Is het je wel eens opgevallen dat het zeewater nog lekker warm voelt in september? Tijdens de zomer heeft de zon de zee flink opgewarmd, maar door dat warme zeewater kunnen er in de herfst wel veel meer en veel zwaardere buien vallen langs de kust.
Zeewater
Nederland heeft een zeeklimaat. Kenmerkend aan het zeeklimaat is dat de temperatuurverschillen tussen zomer en winter minder groot zijn dan bij een landklimaat. Dit betekent dat het 's zomers relatief koud en 's winters relatief warm is. Dit komt doordat het zeewater veel langer dan het land een bepaalde temperatuur vasthoudt. In februari is de temperatuur van het zeewater het laagst met 4,5 graden gemiddeld en in augustus het hoogst met gemiddeld 20 graden. Uiteraard heeft het weer in de weken ervoor grote invloed op de werkelijke zeewatertemperatuur, waardoor de temperatuur van het zeewater jaarlijks een heel klein beetje hoger of lager kan liggen.
Gemiddelde zeewatertemperatuur door het jaar heen.
Verschillen
Als je de naar de gemiddelde maandhoeveelheid regen kijkt voor de maand mei versus de maand oktober zie je duidelijke verschillen. In mei is het landinwaarts iets natter is dan langs de kust. In oktober is het door het relatief warme zeewater een stuk natter langs de kust. De neerslaghoeveelheden voor oktober liggen gemiddeld aan de Noord-Hollandse kust tussen de 100 en 115m.
Het verschil tussen regen aan de kust in het voor- en najaar is duidelijk te zien. (Links de gemiddelde neerslaghoeveelheid voor mei. Rechts de gemiddelde neerslaghoeveelheid voor oktober. Bron: KNMI)
Noordzeebuien
Dat verschil in neerslag tussen de kustregio's en landinwaarts komt door de zeewatertemperatuur. In het voorjaar is het water nog koud en daarmee werkt het de vorming van buien tegen. Buien hebben namelijk grote temperatuurverschillen nodig tussen het aardoppervlak en hogerop in de atmosfeer. Boven land kan het in het voorjaar al lekker opwarmen (naar 20 graden of meer), zodat bij een koude bovenlucht vanzelf boven land pittige buien ontwikkelen. In het najaar is het water nog lang relatief warm. Ondertussen koelt de bovenlucht al vaker fors af. Dit temperatuurverschil tussen zeewater en bovenlucht geeft voldoende energie om buien te voeden. Het gevolg is pittige buien in de kustprovincies. Boven land nemen de temperatuurverschillen af, omdat het land minder warm is dan het zeewater. De buien raken hun energie kwijt en laten dus minder regen achter in Twente en de Achterhoek.
Buien boven relatief warm water.
Regenverwachting
Vandaag begint de herfst maar van echt herfstweer is voorlopig nog geen sprake. De komende dagen blijft het op de meeste plaatsen droog en is de zon geregeld te zien. De maxima lopen in het weekend zelfs nog op richting de 25 graden. Na het weekend lijkt het weer dan echt te gaan veranderen en wordt het wisselvalliger, al is de verwachting voor de temperatuur nog best onzeker als je naar de pluim kijkt.
