De afgelopen winter was een van de zachtste ooit gemeten. En nu, halverwege maart, genieten grote delen van Nederland van een vleugje lente. Toch kan het kwik in het weekend 's nachts onder het vriespunt uitkomen, en dat zorgt bij fruittelers nu al voor slapeloze nachten.
Zonnig met koude nachten
Vandaag waait de wind uit het zuidwesten en zorgt het met de zon erbij in het midden en zuiden van het land voor temperaturen tussen de 14 en 17 graden. Morgen en overmorgen gooien wolken roet in het eten wat betreft lenteweer, maar in het weekend komt de zon opnieuw te voorschijn. Toch is het in combinatie met een schrale oostenwind een stuk minder zacht. De temperatuur ligt rond de 10 graden overdag en in de nachten kan het licht gaan vriezen. Dit betekent niet alleen dat je de handschoenen op moeten zoeken, maar ook fruittelers moeten voorzorgsmaatregelen treffen. De vorst kan de knoppen en bloesem van fruitbomen zodanig beschadigen dat appels en peren later dit jaar niet meer aan de bomen tevoorschijn komen.
Bron: Ab Donker
Bloesem beschermen met ijs
Fruittelers worden de komende dagen dus extra aan het werk gezet om hun bloesems te beschermen tegen de vorst. Fruittelers doen dit door de bomen te beregenen, zodat met de temperaturen onder het vriespunt een laagje ijs om de knop of bloesem heen ontstaat. Het klinkt erg tegenstrijdig: ijs dat helpt tegen het bevriezen. Bij het bevriezen van het water op de bloesem komt warmte vrij, zogenaamde stollingswarmte. Hierdoor daalt de temperatuur rondom de bloesem niet verder dan 0 ºC en vriest dus niet kapot.
Bron: Bron: Wouter van Bernebeek
Alternatieve maatregelen
Niet bij alle fruitsoorten werkt beregenen goed. Zo zijn kersen en druiven bijvoorbeeld erg gevoelig voor schimmels. Daarom worden bij deze fruitsoorten vaan vuurpotten gebruikt. De fruitteler is dan de hele nacht in de weer om de vuurpotten in de gaten te houden.
Bij hele grote boomgaarden in het buitenland is het natuurlijk niet te doen om over enorme hectares land vuurpotten neer te zetten. Daarom hebben de Amerikanen een systeem van ventilatoren. Door de ventilatoren komt de lucht in beweging en wordt gemengd. De koude lucht aan de grond wordt gemengd met de lucht op een paar meter hoogte. Hierdoor kan de temperatuur op bloesemhoogte minder ver dalen.
Naast deze maatregelen wordt ook het omliggende gras goed kort gemaaid. Op deze manier kan bodemwarmte makkelijker opstijgen en de luchtlaag tussen 70 en 100 cm hoogte, waar de meeste knoppen zich bevinden, opwarmen.
In de achtertuin
Ook in uw eigen achtertuin of op het balkon is vorst in het voorjaar niet fijn. Als u bijvoorbeeld voorjaarsplanten heeft gekocht kan het een probleem zijn voor deze planten. Een hele nacht beregenen of met vuurpotten in de weer is misschien wat overdreven, maar u kunt wel andere maatregelen treffen om de planten te beschermen. Zet voorjaarsbloeiers bijvoorbeeld even een paar nachten binnen of op een beschutte plaats tegen het uit.
