Het is nog winter, maar toch nemen de meldingen van hooikoortsklachten alweer toe. En dat terwijl we nog niet eens lente-achtige dagen hebben gehad. Maar bomen als de Hazelaar en de Els komen nu steeds meer in bloei. En over een paar weken komen daar de Berken bij. Of we veel of weinig last van pollen hebben, wordt mede bepaald door het weer.
Wat is pollen?
Bloemen, planten en bomen planten zich voort door middel van stuifmeel. Stuifmeel, ook wel pollen genoemd wordt in het bloeiseizoen aangemaakt door de mannelijke planten. Wanneer het pollen in aanraking komt met de vrouwelijke planten vindt de bevruchting plaats. Hoe het stuifmeel bij de vrouwelijke plant terecht komt? Het transport vindt plaats door bijvoorbeeld insecten of door de wind.
Erica van Leeuwen-de Bruijn
Hooikoorts
Tijdens het transport door de wind zweeft het pollen vrijelijk door de lucht. Het stuifmeel wordt ongehinderd ingeademd door de mens en komt ook in de ogen. Pollen bevat eiwitten en sommige van deze eiwitten veroorzaken allergische reacties bij mensen (die daar gevoelig voor zijn). Niet iedereen is allergisch voor pollen en ook niet alle planten geven allergene pollen af. Grassen veroorzaken overigens de meeste allergische klachten en daar komt de term hooikoorts vandaan. In het verleden werd namelijk de link gelegd tussen de jeukende ogen, geïrriteerde luchtwegen en het hooiseizoen.
Grassen geven de meeste hooikoortsklachten. Foto: Joyce Derksen
Niet alleen grassen
Inmiddels weten we dat niet alleen de grassen allergeen pollen voortbrengen. Ook bomen en kruiden maken stuifmeel aan dat allergische reacties teweeg kan brengen, overigens verspreid over het jaar. Voorbeelden van bomen die allergeen pollen afgeven zijn bijvoorbeeld de Hazelaar, Els en de Berk. Bij kruiden moet je denken aan de Bijvoet en de Ambrosia. In onderstaande pollenkalender kun je zien in welke periode welke boom of plant z’n pollen afgeeft.
Pollenkalender (bron: pollennieuws.nl)
Invloed van het weer
Toch kunnen de hooikoortsklachten per dag verschillen en dat heeft alles te maken met het weer. Allereerst is de temperatuur van belang. Wanneer het bijvoorbeeld te koud is in het voorjaar, hebben weinig planten of bomen ‘zin’ om te bloeien. Dus wordt er ook geen stuifmeel aangemaakt. Uitzondering daarop zijn de echte vroegbloeiers, zoals de Hazelaar, de Els en de Berk. Maar als zich echt lenteachtige temperaturen aandienen, gaat het helemaal los! Zonlicht is daarbij onontbeerlijk, aangezien het de groei en bloei sterk bevordert. Dus op een zonnige en zachte dag zullen de hooikoortsklachten toenemen.
De wind zorgt ervoor dat het stuifmeel loskomt van de planten en door de lucht zweeft. Is het windstil dan merk je dat de hooikoortsklachten gering zijn. Ook de windrichting is van belang. Bij een wind van zee, daar zijn immers geen grassen of bomen, is de hoeveelheid stuifmeel in de westelijke helft van het land aanzienlijk minder dan wanneer er de wind bijvoorbeeld uit het oosten waait.
Schoonspoelen
Tot slot nog regen. Op een regenachtige dag merkt menig hooikoortspatiënt dat hooikoortsklachten zijn afgenomen of er helemaal niet zijn. De regen spoelt namelijk de lucht schoon, waarbij het pollen neerslaat op de grond. Overigens zal aan het begin van een bui in de zomer of lente juist een piek waarneembaar zijn in de concentratie stuifmeel in de lucht. De eerste regendruppels brengen de bomen in planten namelijk in beweging, waardoor het stuifmeel juist in de lucht komt.
Vooruitzichten
De komende dagen kunnen hooikoortspatiënten last krijgen van pollen in de lucht. Vandaag en morgen is er redelijk wat zon, niet veel regen en wel wat wind. Alleen de temperatuur is nog niet zo hoog. Maar juist de vroegbloeiers als de Hazelaar en de Els hebben geen echt lente-achtige temperaturen nodig om tot bloei te komen. De bomen produceren dus hun pollen en de wind zorgt er ook nog eens voor dat het stuifmeel goed verspreid wordt door de lucht. Doordat de wind uit westelijke richtingen waait, valt de overlast aan de kust mee. Tot een hoogtepunt komt de concentratie nog niet, maar met een verwachting van 5 kan het toch best irritant zijn.
Het uitgebreide weerbericht lees is hier en check de 5-daagse pollenverwachting hier.
