Het hangt al een tijdje in de lucht: Het wordt kouder! De komende dagen ligt de temperatuur geregeld onder het vriespunt. Wanneer kunnen we pirouetjes maken op natuurijs?
Vorstverwachting
De afgelopen dagen was het soms al best koud. In de nachten kwam het af en toe tot wat lichte vorst. Afgelopen nacht was één van de koudste nachten tot nu toe. Zo kwam het in het Drentse Eelde tot -6,6 graden. Ook komende dagen wordt het koud met in de nacht temperaturen onder het vriespunt. Vooral 's middags komt het kwik nog 1 of 2 graden boven het vriespunt uit. Goede condities voor het vormen van een laagje ijs op de Nederlandse (ondiepe) wateren. Hoe streng het 's nachts gaat vriezen hangt af van de hoeveelheid bewolking en/of mist. En daar ligt de onzekerheid. De komende dagen kan hardnekkige bewolking of mist roet in het eten gooien van de ijs aangroei, waardoor het minder hard vriest dan verwacht. Ook de hoge luchtvochtigheid in mistige condities is niet bevorderlijk voor de aangroei van ijs. Mocht het breed opklaren dan kan het kwik, zeker later in de volgende week, flink onderuit.
De weersverwachting voor de komende week.
IJspluim
Om een idee te krijgen van de ontwikkeling van de dikte van het natuurijs, heeft het KNMI de ijspluim ontwikkeld. Aan de hand van recente weersverwachtingen wordt de ijsdikte voor de komende dagen berekend op een fictief slootje van 2 meter diep met stilstaand water. Net als in de pluimverwachting voor de temperatuur worden in de ijspluim 52 weerscenario's doorgerekend. In de ijspluim hieronder is te zien dat in alle weerscenario's de temperatuur van het water tot en met dit weekend nog boven het vriespunt ligt. Pas in het weekend is de verwachting dat enige ijsvorming gaat plaatsvinden op slootjes van 2 meter diep. Na het weekend neemt de onzekerheid in de weersverwachting en dus ook in de ijspluim en ijsgroei toe. Het meest waarschijnlijke scenario is dat het koud blijft en halverwege volgende week op de wat kleinere slootjes zo'n 5 centimeter ijs ligt.
De ijspluim (Bron: KNMI)
Wanneer schaatsen?
Om überhaupt aan schaatsen op natuurijs te kunnen denken moet al wel een een behoorlijke laag ijs gevormd zijn. Een laag ijs van zo'n 4 tot 8cm kan één persoon redelijk goed dragen. Vanaf de 8cm ijs kun je met je vrienden het ijs op. Bij meer dan 12cm ijs komen toertochten op natuurijs in beeld. En pas bij meer dan 15 centimeter ijs kan aan een Elfstedentocht gedacht worden. Met de huidige weersverwachting is het dus niet ondenkbaar dat de eerste schaatsers met genoeg lef, volgende week op het ijs staan.
IJsdikte: wanneer kun je schaatsen?
Veilig schaatsen
Toch waarschuwen organisaties als de KNSB om niet zomaar het ijs op te gaan. Natuurijs kan zeer grillig zijn, zo kan het ijs op de ene plek dik genoeg zijn, maar op een andere plek zo dun zijn dat je er doorheen zakt. Denk aan zwakker ijs bij bruggetjes en rietkragen of door plekken waar meer stroming staat vanwege bemaling en bij dichtgevroren vaargeulen. Ook mist of sneeuw kunnen het ijs verzwakken. Door het ijs zakken wil je niet. Het is vaak moeilijk om uit het wak te komen, en onderkoeling ligt op de loer. De ijspluim geeft dus een indicatie voor ijsdikte in ideale omstandigheden. De ijspluim is dus zeker niet heilig! De werkelijkheid van natuurijs is vaak een stuk weerbarstiger en gevaarlijker. Mocht je komende dagen schaatskoorts ontwikkelen door de vorst, check dan de schaatsradar van Buienradar. Op deze site kun je checken of natuurijsbanen open zijn. Natuurijsbanen zijn ijsbanen op vaak ondergelopen stukken land die gecontroleerd worden. Doordat het water minder diep is, kan op de natuurijsbaan vaak al na enkele nachten vorst al geschaatst worden.
