Als je naar het weer kijkt zou je het niet zeggen, maar vandaag is de zomer begonnen! Om precies te de astronomische zomer en die is om 05:32 uur vanochtend van start gegaan. Het is tegelijkertijd ook de ‘langste dag’, ofwel de dag met langste daglichtperiode. De zon kwam vanochtend rond 05:19 uur op en gaat vanavond om 22:04 uur pas onder.
Seizoenen
De aarde draait in een elliptische baan om de zon en doet daar een jaar over. Tijdens deze ‘reis’ draait de aarde zelf ook nog eens om z’n as. Die as staat overigens een beetje schuin. Dat de aarde zelf draait ervaren we als dag en nacht. Omdat de stand van de aarde ten opzichte van de zon door het jaar heen steeds anders is, wordt de aarde gedurende deze periode ook ongelijk opgewarmd. In de zomer, op het noordelijk halfrond, vangt dit deel van de aarde veel meer zonnewarmte dan het zuidelijke halfrond. In de winter is dat precies andersom. Door die variatie van zonlicht kennen we de seizoenen. Zou de aarde om een loodrechte as draaien om de zon dan waren die variaties er niet geweest.
Seizoenen worden bepaald door de stand van de zon
Zonnewende
De langste dag valt altijd samen met het begin van de astronomische zomer. Dit is het moment de zon (vanaf de aarde gezien) de hoogste stand bereikt. De zon komt dan ook loodrecht boven de grootst mogelijke breedtegraad te staan. Deze breedtegraad heet de noordelijk keerkring of Kreeftskeerkring en bevindt zich op 23°26′ noorderbreedte. Het moment wanneer de zon loodrecht boven deze keerkring staat heet de zonnewende of zomersolstitium. De langste dag valt meestal op 21 juni. Slechts een enkele keer begint de zomer een dag eerder en dat heeft te maken met dat een jaar niet precies 365 dagen duurt. Dat wordt dan eens in de 4 jaar rechtgetrokken met een schrikkeldag.
Zonnewende op 21 juni
Hoogste stand
De zon staat op de langste dag met 61,4 graden boven de horizon ook op haar hoogst. ter vergelijk; met de start van de astronomische winter komt de zon niet hoger te staan dan 14,5 graden boven de horizon.
Langste dag
Een dag bestaat uit 24 uur en op de langste dag is dat niet anders. Waarom dan de langste dag? Omdat het op deze dag gewoonweg het langst licht is. De daglichtperiode bedraagt vandaag maar liefst 16 uur en 45 minuten! De periode dat het donker is is het kortst; 7 uur en 15 minuten. Afgelopen nacht was het dan ook de kortste nacht.
Een groot verschil met de kortste dag op 21 december. Die duurt slechts 7 uur en 44 minuten, terwijl de donkere periode 16 uur en 16 minuten duurt.
Daglichtperiode van bijna 17 uur.
De langste dag dus en dat betekent bijna 17 uur daglicht! Leuk weetje: de daglichtperiode tussen Noord- en Zuid-Nederland scheelt 30 minuten, waarbij geldt hoe noordelijker, hoe langer de daglichtperiode. Na vandaag wordt de daglichtperiode iedere dag weer ietsje korter, maar daar merken we voorlopig nog weinig van. Zeker de komende week is dit minder dan een minuut. Maar in juli en augustus worden de dagen al wel merkbaar korter.
Daglengte neemt na vandaag langzaam af
In de periode rondom de langste dag zijn bij helder weer soms lichtende nachtwolken te zien. In de korte periode dat het donker is zit de zon maar net verscholen onder de horizon en kan de wolken op 80 km hoogte nog beschijnen. (foto: Robin Giesen, Emmen)
Zomerweer?
Vandaag was het verre van zomerweer. Een grotendeels bewolkte dag, magere temperaturen en langdurige regenval. Vooral in de oostelijke helft viel tientallen mm aan regen. De komende dagen droogt het weer aardig op, maar op zomerse temperaturen hoeven we niet te rekenen. Eind van de week wordt het maximaal een graad of 21. Naast bewolking komt de zon ook voor in het weerbeeld. Aangezien de zon deze dagen ’s middags hoog boven de horizon staat is de zonkracht ook hoog.
Vooruitzichten de komende dagen
