Actueel

Lente in februari, maar ook saharazand…

Met het lenteachtige weer van de komende dagen is het bijna niet voor te stellen dat we een week geleden nog op de schaats stonden. Een vorstperiode met in de nachten strenge vorst en op veel plaatsen een dik pak sneeuw was toen werkelijkheid. Het weer is compleet omgeslagen. Een sterke zuidelijke stroming brengt zéér zachte lucht naar onze omgeving en laat de temperatuur flink oplopen. Het lijkt wel lente buiten! Maar deze sterke zuidelijke stroming neemt niet alleen maar zachte lucht mee, maar ook wat zand en stof uit de Sahara… Dit kan wel eens voor mooie zonsopkomsten en zonsondergangen gaan zorgen! Hoe dat allemaal zit, lees je in deze blog.

Sneeuwfoto.jpg
Een week geleden was dit het beeld in Nederland: sneeuw en ijs. Het was écht winterweer. Inmiddels is het weer compleet omgeslagen en lijkt het wel lente buiten. 

Bijzondere februari-warmte
Vandaag laat de zon zich al flink zien met slechts af en toe wat sluierbewolking. De temperaturen lopen in het midden op naar een graad of 16 à 17 en in het zuidoosten zou het zomaar eens ruim 18 graden kunnen worden. Ook morgen verloopt zonnig en dan zou de temperatuur in het zuidoosten zelfs de 19 graden kunnen aantikken! Na het weekend blijft het nog wel even lenteachtig met veel zon en zelfs een fractie hogere temperaturen.

In het zuidoosten kan het kwik in de nieuwe werkweek zelfs de 20 graden halen. Op de Waddeneilanden en aan de noordkant van het IJsselmeer zal het beduidend minder zacht zijn doordat de wind daar eerst nog over het koude omringende water (met soms zelfs nog kruiend ijs!) komt. De natuur zal de komende dagen een beetje tot leven komen en ook zullen bij sommigen de eerste hooikoortsklachten al ontstaan.

Lentefoto.jpg
Hoge temperaturen voor de tijd van het jaar in combinatie met veel zonneschijn: het lijkt wel lente. De natuur zal langzaam maar zeker al tot leven komen. 

Is deze warmte uniek?
Voor deze tijd van het jaar zijn temperaturen van 15 tot 20 graden érg bijzonder. De komende dagen zullen dan ook meerdere warmterecords verbroken worden. In de Bilt kan het bijvoorbeeld zijn dat vanaf morgen op vier dagen achter elkaar een datumrecord wordt verbroken! Een datumrecord zelf is nog niet heel bijzonder, maar vier datumrecords achter elkaar zien we niet vaak.

Misschien kun je je het nog wel herinneren: zo’n 2 jaar geleden hadden we ook te maken met bijzonder hoge temperaturen voor het einde van februari. Op 27 februari 2019 werd in Arcen zelfs een temperatuur gemeten van 20,5 graden! Dit is de vroegste lokale warme dag (een dag met een maximumtemperatuur van 20 graden of meer) ooit gemeten op een nog bestaand KNMI-station.

Niet alleen warmte, maar ook zand en stof uit de Sahara!
Het gebeurt vaker met een stroming helemaal vanuit het noorden van Afrika naar ons land: saharazand op transport. Ook dit keer gaat dat gebeuren. Tijdens het begin van deze laatste meteorologische wintermaand werd er ook al een lading stof en zand uit de Sahara naar Europa geblazen. Uit de Alpen kwamen toen beelden van sneeuw bedekt met een laagje zand, een indrukwekkend fenomeen!

