In De Bilt werd vanochtend het rapport ‘Klimaatscenario’s ’23 voor Nederland’ gepresenteerd. Hierin wordt het toekomstige klimaat voor Nederland beschreven in verschillende scenario’s, afhankelijk van de toekomstige mate van CO2-uitstoot. Klimaatscenario’s ’23 is gebaseerd op het internationale IPCC-rapport dat in 2021 verscheen.
4 Scenario’s
Met behulp van klimaatmodellen zijn de gevolgen van de uitstoot van CO2 (door mensen) op het toekomstige klimaat berekend. De scenario’s bestaan uit 4 paden die een mogelijk toekomstig klimaat in Nederland rond 2050, 2100 en 2150 beschrijven. De scenario’s zijn gebaseerd op de hoeveelheid uitstoot van broeikasgassen (en daarmee de wereldwijde opwarming) en de mate van neerslagverandering in Nederland. Er wordt geen uitspraak gedaan over de waarschijnlijkheden van de vier scenario’s. Ieder scenario is een mogelijkheid. De vier scenario’s geven als het ware de hoekpunten waarbinnen het Nederlandse klimaat in de toekomst waarschijnlijk zal veranderen. Zo weten we hoe door klimaatverandering het Nederlandse weer zal veranderen.
De 4 verschillende klimaatscenario's' voor Nederland
Hoe zien de scenario’s eruit?
Het klimaat is nu al veranderd en dat merken we aan de toename van extremen in hitte, droogte en neerslag. De Klimaatscenario’s ’23 laten zien wat Nederland nog meer te wachten staat als de uitstoot van broeikasgassen tot 2080 in het huidige tempo blijft toenemen. Ook tonen de scenario’s dat de mate waarin het klimaat nog zal veranderen veel minder groot zal zijn, als de wereld zich houdt aan het Klimaatakkoord van Parijs. Alle vier de scenario’s laten zien dat we hoe dan ook te maken krijgen met zeespiegel- en temperatuurstijging, drogere zomers en nattere winters. Alleen de grootte en snelheid van de verandering verschilt per scenario.
Hoge en lage uitstoot
De mate waarin ons klimaat zal veranderen hangt af van de hoeveelheid broeikasgassen die nog zal worden uitgestoten en de gevoeligheid van het klimaatsysteem. Daarvoor heeft het KNMI twee scenario’s gekozen:
- Hoge uitstootscenario waarin de uitstoot in gelijke (huidige) mate blijft toenemen tot 2080 en daarna afvlakt. De mondiale opwarming rond 2100 is dan 4,9°C (ten opzichte van het pre-industriële tijdperk) voor de beste schatting van klimaatgevoeligheid.
- Lage uitstootscenario waarin de uitstoot snel wordt verminderd en broeikasgassen worden verwijderd uit de atmosfeer, in lijn met het Klimaatakkoord van Parijs om de mondiale opwarming tot ruim onder de 2°C te beperken. De mondiale opwarming rond 2100 is dan 1,7°C.
De twee doorgerekende scenario’s zijn bedoeld als een hoog en laag scenario. De opwarming zal zich waarschijnlijk ergens tussen deze twee scenario’s voltrekken.
Het hoge uitstootscenario is waarschijnlijk een overschatting van de CO2-uitstoot, omdat veel broeikasgasbeperkende maatregelen al in gang zijn gezet. Toch bestaat nog steeds de mogelijkheid dat de temperatuurveranderingen, die voor het hoge uitstootscenario zijn berekend, uitkomen.
Het lage uitstootscenario is gebaseerd op het een na laagste uitstootscenario van het IPCC en leidt tot circa 1,7°C mondiale opwarming in de tweede helft van deze eeuw.
Nederland
De gevolgen voor klimaatverandering voor Nederland: Temperatuur - rond 2050 en 2100 is de opwarming het grootst in de zomer en het kleinst in de winter. Er zijn dan meer zomerdagen en tropische nachten en minder ijs en vorstdagen. Hittegolven komen vaker voor en worden nog heter. Steden hebben de meeste last van de opwarming.
Droogte in de zomer neemt toe, maar de kans op zware buien (veel regen in korte tijd) neemt juist toe. (foto: Ben Saanen)
Neerslag - in een warmer klimaat gaat het ’s winters meer regenen en komen in de zomer extreme buien vaker voor. De winters worden nog natter, de zomers juist droger. Maar als het regent in de zomer, neemt de kans op extreme hoeveelheden ook toe. Droogte - in de zomers minder regen, verdamping uit de bodem gaat wel door. Droogte neemt toe.
Klimaatscenario's - wat ga jij hiervan meemaken? (bron: KNMI)
Welk scenario is het meest waarschijnlijk?
Er kan geen waarschijnlijkheid aan individuele klimaatscenario’s worden toegekend. Er zijn juist verschillende klimaatscenario’s gemaakt omdat zowel de uitstoot als hoe het klimaat daarop reageert enigszins onzeker is. De klimaatscenario’s op basis van hoge- en lage mondiale uitstoot en de natte en droge varianten voor Nederland geven samen de kaders weer waarbinnen klimaatverandering zich waarschijnlijk zal ontwikkelen.
Verdere opwarming betekent hoe dan ook dat de Nederlandse zomers droger en de winters natter worden. Voor de mate waarin geven klimaatmodellen verschillende uitkomsten. Om die te laten zien hebben we per uitstootscenario de volgende twee varianten:
- Een ‘nat’ scenario waarin de winters sterk natter worden en de zomers licht verdrogen.
- Een ‘droog’ scenario waarin de winters licht natter worden en de zomers sterk verdrogen.
Droogte in de zomers neemt toe (foto: augustus 2022, Cynthia van Leusden)
Doel van de scenario’s
De klimaatscenario’s stellen gebruikers in staat om in een veranderend klimaat de gevolgen van veranderingen in het klimaat en extreem weer in kaart te brengen en besluiten te nemen om Nederland ook in de toekomst veilig, duurzaam en bewoonbaar te houden.
(bron: KNMI)
