Het is 21 december geweest, dus de kortste dag is voorbij. Vanaf vandaag zijn de dagen weer langer. Maar dat betekent niet dat het ’s ochtends alweer eerder licht wordt. Sterker nog: de komende 10 dagen komt de zon nog steeds later op. Hoe kan dat?
Veel mensen zullen toch weer iets optimistischer worden van het feit dat de kortste dag voorbij is. Vanaf vandaag zijn de dagen weer langer en zijn we op weg naar de langste dag op 21 juni. In het begin gaat dat nog langzaam, maar in maart en april komt er zomaar een kwartier daglicht per week bij.
De Cocksdorp, Frans Alderse Baas
Maar, om de hoop van de optimisten een beetje te temperen; het is niet zo dat we qua tijdstip de laatste zonsopkomst al hebben gehad. Die is namelijk pas op 29 december als de zon om 8.48 uur opkomt. Vandaag was dat ‘al’ om 8.46 uur. En de vroegste zonsondergang hebben we al lang gehad. Die viel namelijk op 12 december. Toen ging de zon om 16.27 uur onder. Vandaag ‘pas’ om 16.30 uur. Scheelt toch alweer 3 minuten. Toegegeven, het is minutenwerk, maar het is allemaal psychologisch, net als het feit dat de kortste dag alweer achter ons ligt.
Samengevat worden de dagen dus vanaf nu wel langer, maar dat zit in de middag, en niet in de ochtend. Oorzaak is dat de baan van de aarde om de zon geen perfecte cirkel is, maar een beetje ellipsvormig. In onderstaand schema zie je dat.
Bron: hemel.waarnemen.com
Nogmaals; Het is allemaal minutenwerk, dus we merken er in de praktijk weinig van. Maar het gaat allemaal om het gevoel.
Ransdaal, Marjan den Boer
En het maakt ook uit waar je in Nederland bent. Rond de korstte dag heeft het uiterste zuiden van ons land een half uur meer daglicht dan het uiterste noorden; 8 uur versus 7,5 uur. In de zomer is dat overigens omgekeerd.
Heerenveen, Nico Vink
Om nog maar iets optimistisch te noemen: Miljarden jaren geleden waren de nachten nog veel langer. Dat heeft te maken met het feit dat de draaiing van de aarde vertraagt. Miljarden jaren geleden duurde een etmaal maar 6 uur, en inmiddels zitten we op 24 uur. Maar er spelen ook andere factoren een rol, bijvoorbeeld het smelten van het ijs op de polen. IJs is vast en water stroomt, en dat zorgt ervoor dat de rotatie van de aarde om zijn eigen as weer iets toeneemt. Andere factoren zijn onder andere geologische activiteit, aardbevingen en zeestromen. Door al deze factoren in een berekening mee te nemen, is de conclusie van wetenschappers dat de langste nacht ooit in de geschiedenis van de aarde in het jaar 1912 moet zijn geweest.
Zuidhorn, Arnoud Bolt
Overigens is de aarde niet uniek in de seizoenen en de zonnewende, alle planeten in ons -en waarschijnlijk ook andere- zonnestelsels kennen dit fenomeen. Dat is omdat planeten nooit rechtop in de baan om hun ster staan, maar altijd meer of minder gekanteld. Die banen, standen en afmetingen van de planeten zijn wel allemaal anders, zodat geen enkele planeet dezelfde dag- of seizoenspatronen als de aarde kent.
Gulpen, Marij Bouwers
Terug naar onze eigen planeet; Voor het gevoel van donkere dagen of juist niet is niet alleen de daglengte van belang, maar ook het weer. Op een zonnige dag heb je veel minder het gevoel dat de dagen kort zijn, dan op een bewolkte of mistige dag. En dat is niet alleen een gevoel, het klopt ook. Op een bewolkte dag in de winter begint het veel eerder te schemeren dan op een zonnige dag. Dan is er nog maar zo weinig licht, dat het al duister wordt. Op een zonnige dag kan dat we anderhalf uur zijn, verdeeld over de ochtend en de avond.
En laten we daar nou net de komende dagen veel geluk hebben: het wordt zonnig tot zeer zonnig. Met name de kerstdagen lijken uitermate zonnig te gaan verlopen.
Daarbij is het wel koud met overdag temperaturen rond het vriespunt en in de nachten lichte tot matige vorst. Kortom: Prachtig winterweer
