De hittegolf die vorige week zorgde voor al die hitterecords in Europa, heeft zich naar Groenland verplaatst. En dat is niet best, want de ijsmassa op Groenland smelt hierdoor nog sneller.
De hittegolf van vorige week staat natuurlijk nog in ons geheugen gegrift. Alle temperatuurrecords werden letterlijk verbrijzeld. Nu gebeurt helaas waar het WMO (World Meteorological Organization) al voor vreesde. De hittegolf verplaatst zich richting Groenland en zal daar zorgen voor een versnelling van het smelten van het ijs.
Figuur 1: Op deze animatie is duidelijk te zien dat de hitte die eerst bij ons voor temperaturen tot zelfs 40 graden leidde, nu richting Groenland koerst!
Groenland is niet bepaald "groen"
Allereerst wat meer informatie over Groenland. Zo groen is het namelijk niet daar, sterker nog, er groeien niet eens bomen. Het grootste gedeelte bestaat uit een enorme ijsberg, die op het hoogste punt 3.200 meter hoog is. Een enorme hoeveelheid ijs dus, wat niet zomaar in een keer smelt. Dat is maar goed ook, want als dat zou gebeuren, zou de zeespiegel maarliefst 7 meter stijgen! Daar hoeven we dus ook niet meteen bang voor te zijn, maar wat wel bijzonder is, is de hoeveelheid ijs die er nu op dit moment smelt!
Figuur 2: De Deense meteoroloog Martin Stendel twitterde dat dit weleens het op een na meeste ijsverlies kan opleveren sinds 1950.
Smelt op Groenland in de zomer is normaal, maar zoveel...
Het ijs in Groenland smelt elk jaar in de zomer geleidelijk, maar dit jaar begon het vroeger dan ooit. Ook smelt er veel meer ijs dan normaal! Tussen 1 en 31 juli 2019 is er al 106 gigaton ijs meer gesmolten dan normaal in die tijd tussen 1981 en 2010! Het laatste wat dat ijs nu nog kan gebruiken, is een temperatuursverhoging... De hittegolf werkt nu dus als een katalysator voor het smelten van het ijs. Sinds 2002 verloor Groenland per jaar ongeveer 250 gigaton aan ijs. Door de hittegolf lijkt daar 250 gigaton aan toegevoegd te mogen worden, wat dus 2x zoveel smelt zou betekenen als normaal.
Figuur 3: Deze grafiek geeft goed weer hoeveel ijs er momenteel smelt. De zwarte lijn geeft aan wat er gemiddeld in de periode 1981 - 2010 smolt aan ijs in de zomer. De rode lijn geeft aan hoeveel ijs er ondertussen al meer gesmolten is, bijna 250 gigaton. Dit moet dus bovenop de 250 gigaton komen die er normaal gesproken al smelt in de zomer.
Ook gevolgen voor de wereldwijde zeespiegel
Heel gek zijn deze getallen niet, als je je beseft dat de temperaturen deze dagen zelfs boven het vriespunt uitkomen op 3.200 meter (het hoogste punt van de ijskap). Dit heeft natuurlijk ook effect op het niveau van het wereldwijde zeewater. De oceanen zijn sinds 1 juli maar liefst een halve millimeter gestegen! Dat lijkt misschien niet veel, maar als je na gaat dat dit voor alle zeeën en oceanen wereldwijd geldt, dan moet dit wel een enorme hoeveelheid water zijn.
Bosbranden helpen ook niet echt
Een ander probleem dat zich steeds vaker voor doet de laatste tijd, zijn branden. Grote delen land die vroeger bedekt waren door ijs, komen bloot te liggen en drogen op. De combinatie van deze droge en brandbare veengronden en de aanwezige warmte is perfect voor grootschalige natuurbranden. Helaas worden deze branden vaak pas laat ontdekt. Ook zijn de brandhaarden vaak ver weg van de bewoonde wereld en moeilijk bereikbaar. Hierdoor kunnen grote delen opbranden zonder dat we er iets tegen kunnen doen.
Zo zijn we in een vicieuze cirkel beland
Wat extra cru is, is dat we zo in een soort vicieuze cirkel zijn beland. De branden stoten namelijk grote hoeveelheden broeikasgassen de lucht in, waardoor de opwarming van de aarde versnelt. Vervolgens neemt het jaarlijks ijsverlies weer toe, en nemen de hoeveelheid branden boven de poolcirkel weer toe. Ook zorgen de bosbranden voor meer roet, wat als een zwarte laag neerslaat boven op het ijs. Zogenaamd "zwart ijs" smelt sneller, omdat zwart meer zonlicht opneemt dan het reflecteert. Iedereen die wel eens een zwart of wit t-shirt aan doet als de zon flink schijnt, zal dit effect kunnen beamen! Verder zorgt minder ijs er ook voor dat er minder zonlicht gereflecteert wordt terug de ruimte in, waardoor de temperatuur ook weer stijgt. De vraag is of we nog op tijd kunnen zijn om deze vicieuze cirkel te doorbreken...
