen in Jamaica, vooral in het oosten van het eiland. Dit gaat praktisch onafgebroken door tot en met 'landfall' op dinsdag en daardoor worden extreme regenhoeveelheden verwacht. Het feit dat het een bergachtig land is, verergert de situatie: de vochtige lucht wordt daar gedwongen op te stijgen en zo wordt extra regen geproduceerd.
Het National Hurricane Center (NHC) verwacht in totaal 500-750 mm regen in grofweg de zuidoostelijke helft van Jamaica, met uitschieters tot maar liefst 1000 mm in de bergen in het oosten. Ter vergelijking: dat is meer dan in Nederland in een heel jaar valt! Dergelijke hoeveelheden zullen ongetwijfeld tot overstromingen en landverschuivingen leiden. Overigens krijgen ook het zuiden van Haïti en de Dominicaanse Republiek een enorme bak water te verwerken; daar worden eveneens honderden millimeters verwacht. Ook daar kan dit tot grote problemen leiden.
Stormvloed
Een ander groot gevaar is de stormvloed die veroorzaakt wordt door de orkaan. Naarmate de orkaan Jamaica nadert, wordt door de krachtige wind enorm veel water opgestuwd richting de kust. Dat gebeurt in dit geval aan de rechterkant (oostkant) van de kern, omdat daar de wind recht op de kust blaast. Volgens de huidige verwachting trekt Melissa iets ten westen van de hoofdstad Kingston aan land, waardoor juist daar de grootste wateropzet wordt verwacht. Het waterpeil zou op sommige plekken langs de kust maar liefst 3 tot 4 meter kunnen stijgen.
Door de enorm krachtige wind kan zeewater bij een orkaan ver het land op gestuwd worden. (Foto: Max Olson Chasing)
Later ook Cuba en de Bahama's?
Nadat Melissa over Jamaica heen is getrokken, zal ze versneld richting het noordoosten bewegen. Mogelijk worden Cuba en de zuidoostelijke Bahama's dan ook nog getroffen later op dinsdag en woensdag. De orkaan zal dan naar verwachting nog steeds een Major Hurricane zijn, wat betekent dat ook deze eilanden rekening moeten houden met zware wind, veel regen en stormvloed.
