Komend weekend is het weer zover, dan beginnen de Hondsdagen. Het is de periode van 20 juli tot en met 20 augustus maar het heeft eigenlijk niks met honden te maken. Waarmee dan wel en krijgen we nog een beetje Hondsdagenweer? Komende nacht en morgenochtend in ieder geval wel hondenweer !
Hondsdagen
Er wordt wel eens gezegd dat tijdens de Hondsdagen in vroegere tijden het eten aan de honden werd gegeven omdat dit bij gebrek aan een koelkast zou bederven. Maar wat maakt nou dat we spreken van Hondsdagenweer? Typisch Hondsdagenweer is warm, vochtig en benauwd weer en het komt dan nogal eens tot onweersbuien. Gisteren was het ook tamelijk benauwd weer met zomerse temperaturen in het binnenland en een hoge luchtvochtigheid. Ook vielen er een paar buien.
Benauwd weer op 14 juli 2025 met zomerse temperaturen en een hoge luchtvochtigheid. Kenmerkend weer voor de Hondsdagen (bron afbeelding: vwkweb.nl)
Klimatologisch gezien zijn de Hondsdagen in Nederland de warmste periode van het jaar en dus is de kans op hitte tijdens de Hondsdagen in Nederland het grootst dus de hittegolf begin deze maand was op dat punt gezien vroeg, de eerste officiële hittegolf liep van 29 juni tot en met 2 juli. Wie weet wat er nog meer komt.
Verkoeling zoeken aan het strand tijdens de hittegolf (foto: Erica van Leeuwen)
Tijdens de Hondsdagen periode is het nog nooit tot nachtvorst gekomen. De laagste minimumtemperatuur werd gemeten op 26 juli 1929 in Wijster en aan de grond (op klomphoogte) werd het op 10 augustus 2016 precies 0 graden. Misschien is het in het verleden wel kouder geweest aan de grond maar voor 1971 werden er geen metingen gedaan op klomphoogte (10cm boven het maaiveld).
Sirius
De naam Hondsdagen heeft dus niks met echte honden te maken maar dankt zijn naam aan het sterrenbeeld de Grote Hond (Canus Major). In deze periode komt de ster Sirius gelijk met de zon op (begin van de Hondsdagen) en dus kun je hem niet zien. Sirius vormt de neus van het sterrenbeeld de Grote Hond en wordt dan ook wel de Hondsster genoemd.
Volgens de Griekse mythologie was de Hondsster Sirius de hond van de jager Orion. Toen deze stierf, kreeg hij samen met zijn hond een plek aan de hemel.
De Hondsdagen kunnen dan wel gelinkt zijn aan de opkomst van de ster Sirius maar door de jaren heen heeft de term Hondsdagen in andere landen de betekenis gekregen van de heetste en meest oncomfortabele deel van de zomer op het noordelijk halfrond en starten de Hondsdagen al rond 3 juli. Ook in Spanje bijvoorbeeld kan het heet en benauwd zijn met onweersbuien.
Ook aan de Spaanse oostkust kan het benauwd zijn zoals hier in Altea (foto: Tom Göttgens)
Bekende weerspreuken en de hondsdagen
De eerste dag van de hondsdagen periode, 20 juli, is Sint-Margriet, ook bekend als "Pisgriet". Deze dag wordt in de volksweerkunde gezien als een belangrijke dag om het weer in de komende weken te “voorspellen”. Zo is er de spreuk: Als Margriet pist in het riet, zes hele weken boerenverdriet maar ook “met Sint Margriet droog, zes weken zon in het oog”. Andere bekende weerspreuken zijn: Komen de hondsdagen met veel regen, dan gaan we slechte tijden tegen, wat duidt op een slechte oogst en komen de hondsdagen helder en klaar, verwacht dan maar een gunstig jaar. Er zijn er nog meer : Hondsdagen regen, magere zegen en tijdens de hondsdagen maken donder en bliksem vuur, de melk zuur. Deze laatste spreuk heeft dus te maken met dat het zuur worden van de melk tijdens onweer en dat door de warmte het eten sneller bederft.
Hondsdagenweer of hondenweer op komst ?
Warm en benauwd is het komende dagen niet. Het is morgen zelfs relatief koel voor half juli met 20 graden en waar we rekening mee moeten houden is dat er een actief buiengebied vanuit het westen onze kant op komt. De planning is dat het buiengebied met onweer aan het eind van de avond de westkust gaat bereiken. Wat verder opvalt is dat de buien komende nacht en morgenochtend regionaal veel regen kunnen dumpen. Dat varieert dan van 20 tot 50 mm in 24 uur tijd (zie afbeelding hieronder). De meeste neerslag wordt verwacht in het midden en noorden van het land. Het zuiden komt er het droogst vanaf en daar kunnen ze juist wel wat regen gebruiken.
Donderdag, vrijdag en zaterdag blijft het op een enkele bui na droog. De zaterdag is ook de warmste dag van de week met 24 tot 28 graden. Vanaf zondag wordt het weer wat wisselvalliger met meer bewolking en enkele buien. Zondag kan het nog wel zomers warm worden maar daarna liggen de maxima op zo'n 22 of 23 graden dus echt Hondsdagenweer wordt het niet maar vannacht en morgenochtend wel hondenweer. Voor de actuele buien klik hier.