In de loop van dit weekend nemen de concentraties van stof uit de Sahara toe in de atmosfeer. Vooral tijdens het begin van de nieuwe werkweek lijken de concentraties nóg verder op te lopen. Het effect is dat het zonnetje wat fletser zou kunnen zijn dan anders. De temperatuur zou zelfs een klein beetje lager kunnen uitpakken door minder instraling van de zon overdag. Zolang het niet gaat regenen, en dat lijkt voorlopig nog niet te gaan gebeuren, komt er ook geen stof neer op auto’s en andere voorwerpen buiten. Een hogedrukgebied houdt de storingen nog even op afstand en dus komt het zand voorlopig nog niet naar beneden. Saharastof ECMWF.JPG
Op deze afbeelding is de concentratie stof op 3000 meter hoogte te zien op maandagavond 18:00. Vanuit het zuiden worden grote hoeveelheden stof Europa ingeblazen. In ons land lijken met name op maandag de concentraties hoog uit te pakken. In de loop van dit weekend nemen de concentraties echter al langzaam toe. Bron: Copernicus Atmosphere Monitoring Service (CAMS) - European Centre for Medium-Range Weather Forecasts (ECMWF).

Saharazand foto.jpg
Het is niet uitzonderlijk dat stof en zand uit de Sahara onze omgeving bereikt. Een paar jaar geleden kwam de zon er zelfs maar moeilijk doorheen... 

Mooie zonsopkomsten en zonsondergangen
Deze hogere concentraties stof in de atmosfeer hebben een interessant effect op de verstrooiing van het zonlicht (bestaande uit alle kleuren). Na een flinke afstand te hebben afgelegd, bereikt het zonlicht de aarde. Wanneer het de atmosfeer bereikt, zal het licht door allerlei deeltjes worden verstrooid. Sommige kleuren worden makkelijker verstrooid dan andere kleuren. Zo wordt bijvoorbeeld de kleur blauw meer verstrooid dan rood. Dit is dan ook simpelweg de reden dat de lucht overdag blauw lijkt (als er geen bewolking is natuurlijk…).

Bij zonsopkomst en zonsondergang is het pad van het zonlicht door de atmosfeer het langst. Wanneer de zon hoger aan de hemel staat, is de afstand die het licht aflegt een stuk kleiner. Bij een grotere afstand die het zonlicht moet afleggen door de atmosfeer, wordt er ook méér van het blauwe licht verstrooid. De rode en oranje kleuren (minder gevoelig voor verstrooiing) blijven grofweg over en zien wij met ons oog. Dat is dan ook de reden dat we de kleuren tijdens zonsopkomst en zonsondergang waarnemen zoals ze zijn.

Blauwe lucht.jpg
Het licht van de zon (bestaande uit alle kleuren) wordt in de atmosfeer verstrooid. Dit gebeurt met name met de blauwere kleuren met als gevolg dat de lucht overdag blauw lijkt. 

Verstrooiing van licht.jpg
Bij zonsopkomst of zonsondergang is de weg die het zonlicht door de atmosfeer moet afleggen langer en wordt er meer van het blauwe licht verstrooid. De rodere kleuren blijven dan over en geven ons een oranje/rode kleur bij de zonsopkomst of zonsondergang. Met meer stofdeeltjes in de atmosfeer kan dit effect sterker optreden met nóg rodere kleuren. 

Veel stofdeeltjes (bijvoorbeeld uit de Sahara) kunnen de komende dagen zorgen voor een éxtra rode zonsopkomst of zonsondergang. Er vindt dan eigenlijk meer verstrooiing van het licht plaats en het rode licht is zoals eerder genoemd minder gevoelig hiervoor. De andere kleuren worden er sterker uitgefilterd en dus blijft vooral het rode licht over en zien wij de lucht nóg roder kleuren. Het is zeker de moeite waard om dus even te kijken naar hoe de zon opkomt of ondergaat de komende dagen, want dat kan wel eens voor prachtige beelden gaan zorgen!

Zonsopkomst 2.jpg
De komende dagen kunnen de zonsopkomsten en zonsondergangen prachtig kleurrijk verlopen. Het gaat vast indrukwekkende beelden opleveren! 


20-02-2021 om 12:00 door Thomas Vermeulen

Een moment geduld aub...
Een moment geduld aub...