Het is gisterennacht weer gespot, zeevonk! Een typisch fenomeen wat je in het voorjaar en de zomer kunt zien als het donker is. Dit bijzondere lichtschijnsel is geen industrieel giftig goedje, maar een geheel natuurlijke organisme.
Gerard Koster Joenje, Vlieland, 1 mei 2025.
Wat is zeevonk
De wetenschappelijke naam voor Zeevonk is 'Noctiluca Scintillans' wat sprankelend nachtlicht betekent. Zeevonk is een eencellig organisme dat in zout water leeft. Het is een vorm van fytoplankton (microscopisch kleine algen) en komt voor in zeeën en oceanen over de hele wereld. Zeevonk is vaak tussen de 0,5 tot 1 millimeter groot en kun je dus eigenlijk alleen maar écht goed onder een microscoop bekijken. Als je dat dan doet, zie je ze als een doorzichtig ballonnetje met aan de achterkant een kleine staart. Het organisme leeft in zee, met miljoenen dicht bij elkaar.
Zeevonk en de geschrokken garnaal.
Blauwe licht
Zeevonk is een van de weinige soorten fytoplankton die licht kan produceren. Dit doet het door middel van bioluminescentie. Het licht wordt geproduceerd door een chemische reactie tussen twee stoffen die zich in de cel bevinden: luciferine en luciferase. Wanneer deze stoffen in aanraking komen met zuurstof komt er energie vrij in de vorm van licht. De alg geeft licht zodra het heftig wordt bewogen.
De algen lichten op om hun vijanden (zoals de garnaal) af te schrikken. Zeevonk gebruikt dit licht als afleidingsmanoeuvre. Een felle flits verwart roofdieren en zet ze op het verkeerde been. Dit heeft niet alleen een verblindend effect op het roofdier, maar trekt ook grotere roofdieren aan die de oorspronkelijke bedreiging verjagen. Echter trekt de blauwe en sprookjesachtige kleur ons mensen juist aan! Zeevonk bevindt zich met name in de branding van de zee en ondiepe poeltjes. Oplichten kan door gewone golfslag, of wanneer je door het water loopt. Vaak is dit in de vorm van een blauwe kleur, maar het kan ook rood of groen zijn. Overdag is het blauwe licht niet te zien, maar wanneer Zeevonk massaal in bloei raakt kleurt het water overdag roze/oranje/rood. Tijdens deze bloei geeft Zeevonk overigens 's nachts geen licht meer. Zeevonk is niet de enige (dier)soort dat licht kan geven.
Twee andere soorten algen geven ook licht; de lichtende kwal Pelagia Perla en verschillende soorten bacteriën geven soms ook licht. Een specifieke bacterie kan er ook voor zorgen dat rottende haringen licht geven.
Zeevonk overdag kleurt roze en geeft dan 's nachts geen licht meer.
Gevaarlijk of niet
Hoewel de zeevonk zelf niet giftig is, kunnen zich bij massale aanwezigheid ophopingen van ammoniak voordoen die schadelijk zijn voor het aquatisch milieu. Daarnaast kan het huidirritatie opleveren. Dus na het poedelen of zwemmen is het aan te raden jezelf even af te spoelen met zoet water. Om deze reden werd in augustus 2015, bij Scheveningen geadviseerd niet te zwemmen vanwege de aanwezige Zeevonk. 
Foto: Wouter van Bernebeek, Katwijk aan Zee.
Waar en wanneer is Zeevonk te zien?
De beste tijd van het jaar om zeevonk te spotten is van april t/m september, met een piek rond juni en juli. Zeevonk is al te zien bij temperaturen tussen de 20 en 25 graden, maar warmer mag ook! Het moet zo donker mogelijk zijn, elk lichtje of zelfs de maan kan ervoor zorgen dat je het niet goed kunt zien. De zee moet niet ruw zijn en ook mag het niet hard waaien. Alleen een hoge concentratie Zeevonk is goed waar te nemen en deze 'wolken' met de blauw oplichtende alg bevinden zich lang niet overal en altijd langs de kust. Dat maakt dat je geluk moet hebben om het blauwe licht van Zeevonk te zien.
Kans op Zeevonk?
Het wordt de komende dagen weer kouder en daarmee neemt de kans op het zien van Zeevonk weer af. Maar niet getreurd, we hebben de hele zomer nog voor ons! 
Meerdaagse.
