Het is afgelopen tijd iets te koud voor de tijd van het jaar. Soms voelde het wel winters aan! Vooral als je denkt aan typische winterverschijnselen zoals autoruit krabben!
Wanneer ontstaat een ijslaagje op je autoruit?
Er zijn verschillende situaties waarbij een laagje ijs op een autoruit kan worden gevormd. Één ervan is natuurlijk als het sneeuwt (of er valt winterse neerslag) en de luchttemperatuur rond of onder het vriespunt ligt. Een andere situatie is als het regent en de luchttemperatuur dichtbij het vriespunt ligt. De autoruit is dan snel kouder dan de lucht, waardoor de regen op een autoruit vriest.
Een ijslaagje kan niet alleen tijdens koude, natte nachten ontstaan, maar ook tijdens heldere nachten. Als het 's nachts helder is, koelt het snel af. Dat komt omdat de warmte, die door het oppervlak van de aarde wordt uitgestraald, niet door wolken worden vast gevangen.
Warmte wordt niet alleen vanaf het aardoppervlak uitgestraald, maar ook van voorwerpen zoals tuintafels en auto's. De uitstraling van warmte, oftewel de afkoeling, begint dus bij de bodem en pas later koelt het op neushoogte af. Dus kan het ook zijn dat de temperatuur (waargenomen op anderhalve meter) boven het vriespunt ligt, maar op de grond en op andere voorwerpen ligt deze al eronder. Daardoor kan er een laagje ijs op je autoruit verschijnen, terwijl de minimumtemperatuur voor de nacht toch boven het vriespunt ligt.
Waar komt het water vandaan als het niet regent?
Denk even aan een warme zomerse dag... Je schenkt een frisdrank of biertje in een glas. Aan de buitenkant is het glas droog, maar langzamerhand wordt het toch nat. Dat is precies hetzelfde proces dat ervoor zorgt dat op je autoruiten ook een vochtlaagje beslaat tijdens koude, droge nachten. We noemen dit proces condensatie.
Lucht bevat waterdamp. Als de lucht van warm naar koud gaat, verandert de waterdamp van fase en vormen zich waterdruppels. Als deze in aanraking komen met een koud oppervlak (met een temperatuur onder het vriespunt), bevriezen de druppels meteen. En vervolgens moet je de volgende ochtend krabben!
Waarom juist op autoruiten en niet op het wegdek?
Deze tijd van het jaar ligt de wegdektemperatuur vaak enkele graden hoger dan de grondtemperatuur (bijvoorbeeld boven het gras). Daardoor vormt zich niet zo snel een ijslaagje op het wegdek, maar wel op het gras en natuurlijk dan ook de ruiten van auto's.
Wanneer weer autoruiten krabben?
Het is soms niet fijn om 's ochtends bij je auto te komen en dan zit er een dikke laag ijs op. Vooral niet als je al iets te laat voor het werk bent! Met de wintermaanden om de hoek, wordt het meer regel dan uitzondering om iets eerder op te staan om de autoruiten te krabben. Ook de komende dagen moet je rekening houden met krabben van autoruiten, want de minima blijven rond of net boven het vriespunt en de hoeveelheid vocht in de lucht blijft ook hoog!
Meer over het krabben van je autoruit in deze video van weerman Maurice Middendorp:
