2021 is slechts een paar dagen oud, maar met het aanbreken van het nieuwe jaar verandert iets op de weerkaarten. Het aanbreken van een nieuwe klimaatperiode zorgt namelijk voor andere referentietemperaturen.
Klimaatstreepjescode
De verstoring van het klimaat door de mens begint inmiddels ook in Nederland steeds duidelijker te worden in het weer van de afgelopen jaren. Zo werden zomers heter, vroor het minder vaak en kwam het vaker tot periodes van droogte. Dit alles veroorzaakt door een stijging van de wereldwijde temperatuur. Het KNMI produceert jaarlijks de klimaatstreepjescode voor Nederland. Hierin wordt grafisch duidelijk gemaakt dat de afgelopen 30 jaar behoren tot de meest warme jaren sinds 1901.
Klimaat streepjescode Nederland. De blauwe verticale balken zijn de jaren die kouder zijn dan de gemiddelde temperatuur over de periode 1901-2020 en de rode balken warmer dan de gemiddelde temperatuur over de periode 1901-2020. Bron: KNMI
Normaal
Sinds het begin van de metingen, gebruiken meteorologen een referentieperiode van 30 jaar om aan te duiden wat de 'normale' temperatuur is door de langjarig gemiddelde temperatuur te berekenen over het tijdvak. Elke 10 jaar wordt deze referentieperiode geüpdatet door het KNMI. Het afgelopen decennium werd de periode 1981-2010 gebruikt als referentiekader. Vanaf dit jaar is dat het tijdvak 1991 tot 2020, dat dus de meest warme jaren van de afgelopen eeuw bevat.
De langjarige gemiddelde temperatuur van het klimaat in Nederland is door de opwarming van de aarde in een eeuw tijd 1 graad gestegen. En met het aanbreken van de nieuwe klimaatperiode komt daar nog bijna een halve graad bij! De nieuwe 'normale temperatuur' van 10,5 graad over de periode 1990-2020 is door de opwarming van de aarde dus eigenlijk helemaal niet zo normaal meer. Daarom spreken we bij Buienradar vanaf nu liever van de langjarig gemiddelde temperatuur in plaats van de normale temperatuur.
Langjarig gemiddelde temperatuur per klimaatperiode.
Opwarming
Met het aanbreken van het nieuwe decennium komt dus een nieuwe langjarig gemiddelde temperatuur. Er werd afscheid genomen van de relatief zachte jaren '80 van de vorige eeuw als referentiejaren, waarin zelfs meerdere Elfstedentochten werden geschaatst. De extreem zachte jaren '10 van deze eeuw komen ervoor in de plaats. De langjarig gemiddelde temperatuur neemt hiermee een sprong van 0,4 graden van 10,1 graad naar 10,5 graad. Bijzonder om te zien is dat de maand april de afgelopen jaren heeft gezorgd voor de grootste temperatuurstijging. April is in het huidige klimaat 0,7 graden warmer geworden. Ook februari en juni zijn sneller stijgers (+0,6 graden). De opwarming ging minder snel in september en oktober (+0,2). Daarnaast zijn er kleine regionale verschillen. Vooral het zuidoosten van het land warmde iets sneller op dan de rest van Nederland. Een stijging van een halve graad ten opzichte van 0,4 landelijk.
Langjarig gemiddelde temperatuur 1981-2010 (blauw); Langjarig gemiddelde temperatuur 1991-2020 (wit)
Weerkaarten
Vanaf morgen wordt de nieuwe langjarige gemiddelde temperatuur door het KNMI gepubliceerd. Deze waardes zijn vanaf morgen ook zichtbaar zijn in de meerdaagse weerkaarten op TV voor zowel de maximum- als minimumtemperatuur. De klimaatverstoring is daarmee de afgelopen jaren niet alleen steeds beter voelbaar in het dagelijkse weer, maar dringt ook door in de weerberichten op televisie.
