Mangroven zijn zeldzame, spectaculaire en vruchtbare ecosystemen op de grens tussen land en zee. Deze buitengewone ecosystemen dragen bij aan het welzijn, de voedselzekerheid en de bescherming van kustgemeenschappen over de hele wereld. Ze ondersteunen een rijke biodiversiteit en bieden een waardevolle broedplaats voor vissen en schaaldieren. Mangroven fungeren ook als een vorm van natuurlijke kustverdediging tegen stormvloeden, tsunami's, zeespiegelstijging en erosie. Hun bodems zijn zeer effectieve koolstofputten, die enorme hoeveelheden koolstof vastleggen.
Toch verdwijnen mangroven drie tot vijf keer sneller dan de totale wereldwijde bosverliezen, met ernstige ecologische en sociaaleconomische gevolgen. Volgens de huidige schattingen is het mangroveareaal in de afgelopen 40 jaar gehalveerd.
Fotograaf: Ravena-lages via Pexels.
Wereld Mangrove Dag
Morgen 26 juli is het Wereld Mangrove Dag. Op deze dag wordt er wereldwijd bewustzijn gekweekt voor het belang en behoud van mangroves. De dag is in 2015 ingesteld door UNESCO. Door bewustzijn te vergroten moet het belang van mangroves als bijzonder, maar ook kwetsbaar, ecosysteem duidelijk worden. Het uiteindelijke doel van deze dag is om oplossingen te zoeken voor het duurzame beheer, behoud en gebruik van mangroves.
Mangroves
Mangroves zijn bomen en struiken die met hun wortels boven het water uitsteken. Dit type ecosysteem bevindt zich vaak langs de kust en langs rivieren in een tropisch gebied met eb en vloed. Ze zijn van belang voor gemeenschappen wereldwijd als kustbescherming tegen golven en wind en in de voorziening van voedsel en inkomen. Ze dragen in alle seizoenen bladeren en groeien in brak water met weinig zuurstof, waar andere planten nauwelijks kunnen overleven.
Fotograaf: Monica Escalera via Pexels.
Mangroves en koolstofdioxide (CO2)
Mangroves zijn zeer belangrijk voor de biodiversiteit, kustbescherming, vastlegging van koolstof en waterzuivering. Ze behoren tot de meest koolstofrijke bossen in de tropen en slaan zowel bovengronds als ondergronds koolstof op. Mangroven kunnen met hun wortels organisch sediment vasthouden en zo koolstof vastleggen. Mangrovebossen zijn in staat om vier keer zoveel koolstof op te slaan als andere tropische bossen.
Koolstofvastlegging is het proces waarbij koolstofdioxide (CO2) uit de atmosfeer wordt verwijderd en opgeslagen in de bodem of in vegetatie. Het vastleggen van koolstof in de bodem kan bijdragen aan het verminderen van de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer en daarmee aan het verminderen van de opwarming van de aarde.
Koolstofvastlegging in de bodem gebeurt door middel van verschillende processen. Planten nemen via fotosynthese CO2 op uit de lucht en zetten die met energie uit zonlicht om in suikers. Een deel van deze suikers wordt door de plant gebruikt voor groei en ontwikkeling, terwijl een ander deel wordt afgegeven aan de bodem. Micro-organismen in de bodem breken deze suikers af en zetten ze om in organische stof. Zo wordt CO2 dan vastgelegd in de bodem.
Daarnaast beschermen mangroves de kustgebieden. Ze groeien sneller dan dat de zeespiegel stijgt en hun wortels vangen het sediment uit de zee opgevangen. Als het water stijgt komt er dus gelijk een laag klei bij. Je krijgt dus de aangroei van de kust in plaats van erosie. Goedkoper en efficiënter dan door de mens aangelegde kustbescherming.
Bescherming tegen houtkap
Helaas worden veel van deze gebieden bedreigd door houtkap. Er zijn verschillende manieren om mangroven te beschermen. Een van de belangrijkste is om de lokale gemeenschappen te betrekken bij het beheer en de bescherming van de mangroven. Dit kan door middel van educatie en bewustmaking over de waarde van mangroven en hun rol in het ecosysteem.
Fotograaf: Zaid Ahmedvia Pexels.
Daarnaast kunnen overheden wetten en regels opstellen om de mangroven te beschermen tegen ontbossing en andere bedreigingen. Ook kan er worden geïnvesteerd in onderzoek naar de beste manieren om mangroven te beschermen en te herstellen.
In Suriname werd op 26 juli 2022 door het Green Heritage Fund een mini-mangrovebeurs georganiseerd om aandacht te vragen voor dit probleem. In 2022 werd in Suriname ook het Mangrove Rehabilitatie Project Weg naar Zee gestart en sinds 2015 bevindt zich in Totness het Mangrove Educatiecentrum. In Bangladesh staan de Sundarbans, de grootste mangrovebossen ter wereld, op de erfgoedlijst van UNESCO.
