Nog geen twee weken nadat tyfoon Ampil voor regen en een stevige wind langs de oostkust van Japan, mag het land zich opmaken voor een nieuwe tyfoon. In tegenstelling tot Ampil lijkt tyfoon Shanshan recht over Japan te gaan trekken. Er wordt vooral in het zuidwesten dan ook rekening gehouden met grote overlast door harde wind en heel veel regen.
Windsnelheden van bijna 200 km/h
Vorige week woensdag was Shanshan slechts een tropische depressie met windsnelheden van niet meer dan 74 km/h. Dankzij gunstige omstandigheden - zoals warm zeewater, vochtige lucht en weinig windschering - heeft Shanshan de laatste dagen echter snel aan kracht gewonnen. Momenteel is het zelfs een 'zeer sterke tyfoon'. Op de vaak gebruikte Saffir-Simpson schaal goed voor de 3e van vijf categorieën. Op satellietbeelden is het oog van Shanshan duidelijk te zien. De sterkste windsnelheden van bijna 200 km/h komen voor in de eyewall, de 'muur' om het oog heen.
Het (infrarood) satellietbeeld van tyfoon Shanshan dinsdagmiddag (Nederlandse tijd). Bron: TropicalTidbits.
Recht over Japan heen?
Waar de vorige tyfoon (Ampil) langs Japan trok en niet heel veel overlast veroorzaakte, zal dat met tyfoon Shanshan een ander verhaal zijn. Nu is de trekrichting nog noordelijk tot noordwestelijk, maar tegen vrijdag is de tyfoon afgebogen richting het noordoosten. Daarmee zou zo'n beetje heel Japan in de 'vuurlinie' komen te liggen, met de zuidwest-noordoost oriëntatie van het land.
De officiële verwachting voor tyfoon Shanshan. Bron: Joint Typhoon Warning Center.
Voordat Shanshan in de buurt zal komen van steden als Kyoto en Tokio, zullen de windsnelheden waarschijnlijk zijn afgezwakt naar 65 tot 85 km/h. Dat is natuurlijk nog steeds veel wind (ongeveer een windkracht 9), maar lang niet zo veel als ze in het zuidwesten van Japan zullen ervaren. Enkele kleinere eilanden voor de kust kunnen te maken krijgen met windsnelheden van zo'n 185 km/h. Bij dat soort snelheden is de kans op schade groot.
Vluchten geschrapt en beperkingen op het spoor
Naast (heel) erg veel wind is ook de grote hoeveelheid regen die Shanshan zal brengen een risico. Er kunnen honderden millimeters aan regen vallen, opnieuw vooral in het zuidwesten van het land. Door het bergachtige karakter van de regio is het zelfs niet uitgesloten dat lokaal wel 1000 millimeter aan regen naar beneden komt, en dat in slechts enkele dagen tijd. Overstromingen en modderstromen zijn dus andere gevaren die tyfoon Shanshan met zich meebrengt.
De Japanse spoorwegmaatschappijen waarschuwen alvast voor "grote vertragingen en treinuitval vanaf vrijdag, in verband met de komst van tyfoon 10". Op sommige lijnen is het treinverkeer al langere tijd onderbroken vanwege overstromingen eerder deze zomer. Ook zijn al meer dan 180 vluchten geannuleerd. Dat aantal zal, naar mate Shanshan dichterbij komt, nog wel eens verder kunnen oplopen.
Een tyfoon in Japan, een orkaan in de VS
Orkanen, tyfoons en tropische cyclonen zijn allemaal dezelfde soort weerfenomenen. Ze hebben echter andere namen in verschillende delen van de wereld. Rond Noord- en Centraal-Amerika staan ze bekend als orkanen. In het noordwesten van de Stille Oceaan (dus ook in de omgeving van Japan) worden ze echter tyfoons genoemd. Op het zuidelijk halfrond heten ze cyclonen.
Tropische systemen zoals een tyfoon kunnen alleen ontstaan wanneer het zeewater warm genoeg is, minimaal 26 à 27 graden. Zodra een tyfoon boven koeler zeewater terecht komt, of over land trekt, neemt deze in kracht af omdat de brandstof ontbreekt. Dit is wat waarschijnlijk ook met tyfoon Shanshan zal gebeuren.
In onze omgeving is het zeewater ook tijdens warme zomers maximaal zo'n 20 tot 22 graden en dus komen hier geen tropische stormen voor. Overigens zijn tropische stormen rondom de evenaar ook zeldzaam: de Corioliskracht bij de evenaar nul is en dan kan er geen rotatie plaatsvinden.
