De meting van het neerslagtekort is al gestart. Sindsdien is er maar weinig regen gevallen. Toch viel er afgelopen winter vrij veel regen. Maar dat telt niet echt mee voor het berekenen van het neerslagtekort.
Wat is het neerslagtekort?
Planten hebben water nodig om te groeien. Daarvoor moet het regenen. Als er te weinig regent valt, wordt de grond te droog en kunnen de planten niet genoeg water optrekken uit de grond. Vervolgens groeien de planten minder snel. Het is belangrijk om te weten wat het neerslagtekort is om te bepalen of er beregend moet worden. Het neerslagtekort is het verschil tussen de hoeveelheid neerslag en de verdamping van water tijdens het groeiseizoen. Dat is vanaf 1 april tot en met 30 september. In de winter verdampt er bijna geen vocht uit planten, dus daarom worden alleen de maanden april tot en met september in de berekening meegenomen.
Hoe wordt het neerslagtekort bepaald?
Dagelijks meet het KNMI de hoeveelheid neerslag en de verdamping op 13 stations verspreid over het land. Om het goed onderling te vergelijken, wordt de verdamping altijd gemeten boven een grasveld. Dit noemen ze de referentiegewasverdamping. Met de verdamping- en neerslaggegevens maakt het KNMI een kaartje met het neerslagtekort en -overschot in het hele land. Dat noemen ze het doorlopend potentieel neerslagoverschot. Een negatief getal op het doorlopend potentieel neerslagoverschot betekent te weinig neerslag (dus tekort) en een positief getal duidt aan dat er meer regen (dus overschot) is gevallen dan de planten gebruiken.
Droogte in de geschiedenis
Een verloren maisveld vanwege de droogte in 2018 (Foto: Jos Hebben, Altweerterheide)
Tot nu toe is het jaar 1976 het droogste groeiseizoen sinds de metingen zijn begonnen. Toen liep het neerslagtekort op naar 363 mm! Afgelopen jaren was het ook bijna record droog volgens de metingen van het KNMI. 2018 was zelfs voor een tijdje droger dan 1976. Eind van het groeiseizoen 2019 viel er enorm veel regen, waardoor het neerslagtekort wat lager uitkwam. Vervolgens werd 2019 niet als een erg droog jaar beschouwd.
Het groeiseizoen 2020
Sinds 1 april viel er maar weinig regen, waardoor het neerslagtekort inmiddels op 37 mm ligt. De afgelopen winter was echter vrij nat. In dit hele seizoen viel er bijna 80 mm neerslag meer dan de normale waarde. Dat betekent dat het grondwater redelijk hoog ligt. Daarnaast was het veelal zonnig en vrij warm. Hoge temperaturen en zonovergoten dagen (oftewel droge lucht) zorgen ervoor dat het water snel vanuit de grond verdampt.
Het is nu het begin van het groeiseizoen. Dat betekent dat de boeren nu veel gewassen aan het zaaien zijn. Hoewel het grondwaterpeil tamelijk hoog is, is de bovenste grondlaag (waar de zaden komen te liggen) erg droog. Dat komt doordat er sinds begin van april te weinig regen is gevallen. En het probleem is dat juist het water in deze grondlaag nodig is voor de nieuwe zaden om te kunnen groeien.
Foto: Jannes Wiersema (Roodeschool)
De verwachting
Ook de komende dagen blijft het vrijwel droog. Alleen op zaterdag is regionaal kans op een bui. Dus blijft het voorlopig nodig om de bewerkte grond te beregenen.
